Một nghiên cứu mới từ Trường Y & Nha khoa Western’s Schulich và các cộng sự từ Bệnh viện Tây Trung Quốc ở Thành Đô, đang thách thức những quan niệm lâu đời về sự suy thoái của não ở bệnh nhân rối loạn tâm thần và có thể giúp cải thiện các phác đồ điều trị.
Các bệnh tâm thần như loạn tâm thần (psychosis) thường đặc trưng bởi sự tiến triển nặng nề hơn, và tình trạng não bộ sẽ xấu đi khi tình trạng này tái phát theo thời gian.
Nghiên cứu do Tiến sĩ Lena Palaniyappan, giáo sư tâm thần học và nhà khoa học tại Viện nghiên cứu Robarts dẫn đầu, cho thấy mô não thực sự tăng lên ở một số khu vực nhất định ở những bệnh nhân bị loạn tâm thần - ngay cả trước khi họ được điều trị. Điều này có thể chỉ ra rằng nỗ lực tự xây dựng lại của não có thể bắt đầu ngay cả trước khi một bệnh nhân được tiếp nhận sự điều trị, Palaniyappan nói.
Nghiên cứu sâu hơn về hiện tượng này có thể giúp các nhà nghiên cứu cải thiện các quy trình điều trị và cuối cùng có tác động đến cách chúng ta nhìn nhận và điều trị các rối loạn tâm thần mới khởi phát khác.
Palaniyappan giải thích: “Khi một người trẻ tuổi phát triển chứng rối loạn tâm thần, gia đình của họ thường lo sợ những điều sẽ xảy ra trong tương lai, có thể là sự tái phát.”
Đó cũng chính là một đặc điểm của chứng rối loạn — sự tái phát liên tục của các đợt rối loạn tâm thần — thứ mà Palaniyappan cho là sự tiến triển của bệnh .
“Mọi thứ trở nên tệ hơn sau lần xuất hiện chứng rối loạn tâm thần đầu tiên.Trong 150 năm, có rất nhiều bằng chứng ủng hộ quan điểm của chúng tôi về sự suy thoái theo thời gian” - Ông nói.
Nhưng bộ não làm thế nào để phục hồi? Đó là câu hỏi quan trọng mà Palaniyappan tìm cách trả lời.
Ông giải thích: “Bộ não không thụ động mà là một cơ quan linh hoạt - nó cố gắng chống lại những chấn thương và căng thẳng do các tình trạng tâm thần gây ra."
Nhóm của Palaniyappan đã nghiên cứu những người bị rối loạn tâm thần trước khi họ bắt đầu được điều trị để hiểu rõ hơn về phản ứng của não bộ. Trong 11 năm, nhóm nghiên cứu đã kiểm tra 340 bệnh nhân chưa dùng bất kỳ loại thuốc chống rối loạn tâm thần nào tại một bệnh viện đối tác ở Tây Trung Quốc - và đã có một phát hiện đáng chú ý.
Mặc dù kết quả của nhóm đã xác nhận sự suy giảm mô não ở những bệnh nhân bị rối loạn tâm thần so với những người khỏe mạnh - ngay cả trước khi được điều trị - họ cũng quan sát thấy sự gia tăng mô não ở một số vùng của não, điều này có mối tương quan với kết quả tốt hơn của bệnh nhân.
Palaniyappan nói: “Mức tăng càng cao thì một số kết quả càng tốt. Các triệu chứng ít nghiêm trọng hơn, thời gian bị bệnh ngắn hơn và những người có mô não tăng nhiều hơn sẽ thực hiện chức năng nhận thức tốt hơn."
Kết quả cho thấy hai phát hiện chính: Thứ nhất, trước khi can thiệp y tế, não có thể đã cố gắng giảm tác động của chứng rối loạn tâm thần. Thứ hai, quá trình xây dựng lại này có thể không đủ để ngăn chặn hoàn toàn tình trạng rối loạn.
Palaniyappan cho biết: “Những phát hiện này cho thấy rằng rối loạn tâm thần không phải là một tình trạng giống như chứng mất trí (khi mà thay đổi chủ yếu của não là thoái hóa) mà không có bất kỳ bằng chứng nào về sự đảo ngược,” Palaniyappan nói. “Có những sự đảo ngược đã xảy ra trong não (ở một mức độ nhỏ) vào thời điểm bệnh nhân đến khám với chứng rối loạn tâm thần. Nếu chúng tôi có thể hiểu tại sao và làm thế nào điều này xảy ra, chúng tôi có thể cải thiện nó. "
Tuy nhiên, Palaniyappan cho biết nghiên cứu này không đưa ra bằng chứng thực nghiệm và bị hạn chế bởi thực tế là mỗi bệnh nhân chỉ thu được một lần quét não. Trong khi các nhà nghiên cứu không biết liệu những thay đổi quan sát được có tồn tại theo thời gian hay không, khám phá này mở ra cánh cửa để xem xét các phương pháp điều trị rối loạn tâm thần theo một cách khác.
Ông nói: “Hầu hết các nghiên cứu để tìm ra phương pháp điều trị và can thiệp mới trong chứng rối loạn tâm thần đều phụ thuộc vào quan điểm những thay đổi của não là dấu hiệu của tổn thương. “Nếu chúng ta chuyển trọng tâm khỏi tổn thương não và hiểu cơ chế đằng sau nỗ lực phục hồi và bù đắp của não, có thể chúng ta có thể đạt được kết quả tốt hơn.”
.png)
Hình ảnh này mồ phỏng việc một số vùng não bị suy giảm cấu trúc (các vùng màu đỏ) dẫn đến suy giảm chức năng, các vùng khác (màu vàng) có thể cho thấy những thay đổi về cấu trúc để bù đắp cho sự thiếu hụt. Quá trình như vậy có thể giải thích những phát hiện trong nghiên cứu này. Nguồn: Đại học Western Ontario
Một manh mối quan trọng khác trong tương lai của điều trị rối loạn tâm thần là khoảng 1/6 bệnh nhân sẽ chỉ có một đợt loạn thần trong đời, nhưng vẫn chưa rõ tại sao và không có cách nào để dự đoán đó có thể xảy ra trên đối tượng nào.
Ông nói: “Khoảng 75% các rối loạn tâm thần nghiêm trọng bắt đầu ở tuổi thiếu niên hoặc trước tuổi vị thành niên và sau đó trở thành một căn bệnh kéo dài suốt đời. Hầu như tất cả các phương pháp điều trị mà chúng tôi áp dụng chỉ là các biện pháp kiểm soát triệu chứng. Chúng tôi chưa tìm ra cách để đảo ngược các quy trình cơ bản ”.
Trong các bước tiếp theo, Palaniyappan cho biết nhóm của ông có thể xem xét việc nhân rộng các nghiên cứu này trong các mẫu quy mô lớn khác. Các nghiên cứu trên mô hình động vật để cố gắng tạo ra những thay đổi trong mô não cũng có thể đóng một vai trò trong việc hiểu rõ hơn về quá trình bù đắp của não.
Ông nói: “Hiểu được các quy trình bù đắp sẽ mở ra cánh cửa cho những cách thức mới để giải quyết nhiều vấn đề sức khỏe tâm thần.”
Nguồn: https://neurosciencenews.com/psychosis-brain-20078/
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
