Co thắt cơ là một chuyển động đột ngột, không chủ ý ở một hoặc nhiều cơ. Những chuyển động này có thể xảy ra ở bất kỳ cơ nào của cơ thể và khá là phổ biến. Co thắt cơ thường xảy ra do căng thẳng, tập thể dục hoặc mất nước. Thông thường đây không phải là nguyên nhân đáng lo ngại.
Nguyên nhân nào gây ra các cơn co thắt cơ
Co thắt cơ rất phổ biến. Chúng có thể xảy ra ở bất kỳ các cơ nào của cơ thể, nhưng chúng có xu hướng xuất hiện ở các vùng cơ như:
- Chân
- Tay
- Cánh tay
- Đùi
- Bụng
- Cơ liên sườn
Đau cơ, mệt mỏi và hoạt động quá sức là những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra co thắt cơ. Các nguyên nhân khác bao gồm căng thẳng hoặc lo lắng, có thể dẫn đến co giật cơ mặt. Dây thần kinh bị chèn ép có thể dẫn đến co thắt ở lưng.
Một số trường hợp không khởi động trước khi tập thể dục hoặc tập thể dục trong điều kiện quá nóng cũng có thể bị co thắt cơ. Việc uống không đủ nước trước khi tập luyện cũng có thể gây co thắt cơ. Ở một số người dễ bị co thắt cơ hơn những người khác như:
- Người cao tuổi
- Vận động viên
- Những người thừa cân hoặc béo phì
- Phụ nữ mang thai
Những người có một số tình trạng sức khỏe, chẳng hạn như rối loạn thần kinh hoặc các vấn đề liên quan đến tuyến giáp, cũng có xu hướng gặp phải tần suất co thắt cơ cao hơn mức bình thường.
Co thắt cơ thường không phải là điều đáng lo ngại, nhưng trong một số trường hợp, chúng có thể là dấu hiệu của tình trạng sức khỏe thần kinh tiềm ẩn.
Các triệu chứng
Không phải tất cả các cơ co thắt đều gây đau, tuy nhiên ở một số trường hợp có thể gây cảm giác đau đi kèm với các triệu chứng khác như cảm thấy hoạt động của cơ tương tự như đang nhảy hoặc đang di chuyển, thường chỉ kéo dài vài giây. Một số người thậm chí có thể nhìn thấy cơ co giật.
Đôi khi, có thể cảm thấy như thể toàn bộ cơ bắp bị co cứng và không thể cử động được. Tình trạng này thường xảy ra nhất ở chân và nó có thể gây cảm giác đau. Cơ có thể cảm thấy cứng khi chạm vào. Trong khi cảm giác chuột rút có xu hướng chấm dứt trong vài phút tuy nhiên cơ có thể tiếp tục đau một thời gian sau đó.
Nếu co thắt cơ là một phần của tình trạng sức khỏe thần kinh, một người thường sẽ gặp các triệu chứng khác bao gồm:
- Đau lưng, cổ hoặc đầu
- Yếu cơ
- Tê bì ở da
- Cảm giác kim châm
- Gây ra các cơn chấn động
- Tê liệt
- Phối hợp kém
- Chuyển động chậm
- Tầm nhìn đôi
- Các vấn đề về giấc ngủ
Điều trị
Co thắt cơ thường tự khỏi trong vài giây hoặc vài phút và thường không cần điều trị. Uống nhiều nước có thể giúp giảm bớt tình trạng chuột rút cơ liên quan đến mất nước. Nếu bị chuột rút đau đớn có thể thử một số phương pháp để giúp giảm bớt các triệu chứng như:
- Dừng các hoạt động dẫn đến chuột rút
- Xoa bóp nhẹ nhàng cơ bị chuột rút
- Nhẹ nhàng kéo căng cơ bị chuột rút
- Sử dụng miếng đệm nóng để thư giãn các cơ bị căng
- Chườm túi đá để làm dịu các cơ bị đau
Nếu đau ở cơ bắp chân, có thể dồn trọng lượng của cơ thể lên chân bị ảnh hưởng và hơi khuỵu đầu gối. Thực hiện động tác này sẽ làm căng cơ.
Nếu chuột rút ảnh hưởng đến cơ tứ đầu đùi (cơ ở phía trước đùi) có thể thử giữ chân của chân bị ảnh hưởng phía sau và nhẹ nhàng kéo nó lên về phía mông, giữ sát hai đầu gối lại với nhau.
Trong trường hợp các vấn đề về thần kinh gây ra co thắt cơ, bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc chống co thắt.
Phòng ngừa các cơn co thắt cơ như thế nào?
Uống nhiều nước và vận động cơ trước khi luyện tập nào hoặc thực hiện các động tác lặp đi lặp lại có thể giúp ngăn ngừa co thắt cơ. Một số người bị chuột rút cơ bắp ở chân vào ban đêm có thể thực hiện các động tác duỗi tay chân trước khi ngủ có thể giúp ngăn ngừa điều này xảy ra.
Khi nào đến gặp bác sĩ
Co thắt cơ, co giật và chuột rút thường không phải là nguyên nhân đáng lo ngại. Chúng hoàn toàn bình thường, đặc biệt là ở các vận động viên và những người tập thể dục thường xuyên.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, chúng có thể chỉ ra tình trạng sức khỏe tiềm ẩn, chẳng hạn như bệnh đa xơ cứng, bệnh tuyến giáp hoặc xơ gan. Ngoài ra tình trạng này cũng có thể gợi ý một số vấn đền bao gồm:
- Rối loạn dinh dưỡng
- Rối loạn tuần hoàn
- Rối loạn trao đổi chất
- Các vấn đề về dẫn truyền thần kinh
- Các vấn đề kích thích tố
Bất kỳ ai thường xuyên bị co thắt cơ nghiêm trọng hoặc đau đớn nên đi khám để được bác sĩ tư vấn và chẩn đoán chính xác.
Tóm lược
Co thắt cơ là tình trạng rất phổ biến và mọi người thường không phải là vấn đề nguy hiểm. Tập thể dục quá sức, mất nước và căng thẳng là những nguyên nhân phổ biến nhất.
Sự co thắt xảy ra khi cơ đột ngột di chuyển không chủ ý. Co thắt cơ có thể cảm thấy như co giật nhẹ hoặc chuột rút đau đớn và chúng có thể xảy ra ở các cơ ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể. Co thắt cơ có thể kéo dài từ vài giây hoặc lên đến vài phút, nhưng chúng có xu hướng tự biến mất mà không cần điều trị. Nhẹ nhàng kéo căng hoặc xoa bóp vùng bị ảnh hưởng hoặc sử dụng nhiệt hoặc túi đá có thể giúp cải thiện được tình trạng co thắt cơ.
Đôi khi, co thắt cơ có thể là dấu hiệu của tình trạng sức khỏe tiềm ẩn. Vì vậy, bất kỳ ai bị co thắt cơ thường xuyên hoặc nghiêm trọng nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
