Bệnh gan ở người già khó phục hồi hơn ở người trẻ tuổi

✴️ Bệnh gan ở người già khó phục hồi hơn ở người trẻ tuổi

Bệnh gan ở người cao tuổi thường có diễn tiến phức tạp, khả năng hồi phục kém hơn so với người trẻ tuổi do sự suy giảm chức năng miễn dịch và khả năng tái tạo của gan theo thời gian. Biểu hiện lâm sàng và đáp ứng điều trị cũng có nhiều điểm khác biệt, cần được lưu ý trong thực hành lâm sàng.

1. Tình trạng miễn dịch và nguy cơ mắc bệnh

Theo các chuyên gia gan mật, người cao tuổi có hệ miễn dịch suy giảm, dẫn đến tăng nguy cơ mắc các bệnh lý gan, đặc biệt là các bệnh lý mạn tính và bệnh gan có liên quan đến rối loạn chuyển hóa. Các bệnh lý gan thường gặp ở người cao tuổi bao gồm:

Viêm gan virus cấp và mạn (viêm gan A, B, C, D)
Viêm gan tự miễn
Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD)
Xơ gan và các biến chứng liên quan

benh-gan-o-nguoi-gia

Người già thường mắc các bệnh về gan như: Viêm gan virus cấp tính – mạn tính, viêm gan A, viêm gan B và D, bệnh gan tự miễn, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, xơ gan,…

2. Đặc điểm lâm sàng và điều trị một số bệnh gan thường gặp

Viêm gan virus cấp tính
Ở người cao tuổi, viêm gan virus cấp tính thường biểu hiện không điển hình, diễn tiến âm thầm nhưng có thể nặng hơn so với người trẻ do chức năng miễn dịch suy yếu. Cần theo dõi sát và điều trị tại các cơ sở chuyên khoa.

Viêm gan virus mạn tính
Viêm gan B và C mạn tính ở người cao tuổi có thể tiến triển tương tự các nhóm tuổi khác. Tuy nhiên, ở người lớn tuổi, chỉ số HBeAg thường âm tính và nồng độ HBV-DNA thấp, cho thấy hoạt động sao chép virus thấp hơn. Do đó, cần cá thể hóa điều trị, cân nhắc giảm liều hoặc không sử dụng thuốc kháng virus nếu không cần thiết.

Viêm gan A
Viêm gan A hiếm gặp ở người già do có tỷ lệ miễn dịch tự nhiên cao. Tuy nhiên, khi mắc bệnh, tỷ lệ tử vong tăng theo độ tuổi: 0,4% ở độ tuổi 15–39; 1,1% ở nhóm >40 tuổi và 4% ở nhóm >65 tuổi. Điều này cho thấy cần đặc biệt cảnh giác và phòng ngừa cho người cao tuổi.

Viêm gan B và D
Tỷ lệ mắc viêm gan B và D ở người cao tuổi không cao, nhưng khi mắc bệnh thường có liên quan đến các bệnh lý đường mật, diễn tiến kéo dài và hồi phục chậm. Thời gian chuyển đổi HBsAg âm tính thường chậm hơn, nguy cơ mạn tính hóa cao hơn. Ngoài ra, người cao tuổi cần liều vắc-xin phòng viêm gan B cao hơn để tạo được miễn dịch bảo vệ.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD)
NAFLD là bệnh lý ngày càng phổ biến ở người cao tuổi, đặc biệt ở nhóm có béo phì, đái tháo đường và tăng huyết áp. Ước tính, NAFLD ảnh hưởng đến khoảng 20% dân số, trong đó khoảng 10% có thể tiến triển thành xơ gan, suy gan hoặc ung thư gan.

benh-gan-o-nguoi-gia2

Bệnh gan ở người già thường khó điều trị và khó phục hồi hơn ở người trẻ tuổi. Biểu hiện bệnh và phương pháp điều trị cũng khác nhau tùy lứa tuổi

3. Nguyên tắc điều trị bệnh gan ở người cao tuổi

Việc điều trị bệnh gan ở người cao tuổi cần tiếp cận toàn diện và cá thể hóa, bao gồm:

Đánh giá khả năng đáp ứng điều trị và dự đoán phục hồi chức năng gan.
Cân nhắc các bệnh lý đi kèm (bệnh tim mạch, thận, nội tiết,…).
Giảm thiểu polypharmacy (đa trị liệu) để hạn chế tác dụng phụ và tương tác thuốc.
Phối hợp điều trị thuốc với chế độ dinh dưỡng hợp lý, tăng cường vận động nhẹ nhàng và nghỉ ngơi phù hợp.
Theo dõi sát các dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng để điều chỉnh phác đồ kịp thời.

4. Kết luận

Bệnh gan ở người cao tuổi là một thách thức trong lâm sàng do biểu hiện không điển hình, khả năng đáp ứng điều trị kém và nguy cơ biến chứng cao. Việc chẩn đoán sớm, điều trị toàn diện và theo dõi sát là yếu tố then chốt nhằm cải thiện tiên lượng và chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP