Bão hòa, không bão hòa, đơn không bão hòa, đa không bão hòa…..Các thuật ngữ trên chắc hẳn đang làm nhiều người thấy bối rối khi tìm hiểu về chất béo. Đừng vội, dưới đây là một số thông tin mà bạn có thể sử dụng để phân biệt các loại chất béo này.
Có ba loại chất béo trong tự nhiên: chất béo không bão hòa đơn, chất béo không bão hòa đa và chất béo bão hòa. Một loại chất béo thứ tư là “chất béo dạng trans”, một dạng do con người tạo ra.
Chất béo không bão hòa đơn
Dạng chất béo này được khuyến khích sử dụng trong rất nhiều chế độ ăn hiện nay. Đây là thành phần có vai trò quan trọng trong chế độ ăn Địa Trung Hải, đã được chứng minh là có tác dụng làm giảm lượng cholesterol và nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch.
Nguồn cung cấp chính chất béo này là dầu oliu. Bên cạnh đó còn có các nguồn tốt khác như dầu canola, các loại hạt và quả, quả bơ.
Chất béo không bão hòa đa
Đây là dạng chất béo phổ biến trong dầu thực vật, các loại hạt, cá và một số loại rau lá xanh. Có hai loại “polys” chính: omega-6 (chúng ta có xu hướng nhận được nhiều trong ngô và các loại dầu thực vật) và omega-3 (được tìm thấy chủ yếu trong cá và một số hạt giống mà chúng ta hiếm khi có đủ).
Tập trung vào việc tăng lượng acid béo omega-3 và giảm lượng omega-6 trong chế độ ăn sẽ khiến bạn nhận được đúng và đủ tỷ lệ polys.
Chất béo bão hòa
Dạng chất béo này được tìm thấy với số lượng cao nhất trong các sản phẩm động vật, cũng như dầu dừa và cọ. Bạn sẽ biết được chất béo nào là nặng nếu nó ở trạng thái rắn ở nhiệt độ thường, ví dụ như mỡ pha hoặc mỡ lợn. Chất béo bão hòa làm tăng nồng độ cholesterol xấu LDL và có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim.
Trong thực tế, việc chuyển đổi chỉ 5% tổng lượng calo của cơ thể bạn từ chất béo bão hòa thành chất béo không bão hòa có thể làm giảm nguy cơ bị đau tim nghiêm trọng tới 42%.
Chất béo dạng trans
Chất béo trans là chất béo không bão hòa đa xấu. Chúng không tồn tại trong tự nhiên nhưng được tạo ra khi chất béo không bão hòa đa gắn với hydro để trở nên rắn chắc ở nhiệt độ phòng. Chúng vừa có thể làm tăng mức LDL lại vừa có thể làm giảm HDL, liên quan nhiều đến các bệnh về tim mạch và ung thư vú.
Chất béo dạng trans có mặt ở rất nhiều nơi ví dụ như trong các loại bánh quy, bánh nướng, đồ ăn nhẹ và thực phẩm đóng gói. Chất béo này không có mức độ nào là an toàn. Tin tốt đối với chúng ta là ngày nay có thể tìm thấy rất nhiều loại thực phẩm không chứa chất béo dạng trans, miễn là bạn chịu đọc bảng thành phần để tìm hiểu trước.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh