Khó tiêu, táo bón là tình trạng gây đau bụng, cảm giác khó chịu, khó khăn và bất thường về tần suất đi ngoài. Theo ước tính, có tới 50% phụ nữ mang thai gặp phải tình trạng táo bón thai kỳ. Liên quan tới tình trạng này có rất nhiều nguyên nhân khác nhau:
Trong thai kỳ, nồng độ hormone của phụ nữ mang thai có nhiều sự thay đổi. Theo đó, hàm lượng Progesterone tăng, làm giảm nhu động ruột dẫn tới chứng rối loạn tiêu hóa khi mang thai với tình trạng thức ăn tiêu hóa chậm và táo bón là hệ quả rõ ràng nhất. Bên cạnh đó, nồng độ hormone progesterone tăng cũng làm giảm sự vận động của các van nối giữa thực quản và dạ dày. Điều này khiến cho thức ăn và axit dịch vị dạ dày bị trào ngược trở lại thực quản và gây nên tình trạng đầy bụng, ợ hơi, ăn không tiêu.
Theo thời gian, kích thước tử cung tăng lên để có thể bao bọc được thai nhi. Khi kích thước tử cung tăng lên sẽ chèn ép các cơ quan nội tạng khác. Lúc này, ruột già bị ép lại, ruột non bị đẩy lên khiến cho tình trạng táo bón ngày càng nhiều hơn, nhất là ở 3 tháng cuối thai kỳ.
Hiệp hội sản phụ Hoa Kỳ (APA) cho rằng, căng thẳng dưới bất kỳ hình thức nào cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa thức ăn và sự di chuyển của thức ăn qua ruột, điều này có thể dẫn đến táo bón. Trong thời gian mang thai, người mẹ sẽ gặp nhiều sự thay đổi về mặt cảm xúc như lo âu, hồi hộp. Chính điều này đã mang tới những ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe, trong đó có táo bón.
Đối với nhiều thai phụ, các triệu chứng ốm nghén và giảm cảm giác thèm ăn có thể làm thay đổi thói quen ăn uống thông thường của họ. Hệ thống tiêu hóa chưa thích nghi với sự thay đổi có thể phản ứng lại bằng cách gây táo bón và các tác dụng phụ khó chịu khác như cảm giác đầy hơi, chướng bụng, chuột rút và đau.
Ngoài ra, trong quá trình mang thai các mẹ thường có suy nghĩ “ăn cho mẹ và con” nên bổ sung thêm nhiều chất cả về số lượng lẫn chất lượng. Điều này đôi khi khiến các bà mẹ tập trung vào bổ sung các chất dinh dưỡng khác mà không để ý đến chất xơ, dẫn đến tình trạng thiếu chất xơ gây ra táo bón. Ngoài ra, việc các bà mẹ uống không đủ nước cũng có thể gây táo bón, khi nhu cầu nước trong thời gian này cao hơn so với bình thường.
Việc sử dụng thực phẩm bổ sung sắt cũng có thể gây ra tình trạng táo bón. Thay vào đó, các chuyên gia khuyên phụ nữ mang thai nên sử dụng các thực phẩm giàu sắt, cũng như bổ sung sắt ở liều vừa phải, chậm rãi và đều đặn. Tránh tình trạng bổ sung đột ngột có thể kéo theo nhiều tác hại trong đó có táo bón.
Như vậy có thể thấy, có rất nhiều nguyên nhân gây khó tiêu, táo bón ở phụ nữ mang thai… Việc cho rằng mì ăn liền là nguyên nhân gây khó tiêu hay táo bón như nhiều người nghĩ là chưa chính xác.
Một gói mì ăn liền loại thông dụng 75g chứa 40g - 50g chất bột đường; 13g - 17g chất béo và thường không ít hơn 6,8g đạm, có thể cung cấp cho cơ thể 300-350Kcal, tương đương 15% - 17% nhu cầu năng lượng mỗi ngày đối với người trưởng thành. Thành phần này cũng tương tự các thực phẩm khác như bánh mì, bún, phở… Do đó, người dùng nên phối hợp mì ăn liền với các loại thực phẩm ở các nhóm khác để có được bữa ăn cân bằng dinh dưỡng.
Cũng cần phải nói thêm, mì ăn liền có thời gian tiêu hóa như những thực phẩm khác thuộc nhóm tinh bột trong cơ thể chúng ta. Khi ăn mì ăn liền, một phần tinh bột có trong sợi mì sẽ được tiêu hóa ngay tại khoang miệng, sau đó chuyển xuống dạ dày và được lưu giữ khoảng 3-4 giờ để thực hiện quá trình tiêu hóa tiếp theo. Và theo cơ chế tiêu hóa này, việc mì ăn liền tồn tại đến 2 giờ, thậm chí 3-4 giờ để tiêu hóa trong dạ dày là điều hoàn toàn bình thường.
Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến táo bón ở phụ nữ mang thai như chế độ ăn uống, vận động, tinh thần hay sử dụng các thuốc bổ sung. Phụ nữ mang thai có thể sử dụng mì ăn liền bằng cách kết hợp với những nhóm thực phẩm khác như tôm, thịt, trứng và các loại rau xanh, vừa ngon miệng, lại vừa đảm bảo chế độ dinh dưỡng cân bằng, hợp lý, đi kèm uống nhiều nước. Bên cạnh đó phụ nữ mang thai cần duy trì chế độ vận động phù hợp cùng lối nghĩ lạc quan, tích cực sẽ giúp cơ thể tránh được tình trạng khó tiêu, táo bón cũng như có được một thai kỳ khỏe mạnh.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh