Để tránh tình trạng con mình bị chân vòng kiềng, ngay khi con còn nhỏ các bậc phụ huynh vẫn thường nhắc nhau là "không được bế cắp nách". Vậy nguyên nhân và phòng ngừa chân vòng kiềng ở trẻ như thế nào?
Ờ người bình thường, khi đứng hai chân sẽ thẳng khít song song, hai đầu gối và hai mắt cá bên trong đều sát khít nhau. Nếu bị chân vòng kiềng, khi đứng thắng, khớp gối hai bên nghiêng vào trong làm cho hai đầu gối không thẳng khít, thường cách nhau khoảng 1,5 cm. Hoặc khớp gối bình thường nhưng cẳng chân cong vào trong hoặc hình cung, có khe giữa lớn hơn 1,5 cm.
Có nhiều nguyên nhân gây chân vòng kiềng trong đó có các lý do thường gặp sau:
- Thiếu Vitamin D: đây là nguyên nhân hay gặp nhất. Việc thiếu vitamin D sẽ khiến cho việc hấp thu canxi trở nên khó khăn, khi cơ thể không hấp thụ đủ canxi thì bộ xương của bé sẽ phát triển yếu, không chịu nổi trọng lượng cơ thể dễ gây nên biến dạng xương (vòng kiềng, vẹo cột sống…)
- Tư thế bồng bế sai trong thời gian dài: Các thói quen như cặp bé bên hông hoặc trước ngực khiến chân bé thường ở trong tình trạng quặp vào bụng trong thời gian dài. Cho bé dùng xe tập đi từ sớm (trước 9 tháng tuổi) cũng có nguy cơ khiến bé bị chân vòng kiềng bởi bé thường nhón chân đi trong chiếc xe tập đi.
- Cho bé tập đứng quá sớm: từ 7 - 9 tháng tuổi, bé bắt đầu chập chững bám vịn vào thành ghế, bàn hoặc bám vào tường để đứng, bố mẹ không nên vì thế mà bồng bế, ép bé tập đứng thường xuyên. Vì như thế, bé thường phải gồng người hoặc nhón chân để đứng theo tư thế bế “ép” của bố mẹ, bàn chân không đặt thẳng với trục đi của chi dưới. Chưa kể, trong thời gian này xương chân của bé vẫn còn non yếu, chưa đủ sức để nâng đỡ toàn bộ cơ thể của bé trong thời gian dài, nên ống chân dễ bị tác động xấu bởi trọng lượng và dễ gây vòng kiềng.
- Do bé bị béo phì, cân nặng của cơ thể vượt mức chịu đựng của bộ xương dẫn đến các biến dạng không mong muốn.
Phòng ngừa chân vòng kiềng cho trẻ
- Nên cho con bú sữa mẹ đến 24 tháng hoặc ít nhất 6 tháng đầu đời: Vì trong sữa mẹ có nhiều dinh dưỡng, vitamin rất tốt cho sự phát triển xương của bé, vì vậy cần cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn trong ít nhất sáu tháng đầu.
- Khi bé đến tuổi ăn dặm, bố mẹ cần bổ sung đầy đủ dưỡng chất, cung cấp đủ lượng calci và vitamin D cần thiết từ các sản phẩm từ sữa, lòng đỏ trứng… cho bé.
- Không cho bé tập đi sớm, thời gian thích hợp để tập đi cho con là khi bé ngoài 9 tháng. Sau 9 tháng, nếu có nhu cầu thực sự thì bố mẹ mới nên cho con ngồi xe tập. Cần tránh việc tập đi cho bé bằng phương pháp đỡ 2 nách dìu con đi từng bước.
- Với những bé trên 2 tuổi, bố mẹ có thể tập cho con khỏi dáng đi vòng kiềng bằng cách khuyến khích bé thực hiện các động tác thể dục nhẹ nhàng như vươn vai, chống tay lên hông, nhảy theo nhạc… để tạo thói quen giữ thẳng vai, lưng, hông cho con và giúp đôi chân bé săn chắc hơn.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh