Chứng sợ cô đơn, sợ ở một mình có tên khoa học là autophobia hoặc monophobia. Những người mắc phải chứng sợ cô đơn thường cảm thấy lo lắng, sợ hãi cả khi ở một mình trong những hoàn cảnh rất bình thường như ở nhà. Những người này thường cảm thấy cần được một hoặc nhiều người khác ở bên cạnh để cảm thấy được an toàn. Kể cả khi họ biết rằng, mình đang sống trong một môi trường rất an toàn những người mắc chứng sợ cô đơn vẫn có thể cảm thấy lo lắng về:
- Kẻ trộm
- Người lạ
- Lo lắng về việc mình không được yêu thương
- Lo lắng về việc sẽ xảy ra một sự cố y tế nào đó
- Nghe thấy những tiếng động bất ngờ, không giải thích được.
Chứng sợ cô đơn là một tình trạng lo âu bị kích thích khi một người ở một mình. Mặc dù thực sự không tồn tại một mối nguy hiểm nào khi ở một mình cả nhưng những người mắc phải hội chứng này vẫn không thể kiểm soát được các triệu chứng của mình.
Người mắc chứng sợ cô đơn sẽ không thể thực hiện các chức năng một cách bình thường được cho đến khi họ cảm thấy không cô đơn nữa. Khi họ cảm thấy cô đơn, họ sẽ cảm thấy cần phải chấm dứt sự cô đơn càng sớm càng tốt.
Các triệu chứng của chứng sợ cô đơn
Các triệu chứng của chứng sợ cô đơn bao gồm:
- Lo lắng một cách thái quá về việc bị ở một mình
- Sợ hãi về những sự kiện có thể xảy ra khi ở một mình
- Cảm thấy không có sự gắn kết với chính cơ thể của mình
- Cảm thấy run, vã mồ hôi, đau ngực, chóng mặt, tim đập nhanh, thở nhanh và buồn nôn khi ở một mình hoặc khi ở trong các tình huống mà họ biết họ sắp phải ở một mình
- Có khao khát muốn chạy trốn khi phải ở một mình
- Lo lắng khi biết mình sắp phải ở một mình
Nguyên nhân gây chứng sợ cô đơn?
Cũng giống như nhiều chứng lo sợ khác, nguyên nhân của chứng sợ cô đơn chưa được biết rõ. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Bị bỏ rơi một mình trong một sự kiện gây tổn thương
- Bị bỏ rơi khi còn nhỏ có thể do cha mẹ li hôn hoặc do người thân tử vong
- Gặp phải các nghịch cảnh éo le thời thơ ấu
- Có cha mẹ hoặc anh chị em ruột có các chứng sợ hãi tương tự hoặc chứng sợ hãi thuộc loại khác.
Chứng sợ cô đơn có thể là một triệu chứng của nhiều rối loạn khác nhau như lo âu hoặc các loại rối loạn nhân cách khác nhau.
Điều trị chứng sợ cô đơn
Những người mắc phải các chứng bệnh sợ hãi khác nhau, như sợ cô đơn thường được điều trị về tâm lý. Dạng trị liệu phổ biến nhất là trị liệu nhận thức hành vi và trị liệu tự phơi nhiễm
Trị liệu tự phơi nhiễm
Trị liệu tự phơi nhiễm sẽ điều trị nỗi sợ hãi phát triển theo thời gian. Mục tiêu của trị liệu tự phơi nhiễm là giúp cải thiện chất lượng cuộc sống để chứng sợ hãi không hạn chế các hoạt động hàng ngày của bạn. Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn phải tiếp xúc với nỗi sợ hãi của mình một cách thường xuyên. Trong lần đầu tiên, bạn sẽ tiếp xúc với nỗi sợ hãi trong môi trường được kiểm soát, nhưng dần dần trong những lần sau, bạn sẽ phải tiếp xúc với nỗi sợ hãi trong môi trường thật.
Với chứng sợ cô đơn, nhà trị liệu sẽ làm việc với bạn để làm tăng dần sự chấp nhận của bản thân bạn với cảm giác cô đơn trong khoảng thời gian tăng dần. Nhà trị liệu có thể bắt đầu bằng cách yêu cầu bạn ra khỏi phòng khám và đứng cách bác sĩ vài mét trong một khoảng thời gian ngắn. Khoảng cách và thời gian có thể sẽ tăng dần sau mỗi lần trị liệu.
Trị liệu nhận thức hành vi
Trong phương pháp này, bạn cũng cần phải tiếp xúc với nỗi sợ của chính bản thân mình. Bác sĩ sẽ sử dụng các kỹ thuật để giúp bạn học cách kiểm soát và đối mặt với việc bị ở một mình. Bác sĩ cũng sẽ trao đổi để hiểu rõ hơn những suy nghĩ của bạn khi phải ở một mình.
Dùng thuốc
Trong đa số các trường hợp, trị liệu tâm lý là đủ đề điều trị chứng sợ cô đơn. Nhưng đôi khi, việc sử dụng thuốc là cần thiết để làm giảm các triệu chứng bệnh và giúp người bệnh phục hồi nhanh hơn sau khi trị liệu tâm lý.
Bác sĩ có thể sẽ kê thuốc cho bạn ngay từ khi bắt đầu điều trị hoặc cũng có thể dùng thuốc trong một số hoàn cảnh đặc biệt, dùng thuốc không thường xuyên hoặc trong giai đoạn ngắn.
Một số loại thuốc thường được sử dụng bao gồm thuốc chẹn beta, thuốc an thần hoặc thuốc ứng chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
