Huyết áp tâm trương thấp

Huyết áp tâm trương thấp là gì?

Chỉ số huyết áp sử dụng 2 số được tính bằng milimét thủy ngân (mm Hg) thông qua hai số đo:

Huyết áp tâm thu: Đây là chỉ số hơn cả hai biểu thị áp lực của máu đối với thành động mạch khi tim đập.
Huyết áp tâm trương: Đây là chỉ số thấp hơn, cho thấy áp lực tác động lên các thành động mạch lúc tim nghỉ.

Chỉ số huyết áp sẽ cho thấy số huyết áp tâm thu trước và huyết áp tâm trương sau. Bác sĩ sẽ đánh giá huyết áp bằng cách xem xét cả hai số. Ở hầu hết người lớn, chỉ số huyết áp bình thường dưới 120/80 mm Hg. huyết áp thấp, hay hạ huyết áp là huyết áp dưới 90/60 mm Hg.

Huyết áp tâm trương thấp, hoặc hạ huyết áp tâm trương đơn độc, là khi huyết áp tâm trương xuống dưới 60 mm Hg, trong khi huyết áp tâm thu vẫn ở mức bình thường.

Thời gian tim nghỉ ngơi nằm giữa các nhịp đập, các động mạch vành sẽ nhận và cung cấp cho tim máu giàu oxy. Nếu áp suất tâm trương quá thấp, tim sẽ không nhận được lượng máu và oxy cần thiết dẫn đến chức năng suy giảm theo thời gian.

Nguyên nhân

Lão hóa có thể làm tăng nguy cơ huyết áp tâm trương thấp. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm dùng một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc lợi tiểu hoặc thuốc để điều trị rối loạn cương dương.

Những người lớn tuổi dùng thuốc điều trị huyết áp cao có nhiều nguy cơ bị huyết áp tâm trương thấp hơn. Một số người cơ địa có huyết áp thấp khiến họ không gặp vấn đề về sức khỏe. Những người khác có thể bị tụt huyết áp do một số bệnh lý khác bao gồm:

Bệnh tiểu đường;
Bệnh tim mạch;
Bệnh Parkinson;
Nhiễm trùng nặng;
Thiếu máu;
Dị ứng.

Một số người cũng có thể bị hạ huyết áp qua trung gian thần kinh, trong đó huyết áp giảm sau khi đứng trong thời gian dài. Ngoài ra, huyết áp thấp cũng có thể là do:

Thai kỳ;
Nghỉ ngơi trong thời gian dài;
Chảy máu;
Mất nước;
Lượng muối cao;
Uống nhiều rượu.

Việc thay đổi tư thế có thể dẫn đến giảm huyết áp nhưng thường chỉ kéo dài trong vài giây.

Theo báo cáo của Tạp chí Tim mạch Lão khoa, tình trạng này chủ yếu xảy ra ở người cao tuổi, những người bị huyết áp cao hoặc những người mắc bệnh Parkinson.

Triệu chứng

Người có huyết áp tâm trương thấp có thể cảm thấy chóng mặt và mệt mỏi dẫn đến té ngã thường xuyên hơn. Điều này có thể đặc biệt nguy hiểm ở người lớn tuổi.

Thông thường, huyết áp thấp sẽ không gây ra bất kỳ vấn đề nghiêm trọng nào. Trong một số giới hạn nhất định, người mắc chứng huyết áp thấp vẫn có thể khỏe mạnh bình thường. Một số trường hợp huyết áp thấp có thể gây ra các triệu chứng khác như:

Cảm thấy lâng lâng;
Ngất xỉu;
Buồn nôn;
Khát nước thường xuyên;
Lú lẫn, mệt mỏi;
Mờ mắt;
Hạ thân nhiệt, da nhợt nhạt;
Thở nhanh, nông;
Đánh trống ngực;
Đau đầu.

Các triệu chứng có thể giảm khi ngồi xuống hoặc nghỉ ngơi. Nếu huyết áp xuống quá thấp, các cơ quan trọng yếu của cơ thể sẽ không có đủ chất dinh dưỡng và oxy để hoạt động hiệu quả khiến cơ thể bị sốc và cần có sự hỗ trợ về mặt y tế.

Chẩn đoán

Để xác định xem một người có huyết áp tâm trương thấp hay không có thể sử dụng máy đo huyết áp. Chỉ số tâm trương dưới 60 mmHg là quá thấp.

Ngoài ra, có thể thực hiện các xét nghiệm, kỹ thuật chuyên sâu hơn để xác định nguyên nhân gây ra huyết áp thấp bao gồm:

Xét nghiệm máu hoặc nước tiểu;
Đo điện tâm đồ ghi lại tín hiệu điện tim của tim để phát hiện nhịp và bất thường;
Siêu âm tim;
Điện tâm đồ gắng sức.

Nếu bệnh nhân bị ngất thường xuyên, bác sĩ có thể sử dụng nghiệm pháp bàn nghiêng để xem cơ thể có các phản ứng như thế nào.

Điều trị

Nhiều phương pháp điều trị có thể giúp cải thiện huyết áp tâm trương thấp, chẳng hạn như:

Nói chuyện với bác sĩ về việc thay đổi một số loại thuốc đang sử dụng;
Mang vớ điều chỉnh huyết áp giúp cải thiện lưu thông;
Điều chỉnh lượng muối trong thức ăn hoặc uống nhiều caffeine để tạm thời tăng huyết áp;
Bác sĩ có thể kê toa thuốc như fludrocortison và midodrine để điều trị một số trường hợp huyết áp thấp. Tuy nhiên, hiện tại không có thuốc nào điều trị huyết áp tâm trương thấp.

Phòng ngừa

Tuổi tác có thể là một nguyên nhân chính gây ra huyết áp tâm trương thấp, tuy nhiên không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa được. Việc duy trì cân nặng khỏe mạnh, chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục thường xuyên có thể giúp giữ cho huyết áp ổn định cũng như giúp tim khỏe mạnh hơn.

Kiểm soát huyết áp tâm trương thấp

Một số thay đổi lối sống đối với người huyết áp tâm trương thấp có thể thực hiện bao gồm:

Bỏ hút thuốc;
Hạn chế sử dụng rượu;
Chia thành nhiều bữa ăn nhỏ;
Uống nhiều nước;
Tập thể dục thường xuyên;
Không ngồi hoặc đứng yên trong thời gian dài;
Thay đổi tư thế một cách chậm rãi.

Tổng kết

Nói chung, huyết áp thấp sẽ không gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nào. Tuy nhiên, tình trạng này có thể làm tăng nguy cơ té ngã rất nguy hiểm đối với người cao tuổi.

Những người có huyết áp tâm trương thấp cũng có thể tăng nguy cơ suy tim, vì vậy cần có biện pháp kiểm soát tốt nhất có thể. Các triệu chứng của suy tim bao gồm:

Thở gấp;
Ho dai dẳng;
Sưng phù ở phần dưới cơ thể;
Mệt mỏi;
Buồn nôn;
Lú lẫn;
Tim đập nhanh.

Nếu có nhiều hơn một trong những triệu chứng này cần đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời. Các nhà nghiên cứu nhận thấy sự gia tăng về nguy cơ tổn thương tim ở những người trên 60 tuổi có huyết áp tâm trương là rất thấp.

Những thay đổi trong chế độ ăn uống, tập thể dục và lối sống đều có thể giúp tăng huyết áp tâm trương thấp. Những người có huyết áp tâm trương thấp nên đi khám bác sĩ thường xuyên nhằm phát hiện sớm những vấn đề do huyết áp thấp gây ra một cách nhanh chóng, kịp thời.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP