Theo TS Phạm Thị Xuân Tú, khoa Sơ sinh, Bệnh viện Nhi TW, con người ta thở bằng phổi, trao đổi oxy tại phổi, do đó từ thóp thở là không đúng, mà phải gọi là thóp không thở.
Các em bé sinh ra có hai thóp. Thóp trước hình tứ giác được giới hạn bởi 2 xương đỉnh và 2 xương trán. Thóp sau hình tam giác giới hạn bởi 2 xương đỉnh và xương chẩm. Thóp là chỗ xương chưa che kín hết hộp sọ.
Thóp và các khe khớp giúp hộp sọ tăng thể tích khi não bé phát triển. Bình thường thóp sau liền ngay sau đẻ, nhưng có thể kéo dài đến tháng thứ 3 sau đẻ ở các bé đủ tháng. Thóp trước thường liền từ 12 tháng đến 15 tháng.
Thóp hẹp so với tuổi nhưng vòng đầu bình thường cũng phải chú ý vì khi thóp liền sớm thì não khó phát triển được.
Nếu cho con uống nhiều canxi quá thì nên dừng, nhưng thóp bé mà vòng đầu nhỏ so với tuổi thì chúng ta cần phải tìm nguyên nhân gây não bé. Lúc đó bạn cũng phải đưa trẻ đến khám bác sĩ.
TS Tú nhấn mạnh, hiện tượng thóp phập phồng là do thóp vùng não của bé tạm thời chưa được lấp kín bằng xương, được bảo vệ bằng 3 lớp vỏ bọc, giữa các lớp đó còn có các chất lỏng thực hiện vai trò giảm chấn động cho bé.
Thóp phập phồng có thể gặp ở các bé có thóp rộng. Thóp quá rộng, đầu quá to là bệnh lý, thường hay gặp sau xuất huyết màng não, viêm màng não mủ.
Thóp còn có thể căng phồng liên tục gặp trong trường hợp áp lực trong sọ tăng, cần đi khám bác sĩ vì là triệu chứng của nhiều bệnh, cần khám để tìm các triệu chứng kèm theo để chẩn đoán bệnh.
Thóp có thể bị lõm thường gặp trong tình trạng mất nước, gặp trong trường hợp bé bị ỉa chảy nhiều nước, nôn nhiều… Cần bổ sung thêm nước cho bé như ORS và phải đi khám bác sĩ.
Thóp rộng so với tuổi thường gặp trong bệnh còi xương. Phải tìm thêm các dấu hiệu khác của còi xương để chẩn đoán.
Cần khám bác sĩ để bổ sung vitamin D và canxi. Phòng còi xương nên cho trẻ tắm nắng buổi sáng để ánh nắng tiếp xúc trực tiếp với da của trẻ, trong 10 – 15 phút.
Không tắm nắng sau 9 giờ sáng vì có nhiều tia cực tím, có hại cho trẻ, không để trẻ nhìn về phía mặt trời. Không cho trẻ ăn dặm quá sớm, khi trẻ đến tuổi ăn dặm, cho trẻ ăn đầy đủ các chất trong ô vuông thức ăn. Bảo vệ thóp không có gì đặc biệt. Chú ý không để vật nhọn chạm vào thóp bé.
Thóp phập phồng không đáng lo nhưng nên đi khám bác sĩ vì có thể thóp của bé nhà bạn bị rộng quá so với tuổi, cần phải bổ sung thêm vitamin D và canxi.
Mùa hè để hở để cho da đầu thoáng, không ứ mồ hôi, gội đầu cho bé bằng xà phòng gội dành cho em bé, tránh hiện tượng ‘cứt trâu’. Mùa đông nên đội mũ khi trời lạnh tránh hiện tượng mất nhiệt qua da đầu.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh