Nội soi dạ dày là phương pháp hữu hiệu để chẩn đoán chính xác các bệnh lý liên quan đến dạ dày. Phương pháp này sử dụng thiết bị quan sát đặc biệt gọi là ống nội soi. Ống nội soi là một ống mềm, có đường kính khoảng 1cm đưa qua đường miệng để thăm khám trực tiếp vào bên trong thực quản, dạ dày và phần đầu tiên của ruột non (tá tràng).
Nội soi dạ dày được áp dụng tất cả đối tượng, tuy nhiên có một số đối tượng sau nên nội soi dạ dày càng sớm càng tốt như:
– Gia đình có tiền sử bệnh ung thư dạ dày, hay những bệnh lý dạ dày mạn tính.
– Những người bệnh xuất hiện các triệu chứng như
+ Khó nuốt, nuốt đau, nuốt vướng, nuốt nghẹn.
+ Đau sau xương ức, cảm giác trào ngược, thường xuyên nôn ói khi đánh răng.
+ Đau thượng vị, nóng rát thượng vị, nôn ra máu.
+ Ợ chua, ợ hơi, ợ nóng, ăn chậm tiêu, cảm thấy buồn nôn, thiếu máu, thiết sắt, sụt cân nhanh
+ Ho, viêm họng lâu, kéo dài, cảm giác vướng cổ họng.
+ Đi ngoài phân đen.
– Những người bệnh có nhu cầu nội soi để tầm soát ung thư dạ dày.
Nội soi dạ dày có độ chính xác cao hơn các phương pháp chụp chiếu X-quang hay siêu âm, giúp phát hiện được hầu hết các tổn thương dạ dày dù nhỏ nhất. Hơn nữa, trong quá trình nội soi sẽ giúp bác sĩ dễ dàng lấy sinh thiết để chẩn đoán chính xác hơn. Bằng phương pháp này, 8 bệnh lý cơ bản sau sẽ được phát hiện:
Viêm dạ dày là bệnh rất phổ biến về tiêu hóa. Thông thường viêm dạ dày có biểu hiện đau thượng vị, tuy nhiên ở một số người có những triệu chứng nhẹ hơn như đầy hơi, ợ chua, ợ nóng. Viêm dạ dày là hiện tượng dạ dày bị viêm, sưng, tấy đỏ, bệnh có thể xảy ra bất ngờ (viêm dạ dày cấp tính) hoặc kéo dài (viêm dạ dày mạn tính). Bệnh thông thường không nguy hiểm và sẽ ổn định sau khi được điều trị. Nhưng nếu không được điều trị kịp thời sẽ làm tăng nguy cơ loét dạ dày hoặc nặng hơn là ung thư dạ dày, đặc biệt là khi nguyên nhân gây bệnh do vi khuẩn Hp (Helicobacter pylori)
Loét dạ dày là tổn thương hở tại lớp niêm mạc dạ dày. Tổn thương này xảy ra ở dưới da xuống lớp mô hay phần cơ do lớp niêm mạc bảo về cuối cùng của dạ dày bị bào mòn. Bệnh lý này gây nên những cơn đau âm ỉ theo chu kỳ, thường xảy ra khi đói hoặc vài giờ sau bữa ăn. Thậm chí nặng hơn nữa là xuất huyết tiêu hóa nếu ổ loét lớn, chảy máu. Bệnh nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ hình thành những cơn đau với tần suất ngày càng tăng, gặp nhiều biến chứng, đe dọa tính mạng người bệnh.
Hiện nay viêm loét dạ dày không chỉ gặp ở những đối tượng người già như trước mà phổ biến trong mọi lứa tuổi, mọi thành phần.
Hp là viết tắt của Helicobacter pylori, là 1 loại vi khuẩn gây hại vô cùng nguy hiểm đối với hệ dạ dày. Vi khuẩn này là nguyên nhân hàng đầu gây nên tình trạng viêm loét dạ dày và có thể biến chứng nặng thành ung thư dạ dày bởi vì sau khi xâm nhập vi khuẩn sẽ sinh sống và phát triển tại lớp nhầy niêm mạc dạ dày, chúng tiết ra độc tố làm mất khả năng chống lại acid của lớp niêm mạc.
Phương pháp để phát hiện ra vi khuẩn Hp chính là nội soi dạ dày kết hợp với sinh thiết lấy mẫu mô xét nghiệm.
Polyp dạ dày là những khối tế bào được hình thành ở lớp lót bên trong dạ dày. Hầu hết các polyp dạ dày không đáng quan ngại vì là những khối u lành tính. Tuy nhiên một số loại có thể làm tăng nguy cơ gây ung thư dạ dày trong tương lai.
Trong giai đoạn đầu, sẽ không thấy xuất hiện triệu chứng hay dấu hiệu cụ thể. Nhưng nếu polyp càng lớn, lan rộng sẽ có dấu hiệu như đau bụng, nôn mửa, nóng rát ở bụng, đi ngoài ra máu… Bệnh chỉ có thể được phát hiện bằng phương pháp nội soi dạ dày.
Trào ngược dạ dày hay còn gọi là trào ngược axit dạ dày, là tình trạng trào ngược từng lúc hay thường xuyên của dịch dạ dày lên thực quản. Bệnh có các triệu chứng gồm ợ chua, ợ nóng, hôi miệng, đau ngực, nôn mửa, khó thở … Ngoài ra nếu bệnh mạn tính có thể gây các biến chứng nặng hơn như viêm thực quản, hẹp thực quản… Nội soi dạ dày sẽ phát hiện và chẩn đoán chính xác bệnh lý này.
Xuất huyết dạ dày chính là chảy máu dạ dày, là hiện tượng lớp niêm mạc dạ dày bị tổn thương khiến bên trong dạ dày bị chảy máu. Bệnh xuất hiện đột ngột và tiến triển rất nhanh chóng. Nếu không được can thiệp và điều trị kịp thời thì bệnh có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Hiện nay, nội soi dạ dày chính là giải pháp cấp cứu nhanh chóng và hiệu quả cao nhất.
Đây là bệnh lý nguy hiểm nhất trong các bệnh lý về dạ dày. Ung thư dạ dày là hiện tượng các tế bào cấu trúc bình thường của dạ dày trở nên bất thường, đột biến và tăng sinh một cách không kiểm soát, xâm lấn các mô ở gần hay ở xa qua hệ thống bạch huyết. Ung thư dạ dày là nguyên nhân gây tử vong rất cao trong các bệnh ung thư. Bệnh lý này được phát hiện bằng cách nội soi dạ dày kết hợp sinh thiết tế bào.
Bằng nội soi dạ dày có thể phát hiện dị vật lạ trong dạ dày như giun…
Thời gian trả kết quả
Hình ảnh và kết quả nội soi sẽ được bác sĩ trả sau khi bệnh nhân nội soi xong. Nếu có lấy mẫu xét nghiệm vi khuẩn HP sẽ được trả kết quả sau 1-2 giờ. Trong trường hợp kết cần thiết phải sinh thiết tế bào thì kết quả này sẽ được trả sau đó 5-7 ngày.
Giải thích kết quả
Kết quả và hình ảnh nội soi được chia làm 2 loại: kết quả bình thường và kết quả bất thường
Kết quả bình thường: Kết quả nội soi được cho là bình thường khi không có các dấu hiệu sau: không có dấu hiệu nhiễm trùng như viêm loét dạ dày, không nhiễm vi khuẩn HP hay dấu hiệu ung thư khác.
Kết quả bất thường: Ngược lại với kết quả bình thường là bất thường nếu có các dấu hiệu sau: nhiễm vi khuẩn HP, viêm dạ dày, loét dạ dày, polyp dạ dày… Bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng bệnh cụ thể, giai đoạn tiến triển của bệnh để có phác đồ điều trị hợp lý và hiệu quả cho người bệnh.
Vài năm gần đây, tỉ lệ người dân đến các cơ sở y tế nội soi tầm soát ung thư dạ dày ngày càng tăng. Điều đó chứng tỏ mức độ nguy hiểm của bệnh lý này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời
Theo thống kê, nếu các bệnh lý về dạ dày đặc biệt là ung thư dạ dày được chẩn đoán và phát hiện sớm thì cơ hội chữa khỏi, sống trên 5 năm sau mổ lên tới 80-90% nhưng nếu phát hiện muộn thì khả năng sống trên 5 năm sau mổ chỉ còn 10-15%.
Nội soi tầm soát ung thư dạ dày nếu phát hiện những bất thường, các dấu hiệu ung thư dạ dày ở giai đoạn đầu, bác sĩ sẽ có những phác đồ điều trị khả quan và hiệu quả hơn, đảm bảo sức khỏe cho người bệnh. Vì vậy nội soi tầm soát ung thư dạ dày rất cần thiết, càng sớm càng tốt và ở mọi lứa tuổi, kể cả khi không có các triệu chứng rõ rệt.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh