Hội chứng Wernicke-Korsakoff (Sa sút trí tuệ do rượu) là gì?

Hội chứng Wernicke-Korsakoff (còn gọi là chứng sa sút trí tuệ do rượu) là một tập hợp các tình trạng rối loạn chức năng thần kinh do thiếu thiamine (vitamin B1). Khi một người bị thiếu thiamine, não của người đó sẽ giảm khả năng biến đường thành năng lượng- nguyên liệu chính mà não sử dụng để hoạt động. Đồng thời, cũng phát triển các triệu chứng của chứng sa sút trí tuệ như nhầm lẫn và mất trí nhớ. Hội chứng Wernicke-Korsakoff ảnh hưởng nghiêm trọngđến tuổi thọ và  cần điều trị cấp thiết

Hội chứng Wernicke-Korsakoff gồm có bệnh não Wernicke - phát triển đầu tiên và sau đó là hội chứng Korsakoff - thường được coi như là các triệu chứng của bệnh não Wernicke đang sụy giảm.

Hội chứng Wernicke-Korsakoff cũng có thể được gọi là bệnh tâm thần Korsakoff, bệnh não của Wernicke, bệnh não do rượu, bệnh não do lạm dụng rượu, sa sút trí tuệ do rượu và bệnh Wernicke.

Triệu chứng

Bệnh não Wernicke

Các triệu chứng của bệnh não Wernicke bao gồm một giai đoạn đột ngột suy giảm mức độ tỉnh táo, nhầm lẫn, run chân, loạng choạng, giảm sự phối hợp cơ, thay đổi thị lực và mắt (bao gồm cả mí mắt, nhìn đôi và rung giật nhãn cầu) cộng thêm các triệu chứng của hội chứng cai rượu. Người ta thường gọi là tam chứng bệnh não Wernicke bao gồm các triệu chứng  của mắt (mắt), não (thăng bằng và kiểm soát cơ thể) và các triệu chứng lú lẫn.

Bệnh não Wernicke là một tình trạng sức khỏe đòi hỏi sự chăm sóc y tế khẩn cấp và có sự điều trị đúng đắn để tránh dẫn đến các biến chứng.

Hội chứng Korsakoff

Các triệu chứng của hội chứng Korsakoff gồm có mất trí nhớ (bao gồm khả năng nhớ lại những kỷ niệm cũ và khả năng tạo ra những  ghi nhớ cái mới), ảo giác, và nói chuyện phiếm (bịa đặt nên những câu chuyện). Hội chứng Korsakoff thường là một tình trạng mãn tính,  thông thường (nhưng không phải luôn luôn) theo sau giai đoạn bệnh não của Wernicke.

Tỷ lệ hiện mắc

Thật khó để xác định hội chứng Wernicke-Korsakoff có phổ biến phổ biến hay không? vì nghiên cứu chỉ ra rằng một lượng lớn người  ở dạng bệnh tiềm ẩn (khó chẩn đoán đúng). Một nghiên cứu đã đề cập đến tỷ lệ mắc rơi vào khoảng 1-2% dân số nói chung và 12-14 phần trăm ở những người lạm dụng rượu nói riêng.  Do bệnh chỉ được chẩn đoán chính xác thông qua những bằng chứng  giải phẫu  não tử thi hơn là những triệu chứng có thể nhìn thấy  khi người ta còn sống, nên rất nhiều trường hợp đã bị bỏ qua hoặc chẩn đoán nhầm với những bệnh não khác.

Nguyên nhân

Nguy cơ thông thường nhất đối với hội chứng Wermicke-Korsakoff là lạm dụng rượu, nhưng bệnh cũng có thể được kích hoạt bởi những yếu tố sau:  AIDS, ung thư, nhiễm trùng mãn tính, lọc máu, chán ăn và không có khả năng cơ thể hấp thu chất dinh dưỡng từ thực phẩm. Nguy cơ mắc bệnh cũng tăng lên sau khi phẫu thuật trị béo phì.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán bệnh não Wernicke, các bác sỹ thường dựa vào nồng độ thiamine trong máu.

Lưu ý rằng, không có một xét nghiệm đặc hiệu nào cho hội chứng Wernicke-Korsakoff. Bệnh được chẩn đoán bằng cách loại trừ, sau khi đã bác bỏ được các bệnh khác. Những  đánh giá  về nhận thức, xét nghiệm máu, và khám thần kinh để đánh giá chuyển động của mắt, sức mạnh cơ bắp và phối hợp cũng được sử dụng để phát hiện bệnh. Chụp cộng hưởng từ (MRI) cũng có thể được sử dụng để xác định các tổn thương trong não giúp chẩn đoán bệnh.

Điều trị

Bệnh não Wernicke luôn yêu cầu những điều trị khẩn cấp thiamine liều cao tiêm tĩnh mạch.

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng bệnh não Wermicke do lạm dụng rượu sẽ cần liều thiamin cao hơn so với  những nguyên nhân khác.

Hướng điều trị tiếp tục đối với hội chứng Wernicke-Korsakoff bao gồm kiêng rượu, cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và bổ sung vitamin.

Tiên lượng

Tiên lượng cho hội chứng Wernicke-Korsakoff là khác nhau. Hiệp hội Alzheimer Mỹ ước tính: với sự điều trị phù hợp thì khoảng 25% người sẽ hồi phục, một nửa sẽ cải thiện nhưng không hoàn lấy lại được các chức năng đầy đủ và khoảng 25% sẽ  không có tiến triển.

Bất kỳ sự cải thiện trong chức năng cũng sẽ xảy ra trong vòng hai năm sau khi các triệu chứng đầu tiên khởi phát.

Tuổi thọ có thể vẫn bình thường nếu người đó không uống rượu.

Nhưng nhìn chung, tiên lượng của hội chứng Wernicke-Korsakoff là cao hơn khi so sánh với bệnh Alzheimer và các loại chứng sa sút trí tuệ khác là những bệnh suy giảm mãn tính và tiếp tục tiến triển xấu bất chấp những nỗ lực điều trị.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp