Sỏi thận – tiết niệu là một bệnh lý thường gặp và có xu hướng ngày càng gia tăng ở cả nam và nữ. Hiện có nhiều phương pháp hiện đại, ít xâm lấn đã được áp dụng hiệu quả để điều trị căn bệnh này. Trong đó có tán sỏi qua da bằng laser. Tuy nhiên, khi nhắc đến phương pháp này nhiều người còn thắc mắc không biết tán sỏi qua da là như thế nào? Tán sỏi có nguy hiểm không? Để hiểu thêm về những ưu điểm khi tán sỏi bằng phương pháp này, hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây.
1. Tán sỏi qua da bằng laser là gì?
Theo thống kê thì căn bệnh sỏi tiết niệu hiện nay rất thường gặp, chiếm tỉ lệ khoảng 10% trong dân số. Bệnh xảy ra khi nồng độ một số chất xuất trong nước tiểu quá cao so với bình thường. Những chất này lắng đọng, kết tinh tạo thành những tinh thể, thành phần chính tạo sỏi.
Theo thời gian, sỏi tiết niệu sẽ lớn dần lên và gây ra triệu chứng đau, điển hình là các cơn đau quặn dữ đội cho người bệnh. Người bệnh thường tình cờ phát hiện bệnh khi thăm khám sức khỏe định kỳ hoặc khi sỏi di chuyển trong đường tiết niệu gây tắc nghẽn và xuất hiện triệu chứng đau vùng hông lưng.
Hiện nay, để điều trị sỏi tiết niệu có nhiều phương pháp, trong đó tán sỏi bằng laser đã và đang được áp dụng khá rộng rãi, mang lại hiệu quả cao trong điều trị cho người bệnh.
Phẫu thuật nội soi tán sỏi qua da đường hầm nhỏ bằng laser là phương pháp tạo một đường dẫn từ bên ngoài vào vị trí có sỏi rồi dùng tia laser để “bắn phá” làm vỡ sỏi thành những mảnh rất nhỏ, sau đó sỏi sẽ được lấy ra ngoài. Nhờ tính ưu việt đó mà tán sỏi qua da đường hầm nhỏ đã dần thay thế một số phương pháp điều trị khác như mổ nội soi, mổ hở.
Tán sỏi qua da bằng laser là phương pháp điều trị xâm lấn tối thiểu, mang lại hiệu quả cao, ít gây đau đớn và người bệnh nhanh phục hồi
2. Phương pháp tán sỏi qua da bằng laser áp dụng cho những đối tượng nào
2.1. Chỉ định phương pháp tán sỏi qua da bằng laser:
Tán sỏi qua da bằng laser thường được chỉ định trong điều trị sỏi thận và sỏi niệu quản. Cụ thể trong các trường hợp:
– Người bệnh có sỏi thận kích thước từ 1.5cm trở lên gồm cả sỏi san hô phức tạp.
– Người bệnh có sỏi niệu quản đoạn ⅓ trên hoặc nằm sát bể thận, kích thước trên 1.5cm.
– Người bệnh có sỏi thận, niệu quản tái phát sau phẫu thuật mổ hở.
– Người bệnh đã thực hiện tán sỏi thận bằng ống soi mềm nhưng sỏi bị đọng lại mà không tự đào thải được ra ngoài.
– Người bệnh sỏi thận nhưng không thực hiện được bằng phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể.
Tán sỏi qua da bằng laser áp dụng được cho sỏi thận và sỏi niệu quản trên có kích thước lớn, không thể điều trị bằng các phương pháp tán sỏi khác
2.2. Chống chỉ định tán sỏi qua da bằng laser
Tán sỏi qua đường hầm nhỏ không áp dụng được trong trường hợp:
– Người bệnh bị rối loạn đông máu hoặc đang sử dụng thuốc chống đông.
– Người bệnh có những bất thường về mạch máu trong thận hoặc có nguy cơ chảy nhiều máu.
– Người bệnh đang mắc kèm các bệnh cao huyết áp, tim mạch, chống chỉ định với gây mê.
3. Ưu điểm của phương pháp tán sỏi qua da bằng laser
Tán sỏi qua da đường hầm nhỏ là phương pháp điều trị hiện đại, ít xâm lấn với nhiều ưu điểm nổi bật:
– Tỷ lệ thành công cao, dao động trong khoảng từ 90-100% tuỳ theo đặc điểm của từng loại sỏi.
– An toàn, giúp bảo tồn tối đa chức năng thận. Ảnh hưởng của phương pháp tán sỏi qua da tới chức năng thận là dưới 1%, trong khi đó phương pháp mổ mở lấy sỏi có thể gây mất trên 30% chức năng thận do chính đường rạch trên nhu mô thận gây ra.
– Kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, ít gây đau đớn cho bệnh nhân đồng thời hạn chế tối đa các biến chứng gây ra như với phương pháp mổ hở truyền thống (chảy máu, nhiễm trùng sau mổ).
– Vết rạch trên da rất nhỏ (khoảng 1cm) nên tránh để lại sẹo lớn như mổ thông thường, không gây mất tính thẩm mỹ.
– Thời gian nằm viện ngắn hơn ( khoảng 3 ngày), sức khỏe hồi phục nhanh và tiết kiệm được nhiều chi phí.
Tán sỏi qua da bằng laser là kỹ thuật tạo một đường hầm nhỏ đến viên sỏi và sử dụng năng lượng laser để phá vỡ sỏi thành những mảnh nhỏ và đưa ra ngoài
4. Kỹ thuật lấy sỏi nội soi qua da bằng đường hầm nhỏ
Đầu tiên người bệnh sẽ cần thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng để xác định chính xác vị trí, kích thước và số lượng sỏi cũng như xác định người bệnh đáp ứng đủ yêu cầu thực hiện lấy sỏi qua da.
Sau khi các điều kiện đã đảm bảo, người bệnh được đưa vào phòng mổ và tiến hành gây mê toàn thân.
Dưới hình ảnh quan sát từ máy siêu âm, bác sĩ dùng một kim đặc biệt chọc dò từ da vùng lưng đến vị trí có sỏi. Sử dụng bộ nong để nong rộng tạo đường hầm đủ để đưa máy nội soi vào trong để tiếp cận sỏi. Sau đó dùng laser tán vụn sỏi thành các mảnh nhỏ rồi hút bỏ chúng ra ngoài theo đường hầm.
Đặt ống dẫn lưu thận và ống thông niệu quản từ thận xuống bàng quan để đảm bảo quá trình lưu thông nước tiểu. Ống thông này sẽ được rút sau vài ngày tùy theo triển triển của bệnh.
Thời gian tán sỏi trung bình diễn ra khoảng 60 phút. Tuy nhiên cũng có những trường hợp thời gian tán sỏi dài hơn khi thực hiện tán sỏi san hô kích thước lớn. Sau tán sỏi, người bệnh cần nằm viện khoảng 3 ngày để theo dõi trình trạng sức khỏe. Trước khi xuất viện, người bệnh được hướng dẫn chi tiết về chế độ sinh hoạt, ăn uống và hẹn lịch tái khám.
5. Chăm sóc sau nội soi tán sỏi thận qua da
Bệnh nhân sau khi tán sỏi qua da bằng laser có thể ngồi dậy đi lại trong phòng, dùng thức ăn nhẹ ngay ngày đầu sau khi tán. Ngày thứ 2, bệnh nhân sẽ được chụp đài bể thận, kiểm tra ống dẫn lưu thận, cũng đồng thời xác định là không còn sót sỏi và thuốc cản quang được dẫn lưu tốt xuống bàng quang. Sau đó ống dẫn lưu sẽ được rút ra.
Sau khi rút ống dẫn lưu thận, ở lỗ dẫn lưu có thể rỉ ra một ít nước tiểu song tình trạng này có thể hết sau 3-6 giờ nhờ băng ép tại chỗ. Sau ra viện, người bệnh có thể trở lại làm việc sau 7-10 ngày mà không cần duy trì chế độ điều trị đặc biệt nào. Cùng với đó là nên uống từ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày và hạn chế sử dụng các loại thực phẩm có nguy cơ tạo sỏi.
Nhìn chung, với những ưu điểm vượt trội của tán sỏi qua da bằng laser, phương pháp này được đánh giá là giải pháp tối ưu thay thế cho mổ thông thường trong điều trị sỏi thận, sỏi niệu quản kích thước lớn. Tán sỏi qua da cũng có tính kinh tế trong y tế cao khi vừa đem hiệu quả điều trị tốt, ít tai biến vừa giảm thời gian nằm viện và nghỉ ngơi.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
