Dùng kháng sinh đúng cách cũng vẫn có thể bị kháng thuốc

Kháng kháng sinh đang là một vấn đề y tế toàn cầu, sẽ đưa y học về kỷ nguyên kháng sinh vô dụng với những căn bệnh nhiễm trùng thông thường. Các chủng vi khuẩn đa kháng thuốc đang tăng dần theo thời gian, là nguyên nhân khiến hơn 700.000 người chết mỗi năm do nhiễm trùng kháng thuốc. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), con số này sẽ đạt tới 10 triệu người vào năm 2050 nếu không có những hành động kịp thời.

Tổ chức Y tế thế giới đã liệt kê 7 quan niệm sai lầm phổ biến về kháng sinh của người dân trên toàn thế giới.

Thuốc kháng sinh không gây ra kháng thuốc nếu dùng một cách chính xác

Đây là một quan liệm sai lầm. Kháng kháng sinh là một vấn đề tuân thủ học thuyết chọn lọc tự nhiên của nhà sinh vật học vĩ đại Darwin. Kể từ năm 1928 khi lần đầu tiên phát hiện penicillin, các nhà khoa học cũng phát hiện một vấn đề: Trong quần thể vi khuẩn bị tiêu diệt luôn tồn tại một số con có khả năng sống sót, nhân lên thành một quần thể mới có khả năng kháng lại penicillin.

Ngoài việc trong cơ thể con người có những con vi khuẩn kháng thuốc đang nhân lên, những loại vi khuẩn này còn có thể di chuyển từ người này sang người khác khiến nạn kháng thuốc kháng sinh lan rộng, đặc biệt là trong các cơ sở y tế.

Tuy nhiên, việc lạm dụng hoặc dùng thuốc kháng sinh không đúng cách mới là nguyên nhân chính khiến cho tình trạng kháng thuốc tăng lên nhanh chóng như vậy.

Kháng thuốc kháng sinh do cơ thể con người

Như đã trình bày ở trên, cơ chế kháng thuốc là do vi khuẩn mang gene kháng thuốc nhân lên trong cơ thể người mà không phải là do cơ thể con người tự kháng thuốc.

Thuốc kháng sinh là cách chữa bệnh cúm phổ biến

Kháng sinh chỉ có tác dụng chống lại vi khuẩn. Bệnh cúm và cảm lạnh thông thường được gây ra bởi virus và kháng sinh thì hoàn toàn không có công dụng này.

Không những không có tác dụng, sử dụng kháng sinh khiến vi khuẩn kháng kháng sinh xuất hiện nhiều hơn, tăng lên về số lượng và khiến kháng sinh mất hiệu lực khi có những nhiễm trùng thực sự.

Dừng thuốc kháng sinh khi cảm thấy khỏe hơn

Các bác sỹ luôn dặn dò bệnh nhân dùng thuốc kháng sinh phải sử dụng cho đến khi vi khuẩn bị diệt sạch.

Triệu chứng của nhiễm trùng thường sẽ giảm nhanh khi một số lượng lớn vi khuẩn bị tiêu diệt do kháng sinh. Tuy nhiên, nếu bạn dừng kháng sinh sớm, đó lại là một sai lầm tai hại. Lượng vi khuẩn còn lại sẽ tái tạo nhanh chóng và tạo ra một thế hệ kháng thuốc mạnh mẽ.

Có thể dùng thuốc thừa của người thân đã kết thúc quá trình điều trị kháng sinh

Câu trả lời là không bao giờ. Có hai nguyên nhân quan trọng cho việc này:

- Các thành phần hoạt chất trong thuốc kháng sinh có thể giảm sút khiến vi khuẩn sống sót tốt hơn.

- Kháng sinh có nhiều loại khác nhau và đặc trưng cho từng loại nhiễm khuẩn khác nhau. Rất có thể bạn đã không dùng đúng loại kháng sinh mình cần.

Kháng thuốc kháng sinh là lỗi của ngành y

Ngành y tế đã làm rất nhiều để chống lại kháng thuốc kháng sinh nhưng đã thất bại. Tuy nhiên, kháng kháng sinh lại là do chính chúng ta, những người sử dụng thuốc kháng sinh một cách vô tội vạ, hủy diệt đi nguồn thuốc quan trọng bậc nhất này.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP