Đây là tình trạng lượng máu lên não giảm, làm giảm sự cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng nuôi não khiến cho tế bào thần kinh não thiếu năng lượng để hoạt động, từ đó ảnh hưởng tới các hoạt động chức năng của não. Có thể nói não là cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, mặc dù khối lượng chỉ bằng vài % trọng lượng cơ thể nhưng nhận được hơn 20% lượng máu nuôi dưỡng cơ thể.
Thiểu năng tuần hoàn não hay còn gọi là thiếu máu não xảy ra đột ngột khi máu tới nuôi tế bào não bị thiếu ảnh hưởng đến chức năng của hệ thần kinh trung ương, từ đó ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh. Bệnh thường có xu hướng lặp đi, lặp lại nhiều lần nếu không được điều trị dứt điểm.
Thiểu năng tuần hoàn não thường gặp ở người trung niên và cao tuổi, đặc biệt ở những người lao động trí óc. Bên cạnh những ô nhiễm môi trường, lối sống mất cân bằng, tình trạng căng thẳng thần kinh, chế độ ăn uống không khoa học… thời tiết chuyển lạnh cũng là một trong những tác nhân dẫn đến tình trạng thiểu năng tuần hoàn não hay hay thiếu máu lên não.
Sự thay đổi về thời tiết, khí hậu, thời sinh học cũng là một yếu tố nguy cơ của rối loạn tuần hoàn não. Các cơn tai biến mạch máu não thường dễ gặp trong mùa lạnh. Về thời sinh học, con người có hai thời khắc dễ gặp rủi ro về tuần hoàn não nhất là vào thời điểm từ 4 - 5 giờ sáng và 5 - 6 giờ chiều.
Thời tiết lạnh, nhiệt độ hạ thấp khiến các vấn đề tim mạch trở nên trầm trọng làm mạch máu bị thu hẹp, lưu lượng máu cùng oxy đến tim bị giảm gây nguy hiểm đến tính mạng. Thời tiết càng lạnh, khả năng làm việc của tim càng giảm và khó đưa máu đến não và các cơ quan khác trong cơ thể.
Theo các nhà chuyên môn, việc mạch máu bị thu hẹp cũng có thể gây tăng huyết áp, dẫn tới tăng nguy cơ xơ vữa động mạch ảnh hưởng đến tuần hoàn máu. Với người đã có biến chứng xơ vữa động mạch hay huyết khối, mạch máu dễ bị tắc, thậm chí có thể vỡ mạch máu dẫn đến xuất huyết não, đột quỵ với nguy cơ tử vong và các biến chứng vô cùng nặng nề. Xơ vữa động mạch cũng là nguyên nhân phổ biến gây thiểu năng tuần hoàn não.
Theo khuyến cáo của các chuyên gia đầu ngành, những người bị xơ vữa động mạch, huyết áp cao, yếu tố nguy cơ dẫn đến thiểu năng tuần hoàn máu não, cần chú ý giữ ấm cơ thể, ngủ trong phòng kín; tránh để nhiễm lạnh đột ngột khi ra khỏi chăn ấm, đi ra ngoài; nên lưu ý những thời điểm “đen” khiến cơn đột quỵ dễ xảy ra như rạng sáng, nửa đêm.
Các đối tượng cần đặc biệt lưu ý là người cao tuổi thường có thói quen dậy sớm 5 – 6 giờ sáng đi tập thể dục. Thời tiết lạnh là rất nguy hiểm khi nó làm tăng nguy cơ đột quỵ do thiểu năng tuần hoàn máu. Bên cạnh đó, người mắc các bệnh mãn tính cần kiểm soát các yếu tố nguy cơ như huyết áp, mỡ máu, đường huyết, stress, giữ cân nặng hợp lý, tập thể dục thể thao thường xuyên.
Tránh lạm dụng rượu bia bởi nếu uống nhiều trong thời tiết lạnh vì khả năng bài tiết qua đường mồ hôi sẽ giảm, điều này khiến chất cồn lưu lại trong máu lâu hơn làm huyết áp tăng cao, dễ dẫn tới đột quỵ.
Bên cạnh đó, người bệnh thiểu năng tuần hoàn máu não, xơ vữa động mạch cũng có thể sử dụng thêm các sản phẩm chăm sóc sức khỏe có nguồn gốc thiên nhiên giúp hoạt huyết, dưỡng não, giảm nguy cơ đột quỵ.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh