Hạch (hạch bạch huyết) đóng vai trò như hàng rào bảo vệ cơ thể trước sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh. Hạch bình thường có kích thước từ vài mm, nhỏ dưới 1cm, mềm, dẹt, di động, nằm ở các vị trí như nách, cổ, ngực, bẹn…
1.Nguyên nhân nổi hạch ở cổ
Khi bị bệnh, hạch sẽ sưng to. Nếu cơ thể bị nhiễm trùng, các hạch ngoại vi sẽ sưng, viêm và đau. Ví dụ, viêm họng, hạch ở cổ sẽ sưng đau. Nếu hạch sưng do nguyên nhân này chỉ cần dùng thuốc kháng viêm, kháng sinh để điều trị.
Một nguyên nhân khác dẫn tới sưng hạch là cơ thể nhiễm siêu vi. Trường hợp này hay xảy ra ở trẻ dưới 12 tuổi. Trẻ đang độ tuổi phát triển, hàng rào bảo vệ cơ thể phải hoạt động tối đa để bảo vệ trẻ trước tác nhân gây bệnh. Khi trẻ nhiễm siêu vi, có thể hạch toàn thân bị phì đại, tự xẹp khi trẻ hết bệnh.
Khi cơ thể bị nhiễm trùng mạn tính cũng sẽ làm cho hạch sưng. Chẳng hạn với bệnh nhân bị lao hạch, ở cổ sẽ xuất hiện một loạt hạch lớn hơn 1cm, các hạch này có thể dính chùm với nhau. Ở thể nhiễm trùng mạn tính như lao hạch có thể điều trị khỏi, nhưng mất nhiều thời gian.
Một nguyên nhân khác có thể khiến hạch ở cổ sưng to là do mắc bệnh ung thư. Hạch này thường cứng, giai đoạn đầu di động và to lên rất nhanh, sau đó, hạch sẽ dính và không di động nữa.
Ung thư hạch có thể do chính khối hạch đó bị ung thư (ung thư nguyên phát) hoặc do ung thư ở bộ phận lân cận di căn tới. Khi bị sưng hạch ở cổ có thể là do ung thư vùng đầu, mặt, cổ (ung thư vòm họng, răng, tuyến giáp…). Khi hạch đã di căn, đa phần bệnh ung thư ở giai đoạn muộn. Tuy nhiên, để tìm ra chính xác nguyên nhân sưng hạch ở cổ thì người bệnh cần đi khám để tầm soát, chẩn đoán đúng bệnh.
Nổi hạch vùng cổ có thể chỉ là dấu hiệu của tình trạng viêm nhiễm vùng mũi xoang, viêm loét amidan, viêm họng, viêm tấy nướu (lợi) răng, viêm loét lớp lót của miệng, viêm tuyến nước bọt hoặc viêm đặc hiệu do lao, giang mai… nhưng cũng có thể là hạch di căn đến từ khối ung thư như vòm mũi họng, hạ họng, thanh quản, phổi, dạ dày, buồng trứng, tinh hoàn…
Hạch ở cổ được chia làm 2 loại là hạch lành tính và hạch ác tính. Trường hợp sưng hạch ở cổ lành tính thì không nguy hiểm và có thể điều trị khỏi. Ngược lại nếu là hạch ác tính thì có thể cảnh báo bệnh ung thư nào đó trong cơ thể, có thể nguy hiểm tới tính mạng.
Việc chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời hạch ở cổ lúc này là rất cần thiết, một mặt tạo tâm lý an tâm, thoải mái khi hạch ở cổ không nguy hiểm, mặt khác điều trị sớm khi bị sưng hạch ở cổ gây khó chịu, vướng víu…
Chính vì thế khi thấy nổi hạch ở cổ, nhiều người lo lắng không biết hạch ở cổ có nguy hiểm không? Tốt nhất người bệnh nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh