Theo lương y Trần Hoàng Bảo, trong Đông y, mật ong có vị ngọt, tính bình, có nhiều công dụng như: trị ho khan, táo bón, dùng ngoài trị vết thương không lành, vết bỏng, tay chân nứt nẻ… Tuy nhiên, phụ huynh không nên sử dụng cho trẻ dưới 1 tuổi.
Theo quan niệm dân gian, nhiều bà mẹ hay dùng mật ong để rơ miệng hoặc cho trẻ sơ sinh uống để trị ho, táo bón… Tuy nhiên, trong quá trình ong chọn phấn hoa làm mật, có thể mang phải phấn hoa bị nhiễm loại khuẩn Clostridium botulinum, khiến mật ong bị nhiễm khuẩn.
Trong khi đó, hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn yếu, chức năng giải độc của gan cũng hạn chế nên rất dễ bị trúng độc. Lương y Hoàng Bảo cho biết: “Trẻ trúng độc do mật ong sẽ xuất hiện táo bón 1 – 3 tuần. Sau đó, trẻ bị liệt cơ, tiếng khóc yếu, bú kém kèm theo khó thở… Tôi khuyến cáo phụ huynh nào có con dưới 1 tuổi không nên cho trẻ dùng mật ong”.
Ngược lại, với trẻ trên một tuổi và người lớn, dùng mật ong rất có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, thời gian và cách dùng sao cho hiệu quả cũng cần được lưu ý. Theo các chuyên gia, vào buổi sáng nên uống một ly nước đun sôi để nguội hoặc nước lọc trước khi dùng mật ong ít nhất 15 phút thì mật ong mới phát huy hiệu quả phòng và trị bệnh. Thời gian còn lại trong ngày, bạn nên dùng mật ong trước bữa ăn khoảng 1 giờ đồng hồ hoặc sau bữa ăn 1 – 2 giờ.
“Khi dùng mật ong bạn nên pha với nước ấm để cơ thể dễ hấp thụ hơn. Ngoài ra, mật ong có chứa nhiều enzyme, vitamin và khoáng chất nên không pha mật bằng nước sôi để màu sắc, mùi vị và thành phần dinh dưỡng không bị giảm đi”, lương y Hoàng Bảo nhấn mạnh.
Theo Đông y, những trường hợp sau đây không nên dùng mật ong. Bởi lẽ, chúng có thể gây bất lợi cho sức khỏe:
– Không nên ăn chung với tàu hũ nước đường. Tàu hũ vị ngọt, mặn, tính hàn, có thể thanh nhiệt tán huyết. Ăn chung với mật ong sẽ gây tiêu chảy. Nhiều loại enzyme trong mật ong và khoáng chất, protein thực vật… trong tàu hũ “gặp nhau” sẽ phản ứng sinh hóa không có lợi cho sức khỏe.
– Không nên ăn chung với hẹ. Hẹ giàu vitamin C, dễ dàng bị các khoáng chất đồng, sắt… trong mật ong oxy hóa, mất tác dụng. Ngoài ra mật ong có tác dụng nhuận tràng, hẹ nhiều chất xơ sẽ gây tiêu chảy.
– Không nên ăn chung với hành. Axit hữu cơ, men có trong mật ong gặp phải axit amin có trong hành sẽ gây phản ứng sinh hóa không có lợi cho cơ thể, hoặc sản sinh chất độc, gây kích thích ruột khiến người dùng bị tiêu chảy.
– Không được dùng nước sôi pha mật ong. Nhiệt độ nước thích hợp nhất là 35 độ C.
– Bệnh nhân tiểu đường cũng có thể dùng mật ong nhưng dùng lượng ít và được thầy thuốc theo dõi, chỉ định.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh