Nám da là tình trạng gì?
Nám da là một vấn đề thường gặp với biểu hiện là những mảng da màu nâu hoặc nâu xám, vị trí thường gặp là ở vùng mặt. Nám hoàn toàn không có triệu chứng gì nhưng lại ảnh hưởng đến thẩm mỹ, sự tự tin trong hoạt động giao tiếp.
Một trong những biện pháp ưu tiên hàng đầu và cũng phổ biến nhất để điều trị nám là chống nắng. Cách sử dụng đúng là thoa kem chống nắng mỗi ngày trước khi ra nắng khoảng 20 phút và cần thoa lặp lại mỗi hai giờ. Ngoài ra, bảo vệ da với mũ rộng vành và kính mắt có chống tia cực tím khi ra ngoài cũng rất quan trọng vì kem chống nắng có thể chưa đủ để bảo vệ làn da, nhất là khi ở ngoài nắng nhiều, đổ mồ hôi và thoa không đủ lượng kem chống nắng cần thiết.
Phụ nữ thường bị nám nhiều hơn nam giới, đặc biệt phổ biến trong giai đoạn mang thai do ảnh hưởng của nội tiết thai kỳ nên nám da trong thai kì đôi khi được gọi là “chiếc mặt nạ của thai kỳ”. Nhiều nghiên cứu cho thấy các rối loạn hormone và một số thuốc cũng có thể làm nặng hơn tình trạng nám.
Nám da biểu hiện như thế nào?
Biểu hiện thường thấy của nám là những dát, mảng màu nâu hoặc nâu xám, bờ không đều ở vùng mặt.
Nám chủ yếu xuất hiện ở hai má, phần vắt ngang mũi, trán, cằm và da phía trên của môi trên. Nám cũng có thể xuất hiện ở những phần cơ thể khác có tiếp xúc nhiều với nắng như cổ và cẳng tay.
Nám thường được chia thành nám nông, nám sâu và nám hỗn hợp. Mỗi loại nám có biểu hiện đặc trưng riêng và có thể phối hợp nhiều mức độ nám trên cùng một người, do đó điều trị nám nên được thực hiện theo hướng cá thể hoá để đem lại hiệu quả tối ưu nhất.
Ai thường bị nám?
Nám xuất hiện ở phụ nữ nhiều hơn nam giới. Chỉ 10% các trường hợp là đàn ông. Những người da sậm màu, như người Latin, gốc Tây Ban Nha, Bắc Mỹ, người Mỹ gốc Phi, Châu Á, Ấn Độ, Trung Đông, hoặc người Địa Trung Hải là dễ bị nám hơn. Những người có người thân trong cùng huyết thống bị nám thì cũng có nhiều khả năng bị nám.
Nguyên nhân của nám là gì?
Nguyên nhân của nám khá phức tạp và đến nay vẫn chưa được hiểu biết rõ. Nám có thể xảy ra khi các tế bào tạo màu trong da (gọi là các tế bào sắc tố) sản xuất quá nhiều sắc tố (melanin). Điều này lí giải vì sao những người có da sậm màu dễ bị nám hơn do họ có nhiều tế bào sắc tố đang hoạt động hơn những người da sáng.
Những yếu tố thúc đẩy tình trạng nám được ghi nhận bao gồm:
- Tiếp xúc với nắng: Tia cực tím (UV) và ánh sáng khả kiến từ ánh nắng mặt trời có khả năng kích thích sản xuất melanin từ tế bào sắc tố. Thực tế, chỉ cần tiếp xúc với lượng nhỏ ánh nắng mặt trời có thể làm nám nặng trở lại sau khi đã phai trước đó. Điều này giải thích tại sao nám thường nặng hơn vào mùa hè và dễ tái phát;
- Thay đổi hormone: Phụ nữ mang thai thường bị nám, hay còn gọi là nám má thai kỳ. Viên uống tránh thai và liệu pháp hormone thay thế cũng có thể là nguyên nhân thúc đẩy tình trạng nám nặng hơn;
- Sản phẩm chăm sóc da: Sử dụng một sản phẩm làm da kích ứng có thể khiến tình trạng nám nặng hơn.
Bác sĩ da liễu chẩn đoán nám như thế nào?
Bác sĩ da liễu chẩn đoán nám chủ yếu qua thăm khám và quan sát kĩ da. Để xác định được mức độ sâu của nám, đôi khi bác sĩ có thể sử dụng thêm thiết bị soi da gọi là đèn Wood hoặc máy soi da có tích hợp phần mềm phân tích da.
Ở một vài trường hợp khó phân biệt với những bệnh da khác, bác sĩ có thể cần làm một số xét nghiệm chuyên sâu để xác định nguyên nhân.
Điều trị nám như thế nào?
Nám có thể tự nhạt màu dần, đặc biệt là ở những trường hợp nám do nguyên nhân sử dụng viên uống tránh thai hoặc mang thai. Những trường hợp này thì nám có thể tự mờ đi sau khi sinh hoặc dừng uống thuốc tránh thai.
Với những tình trạng nám kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm hoặc nám do nội tiết nhưng bạn không muốn ngưng thuốc tránh thai, lúc này có thể can thiệp điều trị bằng một số phương pháp chuyên sâu như sau:
Sử dụng thuốc dạng thoa
- Hydroquinone: Đây là thuốc bôi phổ biến được sử dụng đầu tay để điều trị nám. Mục đích của thuốc là làm ức chế sự hình thành sắc tố mới. Hydroquinone thường có nồng độ 2-4%, dưới dạng kem hoặc lotion, với cách sử dụng là bôi lên vùng da nám mỗi tối trong 2 đến 4 tháng. Tác dụng phụ thường gặp là da có thể châm chích, đỏ nhẹ, rối loạn sắc tố;
- Công thức phối hợp tretinoin và corticosteroids: Trên thị trường có các sản phẩm phối hợp cả ba hoạt chất (hydroquinone, tretinoin, và corticosteroid), thường được gọi là công thức bộ ba cho hiệu quả cải thiện tốt, tuy nhiên cần được tư vấn và điều trị, theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm.
- Thuốc bôi khác: Một số hoạt chất như cid azelaic hoặc acid kojic cũng giúp cải thiện nám.
Sử dụng thuốc dạng uống
Một trong những loại thuốc uống trị nám được sử dụng là acid tranexamic. Chất này làm giảm sản xuất prostaglandins, tiền thân của tyrosine. Ở liều thấp, acid tranexamic được báo cáo có hiệu quả và an toàn trong điều trị nám.
Glutathione cũng được nghiên cứu như một chất làm sáng da đường toàn thân.
Điều trị chuyên sâu
Nếu tình trạng nám đáp ứng chậm hoặc không có hiệu quả với thuốc bôi thì có thể xem xét phối hợp thêm các thủ thuật điều trị như lột da bằng hóa chất, siêu mài mòn, laser hoặc ánh sáng, mesotherapy, v.v.. Khi điều trị, bác sĩ sẽ lưu ý loại da của bạn để chọn lựa liệu trình phối hợp phù hợp.
Kết luận
Nám da đáp ứng tương đối chậm với điều trị với hiệu quả thường chỉ được nhận thấy sau vài tháng. Do đó, điều quan trọng nhất là kiên nhẫn và thực hiện đúng chỉ dẫn. Nên được thăm khám và điều trị bởi bác sĩ da liễu nhiều kinh nghiệm tại cơ sở làm đẹp uy tín để đạt được hiệu quả tốt nhất và tránh được các tác dụng phụ.
Giới thiệu Đơn vị Da liễu - Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương
Đơn vị Da liễu - Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương được triển khai dịch vụ thăm khám, chăm sóc và điều trị các tình trạng về da như mụn, sẹo, nám, tàn nhang… với tiêu chí đem lại sự thay đổi tích cực về diện mạo cũng như sự hài lòng của khách hàng sau khi sử dụng dịch vụ.
Với nguồn nhân lực chất lượng có chuyên môn cao là các Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ đến từ Bộ môn Da liễu - Đại học Y Dược TPHCM & Bệnh viện Nguyễn Tri Phương có kinh nghiệm nhiều năm trong giảng dạy, nghiên cứu và điều trị Da liễu – Thẩm mỹ da; sẽ trực tiếp thăm khám, lên phác đồ điều trị và trực tiếp trị liệu cho bệnh nhân, đảm bảo hiệu quả cao nhất.
Thông tin liên hệ
- Đơn vị da liễu – Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương.
- Số 468 Nguyễn Trãi, Phường 8, Quận 5, Tp.Hồ Chí Minh.
- Hotline tư vấn đặt lịch Bác sĩ: 0899777709 / Zalo/Viber: 0899777709
- Facebook Fanpage: Thẩm mỹ da - BV Nguyễn Tri Phương
