Khoai sọ có tên khoa học Colocasia antiquorum Schott, thuộc họ Ráy - Araceae. Trong 100 g củ khoai sọ tươi chứa 60 g nước; 1,8 g protein; 1,5 g chất xơ; 26,5 vglucid; 64 mg calcium; 75 mg photpho; 1,5 mg sắt; 0,02 mg caroten, cùng nhiều vitamin như B1, B2, PP, C...
Khoai sọ chứa một lượng lớn kali khá lớn, giúp kiểm soát huyết áp đồng thời hạn chế nguy cơ bị cao huyết áp. Lượng chất xơ dồi dào trong khoai sọ giúp nhuận tràng, thải cặn bã ra khỏi cơ thể nhanh chóng.
Hàm lượng chất xơ dồi dào trong khoai sọ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư ruột, đại tràng, thải độc và làm giảm lượng cholesterol xấu trong cơ thể. Hàm lượng vitamin C và B6 trong khoai sọ tăng đề kháng cho cơ thể, chống lão hóa. Trong khoai sọ có chứa hơn 17 loại acid amin rất cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra còn chứa omega-3 và 6 rất tốt với tim mạch, góp phần ngăn ngừa ung thư cũng như phòng tránh bệnh tật nói chung.
Để chữa chứng đuối sức, mệt mỏi, kém ăn, miệng khát, người bệnh có thể nấu cháo khoai sọ với củ mài. Dùng 200 g khoai sọ, 50 g sơn dược (củ mài), 50 g gạo tẻ nấu cháo ăn trong ngày. Thường xuyên ăn món cháo này có tác dụng ích khí (tăng thể lực), bổ tỳ vị (tăng cường chức năng tiêu hóa), dùng chữa chứng đuối sức, mệt mỏi, kém ăn, miệng khát.
Canh khoai sọ thịt heo giúp chữa cơ thể suy nhược, phiền khát sau khi bị bệnh. Người bệnh dùng 100 g khoai sọ, 50 g thịt heo nạc nấu canh ăn trong các bữa cơm. Tác dụng bổ âm, chống khô khát, ích khí, nuôi dưỡng dạ dày, chống mệt mỏi. Hoặc có thể nấu chè khoai sọ táo tàu với 250 g khoai sọ (gọt vỏ thái thành miếng nhỏ), 50 g táo tàu, 50 g đường đỏ, nấu nhỏ lửa thành món chè, chia 3-4 lần ăn trong ngày. Dùng để bồi dưỡng cho những trường hợp cơ thể suy nhược, phiền khát sau khi ốm dậy.
Để chữa tâm trạng bồn chồn, kém ăn, ít ngủ có thể nấu canh cua khoai sọ rau rút. Dùng 200 g cua đồng, 60 g khoai sọ, rau rút. Cua đồng rửa sạch, bỏ yếm và mai, giữ lại gạch cua, giã nát, lọc lấy nước, cho mắm muối vừa ăn; Khoai sọ cạo bỏ vỏ, rửa sạch bổ miếng vừa ăn; Rau rút nhặt lấy phần lá, cọng non, bỏ rễ và bấc, rửa sạch. Cho khoai vào nước cua, nấu đến khi khoai chín nhừ, cho rau rút vào, đun vừa chín là được. Dùng món ăn này rất tốt cho người tâm trạng bồn chồn, kém ăn, ít ngủ.
Với người bệnh mới ốm dậy, suy nhược cơ thể có thể ăn canh khoai sọ đậu ngự. Sử dụng 300 g khoai sọ, 100 g đậu ngự, dầu ăn, gia vị vừa đủ. Khoai sọ gọt vỏ, rửa sạch, ngâm với nước muối cho sạch nhớt. Đậu ngự rửa sạch, ngâm nước cho mềm, luộc qua. Làm nóng chảo dầu, cho khoai sọ vào xào qua rồi cho nước vào nấu khoảng 10 phút. Cho tiếp đậu ngự vào hầm. Khi đậu và khoai nhừ, thêm gia vị, ăn nóng. Ăn thường xuyên món này rất tốt cho não và cải thiện chứng suy nhược trí nhớ, thích hợp với người bệnh suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, người mới ốm dậy.
Ngoài ra, món xương heo hầm khoai sọ có thể chữa nổi ban dị ứng, đau nhức chân tay. Dùng 60 g khoai sọ, 100 g xương cẳng hoặc xương sống hei. Khoai sọ gọt vỏ rửa sạch, xương lợn chặt thành đoạn ngắn, thêm muối, nước, gia vị. Đun nhỏ lửa trong 2 giờ, ăn ngày 2 lần, có tác dụng khu phong trừ thấp. Dùng cho các trường hợp nổi ban dị ứng, đau nhức tay chân.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
