Giãn phế quản là tình trạng các phế quản của phổi bị giãn ra khó hồi phục, đặc biệt là các phế quản trung bình. Giãn phế quản gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, sức lao động, học tập, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh. Có 2 nguyên nhân dẫn đến giãn phế quản đó là do giãn phế quản mắc phải và giãn phế quản bẩm sinh.
Giãn phế quản là tình trạng các phế quản của phổi bị giãn ra khó hồi phục, đặc biệt là các phế quản trung bình
1. Giãn phế quản mắc phải
Loại này chiếm tới 90% số bệnh nhân giãn phế quản. Có thể gặp khi:
+ Viêm đường hô hấp kéo dài: Đây thường là hậu quả của các bệnh như nhiễm khuẩn đường hô hấp, viêm vùng răng miệng, viêm xoang, viêm tai, viêm mũi, , nhiễm vi-rút đường hô hấp, một số bệnh nghề nghiệp… Các bệnh này gây nhiễm khuẩn phế quản kéo dài và tái diễn nhiều lần, dẫn đến các tổn thương các sợi cơ, sợi chun và sụn phế quản. Đồng thời, các chất xuất tiết ùn tắc lại trong phế quản và phản xạ ho gây tăng áp lực trong lòng phế quản kéo dài sẽ dẫn tới giãn phế quản.
+ Lao phổi: trong lao phổi, hiện tượng xơ sẹo phát triển gây biến dạng và chít hẹp phế quản, tại đó tình trạng viêm nhiễm và ứ đọng các chất xuất tiết sẽ làm tổn thương các cấu trúc thành phế quản, kết hợp với các phản xạ ho gây tăng áp kéo dài sẽ làm phế quản bị giãn ra.
Tuỳ từng thể lao mà khả năng gây giãn phế quản sẽ khác nhau: lao xơ hang gây giãn phế quản nhiều hơn 4 lần lao hạt và nhiều hơn 11 lần lao thâm nhiễm.
+ Các bệnh viêm nhiễm vi-rút ở phổi và phế quản: các bệnh này gây bội nhiễm, ho và tăng áp trong lòng phế quản kéo dài. Ban đầu, giãn phế quản chỉ là tạm thời tuy nhiên do điều trị không tốt tổn thương sẽ trở thành không hồi phục và dẫn tới bệnh giãn phế quản.
Viêm đường hô hấp kéo dài có thể dẫn đến giãn phế quản
+ Các tổn thương gây hẹp phế quản: khi các phế quản bị hẹp sẽ gây ùn tắc trong phế quản làm viêm nhiễm, xuất tiết kéo dài và tổn thương các cấu trúc thành phế quản, đồng thời sự chít hẹp này còn gây tăng áp trong lòng phế quản và dẫn tới giãn phế quản tăng dần. Các bệnh lý có thể gây nên tình trạng này đó là: các polyp phế quản, dị vật phế quản, các bệnh lý hạch ở rốn phổi như lao hạch, Hodgkin, Lymphosarcom…
+ Giãn phế quản do hoá chất: Trường hợp này thường gặp ở những người làm việc lâu ngày với các hoá chất bay hơi. Các hoá chất này bị hít vào đường hô hấp, gây kích thích, tăng tiết đồng thời làm tổn thương cấu trúc thành phế quản, gây phản xạ ho và tăng áp trong lòng phế quản kéo dài dẫn tới giãn phế quản.
2. Giãn phế quản bẩm sinh
Bạn nên đến cơ sở chuyên khoa để thăm khám khi giãn phế quản
Giãn phế quản bẩm sinh chỉ chiếm khoảng 10% số bệnh nhân mắc chứng giãn phế quản. Đa số thường gặp ở bệnh nhân trẻ và có kết hợp với bệnh phổi đa nang. Giãn phế quản bẩm sinh thường là loại giãn phế quản hình túi, thường có những tổn thương bẩm sinh khác kèm theo.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
