Quy trình xét nghiệm mật độ xương

Các xét nghiệm mật độ xương khác nhau này có thể quét các loại xương khác nhau trong cơ thể. Nói chung, chúng đo lượng chất liệu xương trong một xương cụ thể, chẳng hạn như hông hoặc cột sống. Một người càng có nhiều chất xương trong xương thì mật độ xương của họ càng cao. Đọc tiếp để tìm hiểu về các xét nghiệm mật độ xương khác nhau, cách chúng hoạt động và khi nào cần thực hiện xét nghiệm này.

Xét nghiệm mật độ xương là gì?

Con người trưởng thành có 206 xương. Xương rất cần thiết để cho phép vận động, bảo vệ các cơ quan thiết yếu và lưu trữ khoáng chất. Để làm được những công việc này, xương phải đặc. Theo một bài báo năm 2020, khoảng 90% thể tích xương được tạo thành từ chất nền ngoại bào, là phần cứng của xương. Chất nền ngoại bào chứa chất nền xương vô cơ và chất nền xương hữu cơ. Khoảng 10% thể tích xương của một người được tạo thành từ các tế bào xương. Các tế bào xương sản xuất và hình thành chất nền ngoại bào và điều chỉnh sự di chuyển của các khoáng chất vào và ra khỏi xương. Xương của một người chứa một lượng lớn khoáng chất của cơ thể, bao gồm khoảng 99% lượng dự trữ canxi, 85% lượng dự trữ phốt pho và 40-60% lượng magiê và natri dự trữ của cơ thể. Bệnh tật, thuốc men và tuổi tác ngày càng cao có thể gây ra mật độ xương thấp. Khi mật độ xương của một người giảm xuống, họ có thể có nhiều nguy cơ bị gãy xương hoặc các bệnh như loãng xương.

Các cách xét nghiệm mật độ xương

Có một số loại thử nghiệm mật độ xương được sử dụng trong lâm sàng, bao gồm:

Đo hấp thụ tia X năng lượng kép (DXA): Các bác sĩ sử dụng xét nghiệm DXA để xác định mật độ xương của các xương trung tâm, chẳng hạn như hông hoặc cột sống.
DXA ngoại vi (pDXA): Thử nghiệm này là một loại thử nghiệm DXA khác. Xét nghiệm pDXA đo mật độ xương của các xương xa, chẳng hạn như xương chày (xương ống chân) và xương quay (xương ở cẳng tay).
CT định lượng (QCT): Xét nghiệm này đo mật độ xương của các xương trung tâm bằng máy quét CT.
QCT ngoại vi: Xét nghiệm này đo mật độ xương của các xương xa bằng máy quét CT.
Siêu âm định lượng (QUS): Loại xét nghiệm này có thể cho biết mật độ xương của một số xương xa nhất định, chẳng hạn như xương chày, xương quay và xương gót chân. Nó không sử dụng bức xạ để tạo ra hình ảnh.

Quy trình xét nghiệm mật độ xương

Tất cả các xét nghiệm mật độ xương đều hoạt động theo những cách tương tự. Tuy nhiên, xét nghiệm DXA và QCT đều sử dụng tia X để xác định mật độ xương, trong khi xét nghiệm QUS sử dụng siêu âm. Trong quá trình quét DXA hoặc QCT, bác sĩ sẽ sử dụng một máy có thể phát ra và phát hiện tia X. Xương của một người sẽ hấp thụ các lượng tia X khác nhau tùy thuộc vào mật độ khoáng chất trong xương của họ. Bằng cách so sánh lượng bức xạ tia X mà máy phát ra với lượng bức xạ tia X mà máy phát hiện ở phía bên kia cơ thể của một người, bác sĩ có thể tính xem xương của người đó đã hấp thụ bao nhiêu bức xạ tia X. Sau đó, bác sĩ có thể sử dụng con số này để ước tính mật độ xương của một người. Quét QUS hoạt động theo cách tương tự. Tuy nhiên, thay vì phát ra và phát hiện tia X, chúng hoạt động với sóng siêu âm. Quét siêu âm sử dụng sóng âm tần số cao. Những sóng âm thanh này vang vọng khi chúng tiếp xúc với xương và tạo nên hình ảnh bên trong cơ thể. Không giống như tia X, siêu âm không phải là một dạng bức xạ.

Cách hiểu kết quả đo mật độ xương

Kết quả của các bài kiểm tra mật độ xương được hiển thị dưới dạng điểm T. Điểm T đề cập đến mật độ xương của một người khi so sánh với mật độ xương trung bình của một thanh niên cùng giới. Ví dụ, nam giới có chỉ số T -1 có mật độ xương nhỏ hơn 1 đơn vị đo lường so với nam thanh niên trung bình. Thông thường, các bác sĩ và nhân viên y tế sẽ giải thích cụ thể những thông số này cho bạn.

Có mật độ xương tốt là điều quan trọng đối với sức khỏe tổng thể. Mật độ xương thấp có thể là dấu hiệu của các tình trạng như loãng xương. Các nhà khoa học đã phát triển rất nhiều phương pháp kiểm tra mật độ xương. Những phương pháp này sẽ giúp bác sĩ phát hiện mật độ xương thấp trước khi nó trở nên nghiêm trọng hoặc phát hiện chứng loãng xương để một người có thể bắt đầu điều trị.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP