Viêm khớp là bệnh lý xương khớp thường gặp, trong đó xương đầu gối thường phải hoạt động nhiều và chịu nhiều lực tác động lớn nên là vị trí tổn thương phổ biến. Hiện nay, không chỉ người lớn tuổi mắc viêm khớp đầu gối mà có không ít người trẻ mắc bệnh lý này.
1. Bệnh viêm khớp gối là gì?
Viêm khớp gối là tình trạng xảy ra khi thành phần bên trong khớp gối bị tổn thương do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ dẫn tới bào mòn sụn khớp khiến cho khớp bị chà xát và gây khó khăn khi vận động, di chuyển. Hiện nay có nhiều loại viêm khớp gối vùng đầu gối, tuy nhiên phổ biến nhất vẫn là 3 loại sau:
– Thoái hóa khớp: Sự thoái hóa trong sụn khớp làm giảm khả năng bao cản của sụn khớp nên khiến cho các xương cọ xát vào nhau nhiều, xương dễ bị tổn thương hơn và gây nên viêm sưng. Tình trạng thoái hóa khớp có thể gặp ở nhiều lứa tuổi, song phổ biến nhất vẫn là độ tuổi trên 50.
– Viêm khớp dạng thấp: Tình trạng này gây ảnh hưởng tới đồng thời nhiều khớp trong cơ thể. Thực tế đây là một dạng bệnh tự miễn, nghĩa là sự tổn thương xuất hiện do hệ miễn dịch hoạt động sai, tự tấn công mô cơ thể.
– Viêm khớp gối do chấn thương: Chấn thương gây rách sụn hoặc chấn thương dây chằng, xương xung quanh vùng khớp có thể được khắc phục nhưng vẫn để lại biến chứng, gây viêm khớp kinh niên xuất hiện sau khoảng vài năm.
Viêm khớp gối giai đoạn tiến triển là khi sụn khớp bị hỏng và ăn mòn nhiều, các đầu xương tiến sát lại với nhau. Đôi khi lớp sụn bị vỡ ra thành nhiều mảnh hoặc bị ăn mòn hoàn toàn. Không chỉ gây sưng viêm, đau đớn mà còn giảm khả năng vận động của người bệnh. Nguy hiểm nhất là trường hợp xương đầu gối bị biến dạng không thể phục hồi.
2. Những dấu hiệu điển hình của bệnh viêm khớp đầu gối
2.1. Viêm khớp đầu gối sẽ xuất hiện tình trạng đau nhức
Cơn đau nhức gây ra bởi viêm khớp gối thường xuất hiện âm ỉ, từ từ song 1 số trường hợp có thể khởi phát đột ngột. Tình trạng đau nhức có xu hướng xuất hiện vào buổi sáng khi thức dậy hoặc sau giấc ngủ trưa. Khi bệnh nặng lên, cơn đau có thể xuất hiện bất kỳ thời điểm nào và khiến giấc ngủ bị gián đoạn.
2.2. Sưng đỏ quanh khớp là dấu hiệu viêm khớp đầu gối
Sưng đỏ là một trong những dấu hiệu thường gặp của viêm khớp, đó là do sự tích tụ chất lỏng quá mức do nhiễm trùng, khiến khớp sưng phồng lên. Dùng tay có thể cảm nhận ngay thấy tình trạng ấm nóng quanh khớp sưng.
2.3. Cứng khớp
Cứng khớp cũng là triệu chứng phổ biến ở bệnh nhân viêm khớp gối. Triệu chứng này gây nhiều sự bất tiện trong cuộc sống sinh hoạt của người bệnh. Bệnh nhân thường xuất hiện cứng khớp sau khi nghỉ ngơi thời gian dài hoặc thời điểm sau khi thức dậy vào buổi sáng. Bệnh nhân thường phải xoa bóp một lúc mới có thể vận động bình thường.
2.4. Di chuyển khó khăn
Khi lớp sụn bảo vệ bị ăn mòn sẽ khiến khả năng vận động của người bệnh bị hạn chế. Cảm giác đau khi vận động khiến cho bệnh nhân gặp nhiều khó khăn và đau đớn. Ngay cả khi thực hiện những động tác đơn giản như ngồi xuống, đứng lên, gập đầu gối hay duỗi thẳng chân.
3. Nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa viêm khớp gối
Tùy vào dạng bệnh viêm khớp gối mà nguyên nhân gây ra có thể khác nhau, đôi khi là do bị chấn thương hoặc tình trạng tự nhiên khi các khớp thoái hóa dần. Thực tế bệnh viêm khớp chịu ảnh hưởng rất nhiều bởi tuổi tác, hầu hết mọi người ở độ tuổi trung niên sẽ gặp phải những vấn đề nhất định liên quan đến cơ xương khớp, trong đó có viêm khớp gối.
Hơn nữa khi chúng ta già đi, khả năng tự phục hồi khi tổn thương của cơ thể cũng suy giảm, khiến bệnh viêm khớp gối trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, nhiều yếu tố có thể là nguyên nhân khiến viêm khớp gối xuất hiện sớm hơn như:
– Giới tính: Phụ nữ là đối tượng nguy cơ cao hơn mắc viêm xương đầu gối so với nam giới, đặc biệt là phụ nữ trên 55 tuổi.
– Cân nặng: Trọng lượng càng nặng sẽ càng tạo áp lực lên các khớp xương, đặc biệt là khớp đầu gối.Trung bình cơ thể cứ tăng 1kg thì gối phải chịu đựng trọng lượng cao hơn khoảng 1,3 – 1,8 kg.
– Yếu tố di truyền: Một số đột biến di truyền có liên quan đến viêm khớp gối, những đột biến này liên quan đến hình dạng xương bao quanh khớp gối bất thường.
– Chấn thương thể thao: Một số vận động viên tennis, bóng đá, điền kinh,… hoặc một số bộ môn thể thao yêu cầu chạy liên tục đường dài sẽ dễ gặp phải những chấn thương gây tác dụng quá lớn đến cơ bắp.
– Do một số bệnh lý: Một số bệnh lý liên quan tới rối loạn chuyển hóa, lượng hormone tăng trưởng quá mức, tình trạng quá tải sắt,… đều là các yếu tố nguy cơ gây viêm khớp gối.
Để phòng ngừa bệnh viêm khớp ở đầu gối bạn nên xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, luyện tập thể dục thể thao để duy trì cân nặng phù hợp với cơ thể. Bên cạnh đó, thường xuyên khám sức khỏe định kỳ để phòng ngừa viêm khớp gối và các bệnh lý khác.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
