Các thông tin dinh dưỡng cần biết trong thực phẩm dành cho người tiểu đường

Năng lượng

Ai cũng biết tính toán năng lượng là vô cùng quan trọng, đặc biệt là với người bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, việc hiểu được lượng năng lượng (calo) trên một khẩu phần (serving size) không phải lúc nào cũng dễ dàng.

Một khẩu phần được coi là lượng ăn trung bình mà 1 người có thể ăn được, nhưng lại thường rất hay bị hiểu lầm. Nếu một khẩu phần là 1 lát bánh mỳ gối, nhưng bạn lại ăn 2 lát, thì bạn cần nhân tất cả giá trị dinh dưỡng của 1 lát bánh mỳ lên gấp đôi, bao gồm cả năng lượng. Thừa cân và béo phì có thể làm tăng nguy cơ bị bệnh tiểu đường của bạn. Giảm 5-7% cân nặng có thể làm giảm đáng kể nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường typ 2. Lượng calo cần nạp vào mỗi ngày sẽ thay đổi và phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, ví dụ như mức độ hoạt động thể lực và tỷ lệ chuyển hoá cơ bản.

Chất xơ

Những người có một chế độ ăn giàu chất xơ thường sẽ có cân nặng thấp hơn. Chất xơ cần rất nhiều thời gian để tiêu hoá, do vậy, bạn sẽ cảm thấy no lâu hơn. Chất xơ cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và tim mạch. Chất xơ sẽ làm tăng tính nhạy cảm của insulin và làm giảm tình trạng tăng đường huyết sau khi ăn. Khi bạn đọc thông tin dinh dưỡng của 1 sản phẩm, bạn nên lựa chọn các loại thực phẩm có ít nhất 3g chất xơ/khẩu phần (serving). Các nguồn cung cấp chất xơ tự nhiên bao gồm trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên cám và các loại đậu. Ăn các loại thực phẩm được gắn nhãn”tăng cường/bổ sung chất xơ” cũng là một cách dễ dàng để đạt mức 25-30g chất xơ/ngày theo khuyến nghị. Tuy nhiên, bạn cũng nên chú ý tới loại chất xơ có trong các sản phẩm này. Mặc dù nhìn chung, chất xơ sẽ có chung một tác dụng nhưng một số loại có thể sẽ không được dung nạp tốt với lượng lớn do vậy, hãy tăng cường bổ sung chất xơ một cách từ từ. Tuy nhiên, trên thông tin dinh dưỡng của nhiều sản phẩm thường không ghi rõ loại chất xơ có trong sản phẩm là gì và bạn sẽ cần nhìn kỹ hơn vào thành phần để tìm ra loại chất xơ có trong sản phẩm. Các thành phần thường cung cấp chất xơ bao gồm inulin, pectin, cellulose…

Đường

Đa số chúng ta đều đang ăn nhiều đường hơn lượng khuyến nghị. Chế độ ăn nhiều đường có liên quan đến bệnh tiểu đường typ 2. Theo khuyến nghị tại Mỹ, dưới 10% năng lượng một ngày đến từ đường. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị phụ nữ không nên bổ sung quá 100 calo từ đường/ngày và nam giới không quá 150 calo từ đường/ngày. Tuy nhiên, trên thông tin dinh dưỡng, thành phần đường lại không được tách riêng thành đường tự nhiên và đường được thêm vào nhưng vẫn có cách để bạn biết được thành phần đường chiếm nhiều hay ít. Trong danh sách thành phần, các thành phần sẽ được liệt kê theo thứ tự từ nhiều đến ít. Do vậy, nếu một sản phẩm có thành phần đường được liệt kê càng gần đầu danh sách thành phần thì thôn thường, đó sẽ là sản phẩm có hàm lượng đường được thêm vào khá cao. Ngoài ra, nếu bạn nhìn thấy các thành phần như fructose, sucrose, glucose, dextrose, maltose, siro ngô, … thì tức là sản phẩm đó đã được bổ sung thêm đường.

Carb

Carbohydrate là một chất dinh dưỡng rất quan trọng với người tiểu đường. Loại carb cũng sẽ ảnh hưởng đến nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường typ 2. Tổng lượng carb ghi trên thông tin dinh dưỡng sẽ bao gồm tinh bột, chất xơ và đường. Việc ghi tổng lượng này sẽ khiến nhiều người khó xác định lượng carb tốt cho sức khoẻ trong sản phẩm là bao nhiêu. Ngũ cốc nguyên cám nên chiếm đa số trong tổng lượng carb bạn nạp vào để làm giảm nguy cơ bệnh tiểu đường. Nguyên nhân là vì ngũ cốc nguyên cám sẽ không làm tăng đường huyết nhiều như ngũ cốc tinh chế. Ngoài ra, ngũ cốc nguyên cám cũng giàu các loại vitamin và khoáng chất hơn.

Chất béo

Chất béo có thể làm tăng tổng năng lượng một ngày của bạn, nhưng không chỉ dừng lại ở đó. Ăn quá nhiều chất béo bão hoà và chất béo dạng trans có thể làm tăng lượng cholesterol trong máu là làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, tim mạch. Bạn có thể tìm thấy các loại chất béo có trong thực phẩm ở phía dưới dòng tổng chất béo (Total fat). Hãy lựa chọn các thực phẩm giàu chất béo không bão hoà đơn và chất béo không bão hoà đa, hạn chế chất béo bão hoà. Tránh toàn bộ các loại thực phẩm có chứa chất béo dạng trans. Chất béo dạng trans thường sẽ được liệt kê trên thông tin dinh dưỡng của sản phẩm, trừ khi chất béo dạng trans có chứa dưới 0.5mg/khẩu phần. Chất béo dạng trans thường có trong thành phần dầu đã được hydrogen hoá một phần.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP