NHỮNG ĐIỂM CHÍNH
Có nhiều phương pháp điều trị giảm mỡ không phẫu thuật để giảm mỡ quanh eo, đùi, cánh tay và các vị trí khác, và cần nhiều lần điều trị để đạt được kết quả tối ưu.
Các biện pháp này không nên dùng thay thế chế độ ăn uống và tập thể dục phù hợp và cũng không thể mang lại kết quả tương đương với phương pháp phẫu thuật hút mỡ hoặc cắt bỏ truyền thống.
Đối với những người không muốn trải qua gây mê toàn thân và cần thời gian phục hồi nhanh, các biện pháp này là lựa chọn thay thế phù hợp.
Một số thiết bị có thể cải thiện màu da và kết cấu da cùng với việc giảm mỡ cục bộ.
GIỚI THIỆU
Giảm mỡ không phẫu thuật
Phương pháp điều trị truyền thống để loại bỏ một lượng lớn mỡ thừa trong cơ thể là phẫu thuật hút mỡ, được thực hiện trong phòng mổ dưới gây mê. Mặc dù cho hiệu quả cao, phương pháp này rất tốn kém và xâm lấn, đi kèm với rủi ro đáng kể về các biến chứng, tác dụng phụ và thời gian phục hồi kéo dài sau phẫu thuật. Vì vậy, một số các công nghệ mới đã được phát triển để giúp những bệnh nhân không phải béo phì loại bỏ một lượng nhỏ mỡ cục bộ, đặc biệt là ở những vùng khó điều chỉnh chỉ bằng chế độ ăn kiêng và tập thể dục. Quá trình điều trị cũng thường đem lại kết quả săn chắc da hơn, giảm cellulite và cải thiện bề mặt của da ở vị trí được điều trị. Những thiết bị mới này không phẫu thuật, có nghĩa là an toàn hơn, chi phí phù hợp hơn và hầu như không có tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc biến chứng, thời gian nghỉ ngơi ngắn hay không cần, đặc biệt là khi so sánh với phẫu thuật. Mặc dù các phương pháp không xâm lấn có hiệu quả một phần trong việc giảm mỡ, nhưng các can thiệp y tế không thể thay thế cho lối sống lành mạnh như chế độ ăn uống và tập thể dục phù hợp, các chế độ này có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường cũng như tăng tuổi thọ và sức sống.
Bảng 1. Các thiết bị giảm mỡ không xâm lấn thường gặp
SÓNG SIÊU ÂM HỘI TỤ CƯỜNG ĐỘ CAO (HIFU)
HIFU đã được sử dụng từ lâu trong việc tiêu diệt các tế bào khối u và với cơ chế hoạt động này cũng được phê duyệt để giảm mỡ không xâm lấn. Các thiết bị này hoạt động bằng cách đưa sóng âm thanh (ở tần số siêu âm) hội tụ vào mô mỡ bên dưới da. Sóng âm thanh phá vỡ màng tế bào mỡ một cách cơ học mà không làm tổn thương mô gần đó. Sự rung động của sóng âm cũng có thể được sử dụng để tạo nhiệt dưới da, giúp tiêu diệt các tế bào mỡ. Việc chữa lành sau khi các tế bào mỡ chết làm da săn chắc và giảm kích thước vùng điều trị. Bác sĩ có thể thực hiện thủ thuật này trong phòng khám ngoại trú. Bác sĩ sẽ đưa năng lượng siêu âm bằng cách đặt đầu d vào khu vực điều trị, có thể có cảm giác đau và hơi nóng tại chỗ. Thủ thuật mất khoảng một giờ. Trung bình, một bệnh nhân có thể giảm 2-4 cm v ng eo trong 12 tuần sau một lần điều trị duy nhất [1, 2] (Hình 1). Tuy nhiên, có thể sẽ bị đau nhẹ hoặc khó chịu trong quá trình điều trị và đỏ bầm nhẹ đến trung bình, sưng tới 2 tuần sau khi làm thủ thuật.
Hình 1. Điều trị vùng bụng bằng HIFU (A) trước khi điều trị. (B) 12 tuần sau khi điều trị.
LASER NĂNG LƯỢNG THẤP LOW-LEVEL LASER THERAPY (LLLT)
LLLT là một phương pháp tạo hình cơ thể không xâm lấn, sử dụng tia laser chiếu trên da để tạo ra những lỗ nhỏ tạm thời trên màng tế bào mỡ, làm giải phóng chất béo bên trong tế bào ra ngoài. Thiết bị LipoLaser được FDA phê chuẩn và đã được chứng minh là giảm mỡ trong hai tuần với 3 lần điều trị mỗi tuần, với tổng số 6 lần điều trị. Thiết bị đã được sử dụng để giảm mỡ ở eo, hông và đùi với khoảng 2-3 cm giảm ở mỗi vị trí [3]. Trong suốt quá trình, khách hàng thoải mái, dễ chịu trong khi kỹ thuật viên hoặc bác sĩ chiếu tia laser ở khu vực điều trị. Không có tác dụng phụ được báo cáo trong các nghiên cứu lâm sàng, và trên thực tế, các thiết bị laser có tác dụng phụ ít nhất và nhẹ nhất trong tất cả các thiết bị không xâm lấn.
SÓNG VÔ TUYẾN ( RADIOFREQUENCY)
Các thiết bị RF đã được dùng cho nhiều mục đích bao gồm: làm săn chắc da, điều trị sẹo mụn và nếp nhăn. Nhiều thiết bị đã được tạo với các công nghệ RF khác nhau như đơn cực, lưỡng cực, 3 cực và nhiều cực. Các thiết bị RF chưa được FDA chấp nhận cho tạo hình cơ thể, nhưng thường được sử dụng cho mục đích này theo kiểu off-label. Khách hàng đang dùng máy tạo nhịp tim, máy khử rung tim hoặc phình động mạch không phù hợp với điều trị RF và nên thảo luận về một lựa chọn điều trị khác với bác sĩ.
Các thiết bị này hoạt động bằng cách đốt nóng có chọn lọc các tế bào mỡ dẫn đến chết tế bào mỡ. Các thiết bị đơn cực có thể đưa năng lượng sâu tới các tế bào mỡ, nhưng có thể gây đau trong quá trình thực hiện và đỏ da có thể kéo dài một vài ngày. Các thiết bị lưỡng cực cho phép định hướng năng lượng và nhiệt lượng tốt hơn, nhưng không thâm nhập sâu tới các tế bào mỡ. Một loại thiết bị RF Tripolar® sử dụng 3 cực để cung cấp năng lượng tập trung. Loại thiết bị này kết hợp một loại đơn cực cho năng lượng thâm nhập sâu với loại lưỡng cực cung cấp năng lượng mục tiêu được kiểm soát nhiều hơn. Các đợt điều trị là 20 phút mỗi lần trong tổng số 6 lần điều trị trong hai tuần [4] (xem Hình 2). Các thiết bị RF đã cho thấy giảm 3-5cm trên bụng sau 12 tuần [2]. Tác dụng phụ bao gồm đau nhẹ hoặc khó chịu (cảm giác nóng) trong khi điều trị, và đỏ bầm nhẹ, hoặc sưng.
Hình 2. Điều trị bằng Tripollar®. (A) Trước (B) 8 buổi sau 4 tuần.
CRYOLIPOLYSIS
Cryolipolysis là một phương pháp không xâm lấn khác, hoạt động bằng cách làm lạnh các tế bào mỡ, chúng rất nhạy cảm với những thay đổi về nhiệt độ và có thể bị phá hủy. Thiết bị CoolSculpting® là một loại máy Cryolipolysis sử dụng chân không để hút các mô mỡ ở giữa các tấm làm lạnh. Thiết bị này được FDA phê chuẩn để giảm mỡ quanh bụng, đùi và hông. Ngoài ra, thiết bị đã được sử dụng off-label để điều trị mỡ vùng cánh tay, chân và mông. Sau một lần điều trị 45 phút, khách hàng có thể đợi kết quả tiến triển đáng kể bắt đầu từ 4 tuần. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng kết quả tối ưu xảy ra đến 6 tháng sau khi điều trị. Do thiết bị này sử dụng đầu hình hộp để hút vùng mỡ, nên các khu vực như lưng, đùi trong và ngoài khó điều trị hơn và thường cần hai hoặc nhiều lần điều trị để thấy kết quả rõ rệt [5].
Ngoài việc giảm các vùng mỡ, có thể thấy sự cải thiện về kết cấu da và tăng độ săn chắc (xem Hình 3). Trong quy trình, lực hút chân không sẽ hút da giữa các tấm làm lạnh. Khách hàng có thể cảm thấy hơi khó chịu và cảm giác lạnh trong vài phút, nhưng cảm giác sẽ biến mất. Thông thường, thiết bị sẽ giữ nguyên vị trí từ 20 phút đến 1 giờ. Các tác dụng phụ thường thấy sau thủ thuật này bao gồm: đỏ, sưng, tê, khó chịu tạm thời, đau và bầm tím; hầu hết sẽ tự khỏi trong vòng 2 tuần.
Hình 3. Điều trị bằng phương pháp Cryolipolysis cho vùng hông. (A) Trước khi điều trị (B) Sau 3 tháng.
CHUẨN BỊ TRƯỚC THỦ THUẬT
Gặp bác sĩ và trao đổi về rủi ro và lợi ích của các thủ thuật giảm mỡ sẽ được thực hiện. Trao đổi về những kì vọng cá nhân về thủ thuật và lựa chọn một phương pháp cải thiện đường viền cơ thể không xâm lấn phù hợp. Khách hàng muốn giảm một lượng lớn mỡ tại một vị trí có thể không phù hợp với một phương pháp không xâm lấn và nên chọn phẫu thuật thay thế. Một số thủ thuật cải thiện đường viền cơ thể không xâm lấn có nhiều khả năng gây ra vết bầm tím. Nếu đang dùng thuốc chống đông máu, aspirin, Vitamin E hoặc các chất bổ sung thảo dược khác, nên thảo luận với bác sĩ vì chúng có thể làm tăng nguy cơ bị bầm tím.
TRONG KHI THỰC HIỆN THỦ THUẬT
Các thủ thuật giảm mỡ thường được chịu đựng tốt bởi bệnh nhân mà không có bất kỳ vấn đề lớn nào. Đôi khi có đau, cảm giác nóng rát hoặc lạnh, hoặc áp lực thay đổi tùy thuộc vào thiết bị được sử dụng. Các tác dụng phụ khác cũng thay đổi theo thiết bị cụ thể, nhưng nói chung là nhẹ, tạm thời và chỉ giới hạn ở đỏ, bầm tím, sưng.
CELLULITE
Cellulite tạo thành do sự nhô ra của mỡ qua các mô liên kết dưới da dẫn đến sự hình thành vết lồi lõm trên trên da. Sự xơ cứng của các vách ngăn liên kết xung quanh các tế bào mỡ và mỏng da do lão hóa góp phần vào tình trạng nghiêm trọng của cellulite trên da. Nguyên nhân của cellulite bao gồm thay đổi trọng lượng cơ thể, thay đổi nội tiết tố, thay đổi quá trình trao đổi chất, thay đổi cấu trúc của da, sự lão hóa và di truyền. Giống như các vấn đề thẩm mỹ khác, có nhiều lựa chọn để điều trị cellulite bằng chế độ ăn kiêng và tập thể dục để đạt được hiệu quả giảm cân, thuốc bôi, thủ thuật không xâm lấn và phẫu thuật xâm lấn tối thiểu.
THUỐC BÔI TẠI CHỖ CHO CELLULITE
Thuốc bôi là lựa chọn điều trị đơn giản và dễ dàng nhất cho cellulite. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị có thể có kết quả khác nhau. Loại thuốc đầu tiên có thể sử dụng để điều trị cellulite là Methylxanthines, trong đó Aminophyllline đã được sử dụng trong điều trị cellulite. Các nghiên cứu cho phương pháp này c n ít. Cơ chế hoạt động có thể bằng cách tăng sự trao đổi chất của các tế bào mỡ. Kem được bôi hai lần một ngày vào vùng điều trị trong 12 tháng. Không có tác dụng phụ được ghi nhận khi sử dụng thuốc này. Vì vậy, có thể thử trước khi đầu tư vào các phương pháp điều trị đắt tiền hơn hoặc xâm lấn hơn cho cellulite.
Kem retinoid tại chỗ là một phương pháp điều trị thay thế có thể được áp dụng. Điển hình là kem retinol 0,3% (cũng là loại được sử dụng để điều trị mụn trứng cá) đã được chứng minh là có một số cải thiện trong điều trị cellulite. Tuy nhiên, thiếu dữ liệu mạnh để hỗ trợ việc sử dụng nó. Nó có thể làm tăng sự hình thành collagen và do đó lấp đầy các khu vực của cellulite. Tuy nhiên, retinoids tại chỗ có thể khiến da nhạy cảm với ánh nắng mặt trời, gây bỏng và đỏ. Do đó, nếu sử dụng thuốc này để điều trị cellulite, nên thoa kem chống nắng ít nhất 30 SPF khi ra ngoài. Phụ nữ đang mang thai, hoặc dự định có thai nên tránh sử dụng thuốc này vì nó có thể gây dị tật bẩm sinh ở em bé.
THỦ THUẬT KHÔNG XÂM LẤN ĐIỀU TRỊ CENLULITE
Có một số các thiết bị không xâm lấn có thể được sử dụng để điều trị cellulite. Nhiều thiết bị sử dụng phối hợp đa phương pháp cùng một lúc. Điều cần quan tâm khi sử dụng các thiết bị điều trị không xâm lấn để điều trị cellulite là chi phí cho mỗi đợt điều trị, số buổi điều trị có thể cần, và cần điều trị định kỳ để duy trì kết quả. Nhiều phương pháp điều trị không xâm lấn không đem lại kết quả vĩnh viễn và có thể yêu cầu lặp lại điều trị hàng tuần, điều này có thể không phù hợp với lịch trình của một số người (xem Bảng 2, danh sách các phương pháp điều trị không xâm lấn phổ biến).
Bảng 2. Các phương pháp điều trị Cellulite không xâm lấn
VelaSmooth®
VelaSmooth® là một thiết bị được sử dụng để điều trị cellulite bằng cách kết hợp ánh sáng hồng ngoại, RF lưỡng cực, hút và mát xa. Phương pháp này thường được sử dụng trên đùi và mông để điều trị cellulite. Các đợt điều trị có thể thay đổi từ 2 lần điều trị mỗi tuần và tổng số 8 đến 12 lần điều trị trong 4 - 6. Tuy nhiên, điều trị bổ sung sẽ là cần thiết nếu bạn muốn duy trì kết quả giảm cellulite.
(A) trước VelaSmooth® (B) Sau 6 tuần điều trị bằng VelaSmooth®
TRIACTIVE®
TriActive® là một thiết bị sử dụng làm lạnh, mát xa và laser để điều trị cellulite. Tuy nhiên, số lần điều trị cần nhiều lần hơn để đạt được kết quả.
Có thể cần hai lần một tuần trong tổng cộng 8 tuần để hoàn thành điều trị.
Tuy nhiên, các đợt điều trị có thể khác nhau. Các nghiên cứu báo cáo rằng 17% đến 84% bệnh nhân thấy cải thiện trong cellulite. Có thể có vết bầm tím tạm thời hoặc khó chịu, tự khỏi sau một thời gian ngắn.
(C) Trước TriActive® (D) Sau 6 tuần điều trị bằng TriActive®.
SmoothShapes®
SmoothShapes® là một thiết bị kết hợp con lăn và máy hút để xoa bóp vùng cellulite. Kỹ thuật này hoạt động để cho phép giải phóng chất béo từ các tế bào mỡ.
VelaShape® sử dụng kết hợp hút chân không theo xung, mát xa, RF lưỡng cực và ánh sáng hồng ngoại. Thiết bị này hoạt động bằng cách làm tăng quá trình phân hủy chất béo và tăng lưu lượng máu thông qua hút và mát xa
ĐIỀU TRỊ CELLULITE BẰNG PHƯƠNG PHÁP XÂM LẤN TỐI THIỂU
Có những phương pháp điều trị bằng phẫu thuật được sử dụng để điều trị cellulite. Các thủ thuật này có thể cần cắt bỏ da và cần gây tê.
PHẪU THUẬT CẮT ĐÁY CELLULITE
Một phương pháp cũ là phẫu thuật cắt đáy cellulite. Phương pháp này sử dụng kim hoặc dao mổ được đưa vào da và được sử dụng để cắt các vách ngăn dạng sợi kéo các vùng mỡ xuống, tạo thành các vết lõm nhìn thấy trong cellulite. Phương pháp này cần gây tê, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có tới 78,8% bệnh nhân hài l ng khi sử dụng phương pháp điều trị đặc biệt này [6]. Phương pháp này có thể là một lựa chọn tốt nếu khánh hàng không ngại có xâm lấn tối thiểu và không có thời gian để đến phòng khám bác sĩ nhiều lần.
LASER CẮT ĐÁY CELLULITE
Một cách khác thay vì sử dụng kim hoặc dao mổ để điều trị cellulite là dùng tia laser đưa vào da để điều trị cellulite. Cellulaze® là một thiết bị có thể làm điều này. Một camera nhỏ được đưa vào da và cho phép tia laser cắt các dải sợi gây ra vết lõm nhìn thấy trong cellulite tương tự như cách kim hoặc dao mổ. Gây tê cục bộ là cần thiết. Ngoài việc làm giảm sự xuất hiện sần sùi của cellulite, tia laser cũng có thể làm cho làn da săn chắc hơn. Có thể bị đỏ, sưng, bầm tím, ngứa và tê ở vùng điều trị, kéo dài đến 6 tuần. Kết quả điều trị có thể thấy đáng kể sau một lần, tuy nhiên cần đợi đến sáu tháng để thấy kết quả tối ưu.
KẾT LUẬN
Nhìn chung, có nhiều phương pháp điều trị được sử dụng trong việc giảm mỡ không xâm lấn (tạo đường viền cơ thể) và trong điều trị cellulite. Nhiều thiết bị trong số này hiệu quả trong việc giảm mỡ, giảm cellulite và cải thiện sự lỏng lẻo của da và bề mặt da.
Các phương pháp này không có tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc vĩnh viễn, không cần thời gian nghỉ ngơi nhiều. Tuy nhiên, nên có những kỳ vọng hợp lý và thực tế với từng phương pháp điều trị. Xem xét mức chi cho các phương pháp điều trị này, thời gian cho các buổi điều trị, sự cần thiết phải điều trị duy trì và tác dụng phụ có thể của từng phương pháp điều trị. Những cân nhắc cẩn thận này sẽ cho phép chọn lựa phương pháp điều trị tốt nhất cho mình.
KHUYẾN NGHỊ
Duy trì chế độ ăn uống và tập thể dục phù hợp. Phương pháp điều trị giảm mỡ không phẫu thuật không thay thế được một lối sống lành mạnh.
Trao đổi cởi mở. Nói chuyện với bác sĩ về các phương pháp điều trị giảm mỡ không phẫu thuật nếu quan tâm đến việc giảm mỡ và cellulite. Bác sĩ sẽ giới thiệu công nghệ tốt nhất phù hợp với mục tiêu của từng cá nhân.
Nếu đang sử dụng máy tạo nhịp tim, máy khử rung tim hoặc tiền sử phình động mạch, không nên điều trị bằng RF để giảm mỡ. Các phương pháp điều trị giảm mỡ không phẫu thuật có thể mất đến vài tháng hoặc phối hợp nhiều phương pháp điều trị để có hiệu quả.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh