LÀM SAO ĐỂ CẤP ĐÔNG - RÃ ĐÔNG ĐÚNG CÁCH?

1. CẤP ĐÔNG LÀ GÌ? VÌ SAO LẠI GIỮ ĐƯỢC CHẤT?

Cấp đông là đưa thực phẩm xuống nhiệt độ dưới -18°C, giúp:

- Vi khuẩn và enzyme gây hỏng ngừng hoạt động hoàn toàn.

- Thực phẩm “ngủ đông” – không phân hủy, không biến chất

- Các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K) và khoáng chất (sắt, canxi, kẽm...) gần như không bị ảnh hưởng khi cấp đông.

- Chỉ có một lượng nhỏ vitamin C, B1 hao hụt – nhưng ít hơn nhiều so với để trong tủ mát hoặc ngoài trời lâu ngày.

Tức là: Cấp đông đúng cách còn giữ được nhiều chất hơn đồ “tươi” nhưng để lâu.

Vậy điều đầu tiên để bảo quản thực phẩm cấp đông tốt là gì?

- Là nhiệt độ của tủ đông cần đảm bảo lạnh sâu.

- Và thực phẩm khi cấp đông cần phải được làm lạnh càng nhanh càng tốt.

2. LÀM SAO ĐỂ CẤP ĐÔNG ĐÚNG CÁCH?

Cấp đông không chỉ là cho vào ngăn đá là xong. Nếu mẹ làm đúng quy trình – mỗi viên cháo, miếng thịt hay cọng rau cấp đông đều có thể giữ được chất, giữ được vị, và giữ trọn tình yêu mẹ dành cho con.

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết theo từng nhóm thực phẩm – kèm thời gian sử dụng cập nhật theo khuyến nghị thực tế và chuẩn USDA:

A. Đồ tươi sống (thịt, cá, tôm...)

+ Cách làm đúng:

- Rửa sạch – để ráo – chia khẩu phần nhỏ, không nên cấp đông cả tảng lớn rồi rã đông cắt từng phần và cấp đông lại.

- Bọc kín bằng túi zip chuyên dụng hoặc hộp thủy tinh có nắp

- Ghi rõ ngày cấp đông

- Đưa vào tủ đông ngay sau sơ chế

+ Thời gian sử dụng:

Tốt nhất: 2 – 3 tuần (đảm bảo dưỡng chất tối đa cho bé ăn dặm)

Tối đa (theo USDA):

- Thịt nạc: 4 – 12 tháng

- Cá nạc: 6 tháng

- Cá béo (cá hồi, cá saba): 2 – 3 tháng

→ Với bé: vẫn nên ưu tiên dùng trong 1 – 2 tháng để giữ mùi vị và cấu trúc tươi

B. Đồ chần hoặc hấp sơ (rau củ, trái cây hấp, viên thịt/cá…)

+ Cách làm đúng:

- Rau củ: chần nhanh 30 – 60 giây, ngâm hoặc xả nước cho nguội nhanh, để ráo

- Trái cây (chuối, lê, táo...): hấp chín nhẹ rồi nghiền

- Viên cá/thịt: xay – nặn viên – hấp sơ – để nguội

- Bảo quản hộp hoặc túi kín và ghi ngày cấp đông

+ Thời gian sử dụng:

Tốt nhất:

- Rau củ: 3 – 5 ngày

- Trái cây hấp: 5 – 7 ngày

- Viên hấp sơ: 7 – 10 ngày

Tối đa (USDA):

- Rau củ chần đông đúng chuẩn có thể giữ 8 – 12 tháng

→ Với trẻ nhỏ: dùng trong vòng 1 – 4 tuần là hợp lý nhất

C. Món đã chế biến chín hoàn chỉnh (cháo, súp, thịt kho, cá sốt...)

+ Cách làm đúng:

- Nấu xong để nguội hoàn toàn

- Chia nhỏ từng phần – đựng vào hộp sạch có nắp

- Ghi rõ tên món và ngày cấp đông

- Đưa vào đông càng sớm càng tốt (không để ngoài >1h)

+ Thời gian sử dụng:

- Tốt nhất: 5 – 7 ngày (với món chín mềm cho bé)

- Tối đa (USDA): 2 – 3 tháng (đảm bảo an toàn vi sinh)

→ Với trẻ 6m – 3t: chỉ nên dùng trong 10 ngày đổ lại để đảm bảo chất và vị

Mẹo cấp đông thực chiến khi trữ số lượng lớn

- Khi cấp đông nhiều viên cá, rau hay cháo, mẹ đừng xếp chồng ngay.

→ Hãy trải mỏng trên khay hoặc hộp nông, đặt vào ngăn đông 2–4 giờ cho cứng bề mặt, rồi mới gom lại vào túi lớn → giúp thực phẩm đông nhanh hơn – giữ kết cấu tốt hơn.

3. RÃ ĐÔNG THẾ NÀO CHO ĐÚNG VÀ GIỮ CHẤT?

Cấp đông đúng là một nửa thành công. Nhưng rã đông đúng cách mới là chìa khóa giữ chất – giữ an toàn.

Theo USDA, phần lớn các ca ngộ độc thực phẩm đến từ rã đông sai cách, đặc biệt là ngâm nước nóng hoặc để ngoài nhiệt độ phòng – nơi vi khuẩn có thể sinh sôi nhanh chóng ở “vùng nguy hiểm” từ 4°C – 60°C.

A. Thực phẩm sống (thịt, cá, hải sản)

Tuyệt đối KHÔNG:

- Ngâm nước nóng

- Để ra ngoài bếp hơn 30 phút

- Dùng lò vi sóng để rã đông 1 chút rồi... để tiếp cho tan hẳn (sai cách!)

Cách rã đông chuẩn:

- Rã trong ngăn mát tủ lạnh từ tối hôm trước → an toàn nhất, giữ nguyên kết cấu (gọi là rã đông tự nhiên)

- Hướng dẫn rã đông bằng nước mát chuẩn USDA

+ Dùng nước máy sạch, không quá 22°C

+ Đặt thực phẩm trong túi zip kín, ngâm trong nước

+ Thay nước mỗi 30 phút, tổng thời gian không quá 2 giờ

→ Rã đông kiểu này dùng khi mẹ cần gấp – và phải nấu ngay sau khi rã xong

Ghi nhớ: Sau khi rã đông xong, nên chế biến ngay, không cấp đông lại.

B. Thực phẩm chín sơ (rau củ chần, trái cây hấp, viên thịt/cá hấp nhẹ)

Cần tránh:

- Dùng nước sôi dội trực tiếp

- Ép/tháo gỡ khi thực phẩm còn đang cứng gây nát vỡ.

Cách rã đông chuẩn:

- Hấp cách thủy nhẹ (10 – 15 phút): Giữ được độ ẩm, mềm đều, không bị nát

- Đặt vào ngăn mát 1 – 2 tiếng trước khi chế biến: Với viên hấp hoặc trái cây hấp

C. Thực phẩm đã nấu chín hoàn toàn (cháo, súp, thịt kho, cá sốt...)

Tuyệt đối KHÔNG:

- Rã đông ở nhiệt độ phòng rồi... đun lại sau (giải thích lí do bên dưới)

- Lắc mạnh hộp cháo đông để lấy nhanh – dễ vỡ nát, mất kết cấu

Cách rã đông chuẩn:

- Hấp lại trong nồi cơm/nồi hơi: Tiện và giữ ẩm tốt

- Dùng lò vi sóng (chế độ Defrost): Phải đúng thời lượng và khối lượng, không dùng chế độ “High” làm chín mép