Naloxone – Thuốc giải độc Opioid

CHỈ ĐỊNH ĐIỀU TRỊ

Dung dịch thuốc tiêm Naloxone - Hameln 0,4 mg/ml được sử dụng trong các chỉ định sau:

Đảo ngược hoàn toàn hay một phần sự suy nhược của hệ thống thần kinh trung ương và đặc biệt suy giảm hô hấp do các chế phẩm có nguồn gốc thuốc phiện (opioid) tự nhiên hay tổng hợp gây ra.

Chẩn đoán nghi ngờ dùng các chế phẩm có nguồn gốc thuốc phiện quá liều cấp tính.

Đảo ngược các chứng suy giảm hô hấp và suy giảm hệ thống thần kinh trung ương ở trẻ sơ sinh có mẹ sử dụng chế phâm có gốc thuốc phiện.

LIỀU DÙNG VÀ ĐƯỜNG DÙNG

Naloxone hydrochloride có thể tiêm qua đường tĩnh mạch, tiêm bắp hoặc qua đường truyền tĩnh mạch. Tác dụng nhanh nhất đạt được qua đường tiêm tĩnh mạch, vì thế đường dùng này được khuyến cáo sử dụng trong các trường hợp cấp tính.

Khi dùng Naloxone-hameln 0,4 mg/ml qua đường tiêm bắp, điều cần thiết phải ghi nhớ là tác dụng ban đầu của nó sẽ chậm hơn so với liều tĩnh mạch; tuy nhiên tác dụng tiêm bắp lại kéo dài hơn so với tiêm tĩnh mạch.

Hơn nữa, cần phải xét đến liều cần thiết khi tiêm bắp, các liều thường phải lớn hơn các liều tiêm tĩnh mạch và liều lượng phải phù hợp với từng trường hợp bệnh nhân.

Vì thời gian tác dụng của một vài loại chế phẩm có gốc thuốc phiện (ví dụ: dextropropoxyphene, dihydrocodeine, methadone) thì kéo dải hơn tác dụng của naloxone hydrochloride, bệnh nhân cần phải được theo đối liên tục và sử dụng các liều lặp lại nếu cần thiết.

CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Naloxone-hameln 0,4 mg/ml thuốc tiêm được chống chỉ định ở trường hợp quá mẫn cảm với naloxone hydrochloride hoặc một trong các thành phần của thuốc.

THẬN TRỌNG VÀ CẢNH BÁO

Phải thận trọng khi ding Naloxone-hameln 0,4 mg/ml tiêm ở các bệnh nhân đã dùng các chế phẩm có gốc thuốc phiện ở liều cao hoặc bị lệ thuộc về mặt thể xác vào các chế phẩm này.

Sự đối kháng quá nhanh tác dụng của các chế phẩm opioid có thể gây ra triệu chứng cai nghiện cấp. Điều này cũng xảy ra cho trẻ sinh ra bởi các bệnh nhân này.

Bệnh nhân có đáp ứng tốt với naloxone hydrochloride cần được theo dõi chặt chẽ. Tác đụng của các chế phẩm opioid có thể kéo dài hơn so với naloxone hydrochloride, do đó có thể cần phải dùng các liều bổ sung Naloxon bydroclorid không có tác dụng trên chứng suy nhược thần kinh trung ương do các tác nhân khác không phải opioid.

Naloxone hydrochloride được báo cáo có thể gây giảm huyết áp, tăng huyết áp, nhịp tâm thất nhanh, rung tâm thất và phù phổi. Các tác dụng phụ đã được quan sát thấy thường xuyên sau phẫu thuật ở các bệnh nhân bị các bệnh tim mạch hoặc đang dùng thuốc có tác dụng phụ tương tự trên tim mạch. Mặc đù không có mối liên quan nhân quả nào được chứng minh, khuyến cáo nên thận trọng sử dụng Naloxone-hameln 0,4 mg/ml cho bệnh nhân có bệnh lý tim hoặc bệnh nhân đang sử dụng các thuốc gây độc tim.

TƯƠNG TÁC VỚI CÁC THUỐC KHÁC VÀ CÁC DẠNG TƯƠNG TÁC KHÁC

Tác dụng của naloxone hydrochloride là do tương tác với các opioid và các chủ vận opioid khi sử dụng cho các bệnh nhân bị lệ thuộc vào opioid, ở một vài bệnh nhân việc sử dụng naloxone hydrochloride có thể gây ra các triệu chứng cai nghiện nặng nề. Tăng huyết áp, loạn nhịp tim, phù phổi và ngưng tìm đã mô tả.

Naloxone hydrochloride khi sử dụng đúng liều sẽ không có tương tác với barbiturat và thuốc an thần.

Số liệu về tương tác với rượu cồn không thống nhất. Ở bệnh nhân bị nhiễm độc do nhiều nguyên nhân khác nhau như do các chế phâm opoid và các thuốc an thần giảm đau hoặc cồn, tùy thuộc vào nguyên nhân nhiễm độc, người ta có thể quan sát thấy kết qua do naloxone hydrochloride xây ra chậm hơn. Khi sử dụng naloxone hydrochloride cho các bệnh nhân có sử dụng buprenorphine để giảm đau, có thể làm mắt tác dụng giảm đau của buprenorphin.

Tăng huyết áp nghiêm trọng cũng đã được báo cáo khi sử dụng naloxone hydrochloride trong các trường hợp hôn mê đo sử dụng quá liều clonidine. Xem phần Không tương thích.

ĐẶC ĐIỂM DƯỢC LỰC HỌC

Naloxone hydrochloride, một dẫn chất của morphin bán tổng hợp (N-allyl-nor-oxymorphone), là một tác nhân đối kháng đặc hiệu với opioid có tác dụng cạnh tranh lên các thụ thể opioid. Nó có ái lực rất cao trên các vùng thụ thê opioid và do đó thay thế cả các tác nhân chủ vận opioid và các tác nhân đối kháng bán phần như pentazocin và nalorphine. Naloxone hydrochloride không làm giảm chứng suy nhược thần kinh trung ương đo các thuốc ngủ gây ra hoặc các thuốc không phải opioid gây ra và không có các tác dụng “đối đầu” hoặc các đặc tính giỗng morphin như các tác nhân đối kháng opioid khác. Thậm chí khi sử dụng liều cao (10 lần cao hơn các liều điều trị thông thường) cũng chỉ giảm đau không đáng kể, chỉ gây buồn ngủ nhẹ và không suy nhược hô hấp, loạn tâm thần, thay đổi tuần hoàn, hoặc co đồng tử. Vì không có tác dụng của opioid và các tác dụng có tính chất đối đầu như các tác nhân đối kháng opioid khác, naloxone hydrochloride không biểu hiện tính chất dược lý. Vì naloxone hydrochloride, không giống như nalorphine, không làm gia tăng chứng suy nhược hô hấp do các chất khác gây nên, vì thế có thể sử dụng trong chuẩn đoán phân biệt.

Naloxone hydrochloride không gây ra sự dung nạp hoặc sự lệ thuộc về mặt thể xác cũng như tỉnh thần.

Trường hợp bi lệ thuộc vào opioid, việc sử dụng naloxone hydrochloride sẽ giảm các triệu chứng lệ thuộc về thể xác. Khi tiêm tĩnh mạch, tác dụng dược lý của naloxone hydrochloride thông thường sẽ biểu hiện trong vòng 2 phút. Thời gian tác dụng đối kháng tùy thuộc vào liều lượng, nhưng nhìn chung vào khoảng từ 1 - 4 giờ. Việc sử dụng lặp lại các liều tùy thuộc vào số lượng, chủng loại và đường dùng của các opioid cần đối kháng.

ĐẶC ĐIỂM DƯỢC ĐỘNG HỌC

Hấp thu

Naloxone hydrochloride nhanh chóng được hấp thu qua đường tiêu hóa nhưng phụ thuộc rất nhiều vào sự chuyển hóa lần đầu và nhanh chóng mất hoạt tính sau khi uống. Mặc dù thuốc có tác dụng qua đường uống nhưng để đạt được sự đối kháng opioid hoàn toàn cần phải dùng liều lớn hơn rất nhiều so với liều tiêm truyền. Vì thể naloxone hydrochloride được dùng qua đường tiêm truyền.

Phân bố

Tiếp sau liều tiêm truyền, naloxone hydrochloride nhanh chóng được phân bố ở mô và dịch toàn thân, đặc biệt trên não vì thuốc rất ưa mỡ. Ở người lớn, lượng phân bố ở tình trạng ổn định vào khoảng 2 l/kg. Liên kết protein từ 32 đến 45%.

Naloxone hydrochloride dễ dàng đi qua nhau, tuy nhiên naloxone hydrochloride có thể có trong sữa mẹ hay không thì chưa được biết.

Chuyến hóa/thanh thải

Naloxone hydrochloride có thời gian bán hủy trong huyết tương ngắn vào khoảng 1 - 1,5 giờ sau khi tiêm truyền. Thời gian bán hủy trong huyết tươngở trẻ sơ sinh vào khoảng 3 giờ. Naloxone hydrochloride được chuyển hóa nhanh chóng ở gan, chủ yếu kết hợp với axit glucuronic và được bài tiết qua nước tiểu. Sự thanh thải ở toàn bộ cơ thẻ lên đến 22 ml/phút/kg.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP