Bạn có thể tìm thấy rutin trong một số loại trái cây họ cam quýt khác cũng như trong hạt kiều mạch, trà xanh và trà đen. Bên cạnh sự tồn tại tự nhiên của rutin trong một số loài thực vật, rutin cũng được bào chế dưới dạng viên uống. Vào năm 2013, người ta ước tính có trên 130 sản phẩm dược phẩm có chứa rutin.
Các chất chống oxy hóa đóng nhiều vai trò quan trọng trong các chức phận của cơ thể. Chúng có thể bảo vệ cơ thể khỏi một số bệnh tật cũng như loại bỏ sự tích lũy của các gốc tự do. Do vậy, hợp chất rutin đã thu hút được sự quan tâm của các bác sỹ và các nhà khoa học, khám phá thêm những tác dụng tốt cho sức khỏe của hợp chất này và hiểu thêm về các đặc tính chống viêm cũng như kiểm soát đường huyết.
Đặc tính chống viêm của rutin cho thấy hợp chất này là một trong những liệu pháp điều trị hiệu quả đối với các bệnh về đường ruột. Nghiên cứu trên mô hình chuột đã chỉ ra rằng nó là một liệu pháp điều trị tiềm năng đối với viêm đại tràng và bệnh viêm ruột. Trên người, rutin được sử dụng để điều trị phù (tình trạng có quá nhiều dịch bị ứ đọng trong các mô cơ thể).
Nhiều bằng chứng khoa học đã chứng minh rằng rutin có thể giúp ngăn sự hình thành cục máu đông. Đây là tình trạng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên vẫn cần thêm những nghiên cứu để khẳng định điều này.
Một số tác dụng tốt cho sức khỏe của rutin là do dẫn xuất tổng hợp hóa học từ hợp chất này. Ví dụ, oxerutin là thành phần không có trong tự nhiên mà được tổng hợp từ rutin. Nó đã được sử dụng tại châu Âu từ những năm 1960 và được sử dụng chủ yếu để điều trị hay phòng chứng giãn tĩnh mạch cũng như trĩ và loét chân.
Trong hầu hết các nghiên cứu, oxerutin đã được chứng minh là có hiệu quả trong điều trị giãn tĩnh mạch, bệnh trĩ và làm tăng sức bền thành mạch. Các thí nghiệm cũng chỉ ra rằng chúng khá an toàn khi sử dụng trong thai kỳ - đây là một tin tốt bởi phụ nữ mang thai là đối tượng thường xuyên bị giãn tĩnh mạch. Tuy nhiên, cần hỏi ý kiến bác sỹ trước khi quyết định sử dụng bất cứ một sản phẩm nào, đặc biệt nếu bạn đang mang thai hay cho con bú.
Viêm xương khớp là tình trạng tiêu hủy của sụn trong khớp, gây ra những tổn thương tiến triển trong sụn và do đó gây đau khớp nghiêm trọng. Có giả thiết cho rằng rutin khi kết hợp với một số hợp chất khác, có thể giúp làm chậm lại quá trình này. Theo một nghiên cứu, sử dụng rutin cho chuột lang bị mắc chứng viêm xương khớp có tác dụng làm chậm lại quá trình tiến triển của tổn thương. Các nhà khoa học khi quan sát bằng chứng đã đưa ra đề xuất rằng rutin khi kết hợp với những hợp chất khác, có đặc tính chống viêm rất tốt. Tuy nhiên, vẫn cần thêm những nghiên cứu khác để khẳng định chắc chắn hơn về tác dụng có lợi của rutin trong bệnh viêm xương khớp.
Các nhà khoa học cũng đưa ra một số bằng chứng cho thấy mối liên hệ giữa nồng độ cao của các flavonoid (bao gồm rutin) trong chế độ ăn và giảm nguy cơ mắc một số bệnh mãn tính, bao gồm ung thư.
Trong hai nghiên cứu trên chuột, rutin đã được chứng minh có hiệu quả điều trị tiềm năng đối với các bệnh tuyến giáp và rối loạn trí nhớ.
Rutin còn cho thấy tác dụng có lợi trên rất nhiều lĩnh vực, tuy nhiên bạn nên tham khảo ý kiến bác sỹ trước khi sử dụng hợp chất này dưới dạng thực phẩm chức năng. Mặc dù chưa có báo cáo về tác dụng phụ nghiêm trọng nào của rutin nhưng nó có thể tương tác với một số loại thuốc điều trị khác.
Tuy nhiên, sẽ không có gì nguy hiểm nếu bạn cung cấp rutin từ những nguồn tự nhiên, đơn giản như ăn một trái táo mỗi ngày và tốt nhất là ăn cả vỏ (do rutin tập trung nhiều nhất ngoài lớp vỏ).
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh