Viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em là một bệnh cấp cứu ngoại khoa thường gặp. Bệnh này nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ dẫn tới nhiều hậu quả nghiêm trọng. Tham khảo bài viết dưới đây để nắm được dấu hiệu, cách chẩn đoán và điều trị bệnh lý này.
1. Bệnh viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em
Ruột thừa được cấu trúc là một ống mỏng có kích thước và cấu tạo giống như ngón tay, nối với ruột già. Nằm ở vị trí phần dưới phía bên phải của ổ bụng. Vai trò của ruột thừa với cơ thể vẫn chưa có xác định rõ ràng. Tuy nhiên các chuyên gia không coi nó là cơ quan quan trọng. Vậy nên việc loại bỏ vẫn sẽ không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe.
Bệnh viêm ruột thừa là hậu quả của việc cơ quan này bị sưng và nhiễm trùng. Bất cứ đối tượng nào cũng có thể bị bệnh này. Trong đó, phổ biến nhất đó là đối tượng trẻ em. Ở đối tượng này đây là một bệnh cấp cứu y tế. Vì nếu không được can thiệp đúng lúc và đúng cách sẽ có thể dẫn tới nguy cơ tử vong.
Viêm phúc mạc ruột thừa là một hiện tượng biến chứng nặng của bệnh viêm ruột thừa cấp thường gặp. Nguyên nhân chủ yếu là việc không được phát hiện và điều trị bệnh sớm. Từ đó dẫn đến tình trạng mủ vỡ vào trong ổ bụng, sốc nhiễm khuẩn, làm viêm nhiễm khắp ổ bụng, có thể là gây tử vong.
Với trẻ còn nhiều chức năng sinh lý đang được hoàn thiện dần đến lúc trưởng thành. Vậy nên đặc điểm, dấu hiệu của bệnh viêm ruột thừa ở trẻ em cũng khác với người lớn.
Bệnh viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ bắt nguồn từ bệnh viêm ruột thừa cấp.
2. Nguyên nhân dẫn đến viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em
Viêm ruột thừa ở trẻ em là kết quả của sự tắc nghẽn ngay tại ruột thừa. Nguyên nhân chính dẫn đến là do chất nhầy, phân cứng và trong một số trường hợp bị sưng gây tắc. Cũng có thể là từ virus gây ra.
Bệnh còn có thể đến từ vấn đề tăng sản bạch huyết ở niêm mạc hoặc dưới niêm mạc ruột thừa. Việc này là nguyên nhân dẫn tới hiện tượng tắc nghẽn luminal. Đồng thời, khi trẻ bị tổn thương ở đường ruột cũng có thể là một tác nhân dẫn đến việc bị viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ. Vì khi bị tổn thương các mao mạch vận chuyển dưỡng chất tới ruột thừa nhiều cũng dẫn đến tắc nghẽn. Nếu trẻ em trong gia đình có tiền sử mắc viêm ruột thừa thì tỉ lệ bị bệnh cũng sẽ cao hơn.
3. Dấu hiệu nhận biết viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em
Khi trẻ mặc bệnh viêm phúc mạc ruột thừa sẽ có rất nhiều triệu chứng đặc biệt. Đồng nghĩa với việc dễ nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác. Vậy nên bạn cần chú ý hơn để phát hiện kịp thời. Một số dấu hiệu và triệu chứng đặc biệt sau:
3.1. Trẻ bị đau vùng bụng dưới
Khi cơ quan này bị viêm, trẻ nhất định sẽ bị đau ở khu vực bụng dưới. Nhưng vẫn có trường hợp cơn đau đến từ các vấn đề khác nên cần chú ý tránh nhầm lẫn. Có thể kể đến như việc bị dị ứng thức ăn, các vấn đề về dạ dày hay đường ruột khác, nuốt quá nhiều không khí…
Đau vùng bụng dưới cũng có thể một trong những triệu chứng viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ.
3.2. Viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em dẫn đến trẻ bị sốt
Khi một bộ phận nào nhiễm trùng, lập tức cơ thể trẻ sẽ phản ứng lại bằng hiện tượng sốt. Trẻ khi bị viêm ruột thừa thì có thể sốt từ 37 – 39°C. Mặt khác, số lượng bạch cầu cũng sẽ dần tăng cao hơn bình thường.
3.3. Trẻ chán ăn
Khi trẻ bị bệnh này có thể bỏ ăn 1 – 2 bữa là điều thường xảy ra. Bạn cần theo dõi thêm một số triệu chứng khác để phát hiện bệnh sớm nhất.
3.4. Buồn nôn có phải dấu viêm ruột thừa phúc mạc ở trẻ em?
Buồn nôn và nôn được cho là một trong những dấu hiệu phổ biến khi trẻ bị bệnh viêm phúc mạc ruột thừa. Ngoài ra có thể kèm theo cảm giác khó chịu trong người.
3.5. Trẻ bị rối loạn tiêu hóa
Ruột thừa tuy không đảm đương nhiệm vụ tiêu hóa thức ăn nhưng khi bị viêm lại ảnh hưởng lớn đến hệ thống tiêu hóa. Tùy trường hợp, mức độ viêm và cùng với chế độ dinh dưỡng sẽ dẫn đến trẻ có thể bị tiêu chảy hoặc táo bón.
4. Viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em có nguy hiểm không?
Tình trạng nhiễm trùng và vỡ khi ruột thừa của trẻ bị kích thích thì có thể phát sinh một cách nhanh chóng. Việc này có thể diễn ra trong một đến vài giờ. Đồng thời tình trạng ruột thừa bị vỡ là một trường hợp rất khẩn cấp. Nếu tình trạng này không được điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến việc trẻ sẽ tử vong.
Ruột thừa khi vỡ ra, các vi trùng sẽ tràn vào các cơ quan trong khoang bụng. Việc này sẽ gây ra nhiễm trùng do vi khuẩn, hiện tượng này viêm phúc mạc. Tốc độ lây lan của vi khuẩn rất nhanh chóng. Khi đó rất khó cho các bác sĩ chuẩn đoán và điều trị.
5. Chẩn đoán bệnh viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em
Khi chẩn đoán bệnh viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em, bác sĩ sẽ thực hiện việc kiểm tra lâm sàng. Từ đó, dựa vào triệu chứng mà trẻ gặp phải để chẩn đoán bệnh. Bác sĩ có thể tác động lực nhẹ lên vùng bụng dưới, phía bên phải để xác nhận xem trẻ có bị đau ở khu vực ruột thừa hay không.
Sau khi có đầy đủ thông tin, bác sĩ sẽ tiến hành một số kiểm tra cận lâm sàng. Kết quả cận lâm sàng sẽ giúp bác sĩ xác định tình trạng bệnh viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ chính xác và cụ thể hơn.
Các xét nghiệm viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ gồm:
– Xét nghiệm máu: Dựa vào kết quả, bác sĩ sẽ đánh giá trẻ có bị nhiễm trùng hay không. Đồng thời phát hiện những vấn đề khác ở cơ quan bụng (nếu có) như gan hoặc tuyến tụy.
– Xét nghiệm nước tiểu: Bác sĩ loại trừ nguyên nhân dẫn như vấn đề nhiễm trùng bàng quang hay thận, tránh nhầm lẫn. Lý do là bởi triệu chứng của các bệnh đó đều tương tự như viêm phúc mạc ruột thừa.
– Tiến hành siêu âm bụng: Sử dụng phương pháp sóng âm thanh tần số cao để quan sát ổ bụng. Đặc biệt chú ý phần mô, các mạch máu ngay ở ruột thừa.
– Chụp CT hoặc MRI: Đây là một trong những bước xét nghiệm hình ảnh không thể thiếu để giúp bác sĩ quan sát rõ hơn ruột thừa. Khi đó có thể xác nhận chính xác ruột thừa có bị viêm nhiễm hay tổn thương không.
Khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa, đau bụng vùng dưới thường xuyên cần ngay lập tức đi kiểm tra sức khỏe.
6. Cách điều trị viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ
Việc điều trị bệnh sẽ phụ thuộc vào các triệu chứng, mức độ và độ tuổi của trẻ. Đồng thời cũng phải dựa trên hiện trạng sức khỏe tổng thể. Bệnh có khả năng làm ruột thừa vỡ và dẫn tới nhiễm trùng nghiêm trọng, và tử vong.
Với lý do này, bác sĩ có thể sẽ khuyên tiến hành phẫu thuật để cắt bỏ ruột thừa cho trẻ. Khi đó có thể sẽ dùng kháng sinh và chất lỏng thông qua dịch tĩnh mạch cho trẻ trước khi làm phẫu thuật.
Bệnh này ở trẻ em phương pháp điều trị phổ biến nhất là phẫu thuật cắt bỏ. Tuy nhiên đối với một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ sẽ khuyên dùng kháng sinh cho trẻ thay vì phẫu thuật.
6.1. Phẫu thuật mở hoặc truyền thống
Trước khi thực hiện bác sĩ sẽ tiến hành gây mê cho trẻ. Ở dưới phía bên phải của bụng tiến hành một vết cắt hay vết mổ. Sau khi tìm thấy ruột thừa bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật cắt bỏ nó. Với trường hợp ruột thừa bị vỡ, sẽ đặc một ống nhỏ hay shunt. Việc này sẽ giúp thoát mủ và các chất lỏng nhiễm khuẩn ra khỏi bụng. Sau khi đặt các shunt sẽ được đưa ra trong một vài ngày, sau khi bác sĩ chắc chắn nhiễm trùng đã biến mất.
6.2. Phẫu thuật nội soi viêm phúc mạc ruột thừa
Phương pháp này là kĩ thuật vô cùng tiên tiến, sử dụng một vài vết mổ nhỏ cùng với một camera gọi là nội soi. Thông qua một hay nhiều vết mổ nhỏ sẽ đặt các thiết bị phẫu thuật. Nếu ruột thừa đã vỡ phương pháp này thường sẽ không được thực hiện.
Trên đây là các thông tin cơ bản về dấu hiệu, cách chẩn đoán và điều trị viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em. Khi trẻ có các dấu hiệu cảnh báo bệnh lý này, hãy nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra kịp thời.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
