Ngày U não thế giới

Ngày U não Thế giới được tổ chức hàng năm vào ngày 8/6 trên toàn thế giới để nâng cao nhận thức và giáo dục mọi người về khối u não. Sau đây là những gì bạn cần biết về bệnh u não.

U não là tình trạng các tế bào bất thường tăng trưởng trong não. Khối u não không nhất thiết là ung thư và một số có thể lành tính. Mỗi khối u não là khác nhau và các dấu hiệu và triệu chứng của khối u não có thể khác nhau tùy thuộc vào kích thước, vị trí và tốc độ phát triển của nó. Các triệu chứng phổ biến bao gồm đau đầu dữ dội, buồn nôn, nôn mửa, mờ mắt, khó nói, đến các vấn đề về thính giác. Ngày U não Thế giới được tổ chức hàng năm vào ngày 8/6 trên toàn thế giới để nâng cao nhận thức và giáo dục mọi người về u não.

1. Khối u não có thể gây ra những triệu chứng tâm thần, tâm lý?

Các triệu chứng do khối u não ban đầu rất hiếm, biểu hiện đôi khi có thể thoáng qua, không rõ rệt:

Người bệnh có thể có những thay đổi về tính cách, lo lắng, rối loạn tâm thần cấp tính, các vấn đề về trí nhớ, biến động tâm trạng hoặc chán ăn. Thật không may, phần lớn các triệu chứng này là không đặc hiệu và không thể giúp hướng sự nghi ngờ tới một khối u não.

Phổ biến nhất trong tất cả các triệu chứng này là trầm cảm và có thể thấy trong gần 44% trường hợp u não. Các nghiên cứu khác nhau đã chỉ ra rằng có tới gần 78% trường hợp u não có triệu chứng tâm thần nhưng chỉ có khoảng 18% trong đó có biểu hiện lâm sàng.

Do đó, khuyến cáo nếu có bất kỳ thay đổi đột ngột nào trong thói quen hàng ngày với các triệu chứng trên nên được khám kiểm tra kỹ lưỡng bao gồm hình ảnh thần kinh vì chẩn đoán sớm rất quan trọng đối với người bệnh.

2. Các triệu chứng phổ biến của u não

- Đau đầu dữ dội kéo dài

- Buồn nôn hoặc nôn không rõ nguyên nhân

- Nhìn mờ hoặc song thị (nhìn đôi) hoặc mất thị lực ngoại vi

- Mất cảm giác hoặc khả năng vận động ở cánh tay hoặc chân

- Khó khăn khi duy trì trạng thái thăng bằng

- Khó nói, nói lắp

-Thay đổi tính cách hoặc hoạt động thường ngày

- Co giật

- Các vấn đề về thính giác.

3. Nguyên nhân của u não

- Các nghiên cứu đã tìm thấy mối quan hệ giữa bức xạ ion hóa liều cao và tăng nguy cơ ung thư não. Các xét nghiệm hình ảnh y tế (chụp CT, X-quang), phương pháp điều trị xạ trị và phơi nhiễm tại nơi làm việc có thể là những nguồn bức xạ ion hóa phổ biến nhất.

- Các yếu tố khác có thể góp phần vào sự phát triển của ung thư não bao gồm:

• Tuổi tác tăng

• Tiền sử gia đình bị ung thư não

• Hút thuốc kéo dài

• Tiền sử tiếp xúc với thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và phân bón hóa học

• Làm việc với các chất gây ung thư như chì, nhựa, cao su, dầu mỏ và một số loại vải

• Bị nhiễm trùng đơn nhân hoặc nhiễm virus Epstein-Barr

-Ung thư bắt đầu ở một phần khác của cơ thể và di chuyển đến não: Ung thư di căn não là các tế bào u từ nơi khác đến não và tăng sinh tại đây tạo ra khối u não thứ phát. Bản chất tế bào và loại ung thư vẫn là ung thư tại nơi khởi đầu. Nó khác với ung thư não nguyên phát, là loại u ác tính có nguồn gốc từ chính tế bào não. Bất kỳ bệnh ung thư nào cũng có thể di căn đến não; tuy nhiên phổ biến nhất là ung thư phổi ( chiếm 16-20%); tế bào thận (7-10%); hắc tố (melanoma- 7%); phổi (16-20%); vú (5%); đại trực tràng (1 – 2%).

4. Chẩn đoán phát hiện u não

Kỹ thuật chẩn đoán được sử dụng để phát hiện khối u não, gồm:

• CT Scan – để sàng lọc não

• MRI SCAN – để biết vị trí chính xác và lây lan

• Quang phổ MR – để hiểu bản chất của nó

• Quét PET – để biết các trường hợp thứ cấp

• Chụp mạch máu – để xem các mạch máu não

• Sinh thiết

5. Điều trị u não

Có thể có các lựa chọn điều trị cho một khối u não sau:

- Phẫu thuật: Phẫu thuật sọ não và cắt bỏ khối u não, loại bỏ áp lực lên phần não liền kề và các cấu trúc quan trọng để đem lại cho bệnh nhân kết quả tốt hơn và tăng tỷ lệ sống sót sau cắt bỏ.

- Xạ trị: Để loại bỏ các tế bào khối u và có thể được sử dụng để trì hoãn hoặc ngăn chặn sự phát triển của khối u.

- Hóa trị là việc sử dụng các loại thuốc để tiêu diệt các tế bào khối u bằng cách ngăn chặn chúng phát triển, phân chia và sản xuất những tế bào mới và bao gồm một số chu kỳ được xác định được quản lý trong một khoảng thời gian nhất định trong một liều duy nhất hoặc hỗn hợp thuốc cùng một lúc.

- Liệu pháp nhắm mục tiêu (điều trị đích), ngoài hóa trị liệu truyền thống, nhắm vào các gen, protein hoặc môi trường mô cụ thể của khối u góp phần vào sự phát triển và sống còn của khối u.

- Các trường điều trị khối u tần số vô tuyến (TTF) để điều trị u nguyên bào thần kinh đệm bằng cách gửi các điện trường nhẹ và phá vỡ khả năng phát triển và phân chia của các tế bào ung thư.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp