Chức năng nhận thức có thể cải thiện theo độ tuổi không?

Các nhà nghiên cứu cho rằng việc rèn luyện trí não có thể giúp cải thiện chức năng nhận thức. Trong nhiều năm, hầu hết các nghiên cứu chỉ ra rằng người lớn tuổi bị suy giảm chức năng não trên diện rộng. Tuy nhiên, một nghiên cứu quan sát mới cho thấy điều đó có thể không đúng. Các tác giả của nghiên cứu nhận thấy rằng thay vì suy giảm chức năng nhận thức, người lớn tuổi đã chứng minh sự cải thiện trong một số lĩnh vực khác.

Khả năng nhận thức

Chức năng nhận thức bao gồm các chức năng điều hành, chẳng hạn như tư duy linh hoạt, trí nhớ làm việc và tự kiểm soát. Những người mắc các bệnh về thần kinh, chẳng hạn như rối loạn tăng động giảm chú ý có thể bị thiếu hụt các chức năng này. Các tác giả nghiên cứu mô tả chức năng điều hành là: tập hợp các quy trình quan trọng cho phép não bộ tập trung vào chọn lọc thông tin theo cách hướng đến mục tiêu trong khi bỏ qua những thông tin không liên quan. Bộ chức năng này rất quan trọng đối với cuộc sống hàng ngày và hỗ trợ nhiều năng lực nhận thức ở cấp độ cao hơn. Các nhà nghiên cứu từ lâu đã nghĩ rằng có một điểm nào đó mà mọi người ngừng phát triển về chức năng nhận thức và bắt đầu suy giảm.

Nghiên cứu về các kỹ năng hoạt động

Nghiên cứu mới cho thấy người lớn tuổi có thể cải thiện ở một số lĩnh vực. Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu 702 người tham gia ở độ tuổi 58–98. Họ đã kiểm tra những người tham gia về ba chức năng nhận thức sau:

Cảnh báo
Định hướng
Ức chế điều hành

Tác giả nghiên cứu mô tả cách thức hoạt động của ba quá trình này như sau: khi bạn đang lái xe ô tô, cảnh báo là khả năng sẵn sàng gia tăng khi bạn đến gần giao lộ. Định hướng xảy ra khi bạn chuyển sự chú ý sang một chuyển động bất ngờ, chẳng hạn như người đi bộ. Và chức năng điều hành cho phép bạn ngăn chặn sự phân tâm, chẳng hạn như chim hoặc biển quảng cáo, vì vậy bạn có thể tập trung vào việc lái xe. Trong khi các nghiên cứu trước đây cho rằng cả ba quá trình đều suy giảm theo tuổi tác, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng chỉ có khả năng cảnh báo mới suy giảm. Hai quá trình khác - định hướng và ức chế điều hành - được cải thiện. Những kết quả này thật đáng kinh ngạc và có quan trọng đối với cách chúng ta nhìn nhận sự lão hóa. Kết quả từ nghiên cứu chỉ ra rằng các yếu tố quan trọng của những khả năng này thực sự được cải thiện trong quá trình lão hóa.

Cải thiện chức năng nhận thức

Trong khi nghiên cứu chỉ ra rằng quá trình định hướng và điều hành có thể cải thiện theo độ tuổi, nó có thể giúp cải thiện hơn nữa khả năng nhận thức với một số hoạt động nhất định. Mặc dù nghiên cứu hiện tại không cố gắng xác định cách chúng ta có thể cải thiện chức năng nhận thức. Các nhà khoa học sẽ cần tiến hành nhiều nghiên cứu hơn để hiểu chính xác những hoạt động nào sẽ giúp giữ cho bộ não tốt nhất.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP