Có tới mười nghìn dây thần kinh trong cơ thể. Phần lớn trong số đó, thần kinh ngoại biên, giống như các nhánh cây lan tỏa đến mọi nơi và truyền tín hiệu trở về “thân cây” – não và tủy sống. Khi mọi thứ diễn ra trơn tru, não sẽ nhận được thông tin cần thiết, do vậy bạn có thể vận động cơ, cảm thấy đau và giữ cho các nội tạng hoạt động bình thường. Nhưng khi thần kinh ngoại biên bị tổn hại, đó là câu chuyện khác.
Tiểu đường và khuyết tật bẩm sinh là những nguyên nhân phổ biến. Các nguyên nhân khác bao gồm quá trình già hóa, thiếu vitamin, phơi nhiễm với chất độc (bao gồm chất cồn và thuốc điều trị ung thư), nhiễm trùng và rối loạn tự miễn ví dụ viêm gan C, bệnh yết hầu, HIV, Epstein-Barr, viêm khớp, và Hội chứng Guillain-Barré. Khoảng 30% số bệnh lý thần kinh được kết luận là “tự phát”.
Tin tốt là tổn hại thần kinh nhìn chung tiến triển chậm. Hãy đến gặp bác sĩ khi phát hiện có một trong số những triệu chứng sau.
Bạn cảm thấy tê, ngứa ran hoặc đau như bị thiêu đốt
Cảm giác này có thể lan từ bàn tay hoặc bàn chân lên cánh tay hoặc chân. Dây thần kinh cảm giác bị chèn ép (thường trong khi ngủ) khá phổ biến, những triệu chứng như tê hoặc ngứa ran có thể tạm thời. Nhưng nếu cảm giác như bị kim đâm không thuyên giảm, hãy đến khám bác sĩ.
Khó khăn hoặc không thể di chuyển bộ phận cơ thể
"Nếu thần kinh vận động bị ảnh hưởng, các bộ phận có thể bị yếu hoặc tê liệt. Những triệu chứng này có thể phản ánh các vấn đề sâu xa cần xử lý kịp thời. Nếu bạn bị đột quỵ, cần điều trị y tế càng sớm càng tốt.
Bạn cảm thấy đau lan tỏa ở một bên chân
Nếu bạn cảm thấy đau nhói liên tục, đau như lửa đốt hoặc ngứa ran bắt đầu từ lưng dưới và lan xuống mặt sau chân có nghĩa rằng bạn bị đau thần kinh tọa – dây thần kinh tọa bị chèn ép có thể do đĩa cột sống bị thoái vị hoặc mòn.
Hậu đậu hơn bình thường
Đó là khi bạn đột ngột vấp ngã nhiều lần. Nếu dây thần kinh lớn ảnh hưởng đến cảm giác bị tổn hại, các phần trong cơ thể phối hợp kém linh hoạt, khả năng cảm nhận vị trí kém có thể dẫn đến té ngã. Có thể bạn đã bị mắc bệnh Parkinson, các tế bào thần kinh trong não bị tổn hại.
Đi vệ sinh liên tục
Thần kinh tổn hại có thể đưa ra tín hiệu sai đến bàng quang, vì vậy bạn sẽ cảm thấy buồn đi tiểu hoặc gặp khó khăn để đi vệ sinh kịp thời. Bạn cũng có thể gặp triệu chứng này nếu sinh con theo đường âm đạo hoặc bị tiểu đường.
Đau đầu nhanh, dữ dội giống như bị giật điện
Bạn có thể đau thần kinh chẩm, tình trạng xảy ra khi dây thần kinh cổ bị chèn ép. Có thể bạn sẽ cần một liều tiêm để tạm thời ngăn dây thần kinh truyền tín hiệu đau.
Bạn chảy mồ hôi quá nhiều hoặc quá ít
Đó có thể là dấu hiệu dây thầy kinh đưa thông tin từ não đến các tuyến mồ hôi bị ảnh hưởng. Bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm để đo lường về sự đổ môi và nhịp tim của bạn.
Bạn bị thương vì không có cảm giác đau đớn
Thần kinh cảm giác dự định báo hiệu cho não về một bề mặt hoặc vật thể nguy hiểm. Nếu quá trình này hoạt động không bình thường bạn sẽ dễ bị tai nạn. Nếu bạn bị bỏng, đứt tay hoặc các chấn thương khác vì bạn không nhận ra mình vừa chạm vào vật nóng, sắc cạnh hoặc các vật tương tự, hãy đến gặp bác sĩ.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh