Các nhà nghiên cứu kết luận rằng khẩu trang vải và một số khẩu trang y tế có thể được khử trùng đơn giản mà không làm giảm đáng kể hiệu quả của chúng.
Một nghiên cứu mới đã phát hiện ra rằng việc khử trùng khẩu trang vải bằng cách xử lý nhiệt chúng có thể không làm giảm đáng kể hiệu quả và một số khẩu trang y tế cũng có thể thực hiện phương pháp này mà vẫn giữ được tính bảo vệ hiệu quả.
Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội bảo vệ hô hấp quốc tế có thể có giá trị trong việc giảm tải đối với trữ lượng khẩu trang y tế trong đại dịch Coronavirus 19 (COVID-19).
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), virus gây ra COVID-19, hội chứng hô hấp cấp tính nặng Coronavirus 2 (SARS-CoV-2), chủ yếu lây truyền qua giọt bắn (ho và hắt hơi).
Những giọt nước bọt và nước mũi chảy ra có thể mang virus. Nó có thể lây truyền trực tiếp nếu một người hít phải các giọt hắt hơi từ người bị nhiễm virus.
Virus cũng có thể tồn tại trên các bề mặt mà các giọt hắt hơi rơi xuống. Sự lây truyền có thể xảy ra nếu một người đưa tay lên mắt mũi hay miệng sau khi tiếp xúc với các giọt hắt hơi trên bề mặt đồ vật.
Có bằng chứng cho thấy một số người mắc phải chỉ có triệu chứng nhẹ hoặc chỉ một vài triệu chứng cũng có thể lây nhiễm virus cho người khác.
Do đó, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã khuyến nghị nên đeo khẩu trang trong các tình huống khi khó hoặc không thể duy trì khoảng cách 6 feet (khoảng 1,8m) giữa mọi người.
Các chuyên gia kêu gọi mọi người tự làm khẩu trang và nhường khẩu trang phẫu thuật và khẩu trang N-95 cho nhân viên y tế. CDC đã đưa ra một hướng dẫn về cách làm khẩu trang tại nhà.
Trước lời khuyên này, các nhà nghiên cứu đã bắt đầu nghiên cứu các cách khử trùng khẩu trang an toàn - tiêu diệt bất kỳ SARS-CoV-2 nào mà không làm giảm hiệu quả của khẩu trang theo thời gian.
Họ đã nghiên cứu các phương tiện khử trùng khẩu trang vải và khẩu trang chuyên dụng cho nhân viên y tế, vì việc tái sử dụng khẩu trang có thể giúp giảm bớt áp lực đối với tình trạng khan hiếm khẩu trang.
Các tác giả nghiên cứu trích dẫn nghiên cứu trước đây chứng minh rằng khẩu trang làm nóng đến 70oC có hiệu quả trong việc tiêu diệt virus SARS-CoV-2.
Trong khi các kỹ thuật khử trùng khác cũng đã được chứng minh là hiệu quả, tuy nhiên việc khử trùng bằng nhiệt có thể được thực hiện một cách dễ dàng.
Để kiểm tra mức độ hiệu quả của khẩu trang sau khi khử trùng bằng nhiệt, các tác giả đã sử dụng các loại khẩu trang khác nhau vào mô hình.
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng bồ hóng từ đèn dầu hỏa, các hạt có kích thước gần bằng kích thước của virus SARS-CoV-2 để mô phỏng.
Sau đó, các tác giả đã thử nghiệm 2 khẩu trang chống độc N-95, 1 khẩu trang phẫu thuật dùng một lần và 3 khẩu trang vải từ các chất liệu khác nhau như cotton, cotton pha len và vải polyester. Sau đó, đo mức độ của bồ hóng bên ngoài của mô hình và trong không khí đã lọt qua khẩu trang.
Họ lặp đi lặp lại các thử nghiệm, thay đổi độ kín của khẩu trang và sử dụng mô hình được làm bằng vật liệu khác nhau như nhựa hay silicone để mô phỏng sự mềm mại của khuôn mặt người.
Các nhà nghiên cứu kết luận rằng nếu được đeo vào mô hình bằng nhựa, chỉ một khẩu trang N-95 và khẩu trang phẫu thuật có thể được khử trùng bằng cách xử lý nhiệt 10 lần mà không làm mất hiệu quả.
Khẩu trang N-95 đạt hiệu suất lọc 95%, trong khi khẩu trang phẫu thuật đạt 70%.
Các khẩu trang phòng độc N-95 khác không thể giữ được tính bảo vệ hiệu quả khi liên tục được sử dụng cho mô hình. Tuy nhiên, khi các tác giả sử dụng khẩu trang trên chất làm mềm, silicon của mô hình với mức độ phù hợp mà một người thường sử dụng, họ thấy rằng mức lọc thấp hơn đáng kể - khoảng 40% cho cả khẩu trang phẫu thuật và khẩu trang N-95.
Khi nhóm nghiên cứu sử dụng khẩu trang vải trên mồ hình mềm hơn, họ phát hiện ra rằng hiệu quả lọc là 55% - tốt hơn cả khẩu trang phẫu thuật hoặc khẩu trang N-95 khi được sử dụng với thiết bị thông thường.
Việc xử lý nhiệt khẩu trang vải cũng không ảnh hưởng đến khả năng lọc của chúng.
Cuối cùng, các tác giả đã nghiên cứu tính hiệu quả của các nẹp mũi tự làm được áp dụng cho khẩu trang. Họ phát hiện ra rằng, khi sử dụng cho khẩu trang dùng một lần với độ vừa vặn, nẹp mũi làm tăng đáng kể hiệu quả lọc: đến 98% cho khẩu trang N-95 và lên đến 88% cho khẩu trang phẫu thuật.
Các nhà nghiên cứu thừa nhận rằng nghiên cứu của họ tương đối nhỏ và không loại trừ cách thức mà một người thở và chuyển động hay cách một người đeo khẩu trang.
Tuy nhiên, các tác giả - người đến từ Đài quan sát Trái đất Lamont-Doherty của Đại học Columbia, ở Palisades, NY - lưu ý, tất cả mọi thứ chúng ta biết cho đến nay cho thấy rằng đeo khẩu trang cho dù là bất kì loại nào đi nữa ở nơi công cộng vẫn tốt hơn là không có gì.
Việc xử lý nhiệt khẩu trang là điều phù hợp ở thời điểm hiện tại, và với số nhất định, khẩu trang có thể được tái sử dụng bên ngoài các cơ sở y tế.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Bệnh viện Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh