1. Tìm hiểu về bệnh xơ gan
Nếu người mắc bệnh xơ gan không duy trì chế độ ăn uống cùng lối sống lành mạnh, tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ thì đây sẽ là yếu tố nguy cơ cao dẫn tới bệnh ung thư gan. Xơ gan thông thường tiến triển dựa trên 2 giai đoạn: xơ gan mất bù và xơ gan còn bù. Chế độ ăn của người mắc bệnh xơ gan cần được quan tâm chú trọng nhằm cải thiện chức năng gan và phục hồi tế bào gan, tránh biến chứng không mong muốn.
Gan được biết là là một trong những cơ quan lớn và quan trọng trong cơ thể, giống như nhà máy hoạt động công suất, hiệu quả với hơn 500 chức năng. Nếu tình trạng xơ hóa ở gan diễn ra việc hấp thụ chất dinh dưỡng thông qua ăn uống hàng ngày cũng trở nên khó khăn hơn và có ảnh hưởng rất nhiều tới các hoạt động sống trong cơ thể.
Bởi vậy, khi chăm sóc người mắc bệnh xơ gan cần có chế độ ăn uống đầy đủ, lành mạnh, cung cấp dưỡng chất thiết yếu tới cơ thể, đồng thời ngăn chặn những tổn thương không mong muốn ở gan.
2. Người bệnh xơ gan cần có chế độ ăn uống như thế nào?
Thông thường, sau khi nhận được kết quả chẩn đoán mắc bệnh xơ gan, ngoài đưa ra phác đồ điều trị, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thay đổi lối sống khoa học áp dụng chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh xơ gan càng sớm càng tốt, việc làm này được áp dụng ngay cả khi bạn khỏe mạnh.
Trong giai đoạn đầu của bệnh xơ gan, chế độ ăn kiêng đặc biệt không cần thiết mà nên ăn uống cân bằng và duy trì cân nặng khỏe mạnh. Nên ăn tất cả các nhóm thực phẩm đa dạng bao gồm gạo, ngũ cốc, trái cây và rau quả, các loại đậu và thịt nạc. Mỗi nhóm thực phẩm đều cung cấp cho cơ thể các chất dinh dưỡng thiết yếu, vì vậy, nên ăn đầy đủ, đặc biệt là protein như đậu và thịt. Trước khi đi ngủ, nên ăn nhẹ để tránh hạ đường huyết ban đêm.
Đồng thời để đảm bảo sức khỏe của chính mình và người thân, bạn nên lựa chọn những loại trái cây, rau củ quả tươi, không nên sử dụng đồ ăn để quá lâu trong tủ lạnh.
Các chuyên gia dinh dưỡng còn khuyên bạn nên ăn trái cây cùng với những món ăn khác, có thể ăn kèm ngũ cốc, yến mạch giúp tăng thêm giá trị dinh dưỡng của món ăn, nên ăn các sản phẩm làm từ sữa, đặc biệt là sữa hạt, hạn chế ăn chất béo giúp lá gan của bạn không phải “gồng mình lên hoạt động” hết công suất,...
Người mắc bệnh xơ gan nên ăn các thực phẩm có chứa đạm từ cá, thịt gia cầm, trứng, đậu,... không nên ăn các loại thịt đỏ và thịt được chế biến sẵn. Đồ uống có cồn, chất kích thích cũng là một trong những “danh sách đen” đối với người mắc bệnh xơ gan. Thay vào đó, người bệnh nên cung cấp đủ lượng nước lọc mỗi ngày (1,5 - 2 lít), sử dụng các loại nước ép hoa quả,...
3. Những lưu ý khi xây dựng chế độ ăn xơ gan
Chế độ ăn uống của người mắc bệnh xơ gan cần được đặc biệt chú trọng, đặc biệt ở giai đoạn thứ xơ gan mất bù, bạn cần đặc biệt lưu ý những điều dưới đây:
Tuyệt đối không nên sử dụng đồ ăn chiên rán ở người bệnh xơ gan
Phân bố bữa ăn
Để lường trước nguy cơ không bị suy dinh dưỡng, người bệnh xơ gan sẽ được bác sĩ yêu cầu chế độ dinh dưỡng đặc biệt và yêu cầu bổ sung nhiều calo hơn bình thường trong mỗi bữa ăn. Do đó, để không bị nhàm chán trong ăn uống, bạn nên chia nhỏ nhiều bữa ăn trong ngày (thay vì thông thường ăn 3 bữa, bạn có thể ăn 5 hoặc 6 bữa,... xấp xỉ với khoảng thời gian 2h/bữa ăn).
Khó ngủ ban đêm cũng là một trong những triệu chứng của bệnh xơ gan. Để hạn chế hiện tượng này xảy ra, bạn nên có bữa phụ vào lúc 9 - 10 giờ tối để tránh tình trạng hạ đường huyết ban đêm. không được ăn quá no vì khi ấy gan phải làm việc quá tải khiến tình hình bệnh ngày càng trầm trọng hơn, ăn nhẹ nhàng trước khi đi ngủ, vừa đảm bảo chất dinh dưỡng lại có thể ngủ ngon giấc hơn.
Mẹo nấu ăn
Để người bệnh xơ gan không bỏ bữa, bạn nên sử dụng một số mẹo trong cách nấu ăn, được thể hiện như sau:
Nên luộc, hấp, nướng áp chảo thay vì sử dụng chiên, xào, rán,...
Sử dụng các gia vị thảo mộc được lưu truyền trong dân gian như quế, hồi, tỏi, nghệ,... để thay thế muối hoặc nếu có sử dụng muối chỉ nên nêm nếm một chút, không để quá mặn. Những loại gia vị này không những làm món ăn thêm phần hấp dẫn mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe của bản thân và gia đình bạn.
Không nên ăn đồ tươi, sống, nên uống nước sôi, sử dụng các thực phẩm đã được nấu chín,...
Thực phẩm cần được lựa chọn mua tại những nơi an toàn, tránh bị ngộ độc thực phẩm.
Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh xơ gan cần được thay đổi linh động, phù hợp với thể trạng, khẩu vị của từng người, trong đó lưu ý lớn là không nên sử dụng nhiều muối và hạn chế ăn đồ ăn có chứa quá nhiều đạm trong mỗi bữa ăn.
Có chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý giúp người bệnh được cung cấp dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể đồng thời giảm bớt gánh nặng cho hoạt động của gan và hạn chế phát sinh biến chứng. Bên cạnh xây dựng chế độ ăn uống khoa học, hợp lý các chuyên gia y tế khuyên bạn nên thực hiện lối sống lành mạnh, luyện tập thể dục thể thao thường xuyên, đều đặn với mong muốn có được sức khỏe tốt nhất.
Xem thêm: Ăn uống khi bị viêm gan
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
