Estrogen là gì?
Estrogen là một hormone được sản xuất ở buồng trứng và liên quan đến hệ sinh dục nữ. Tuy nhiên, nó cũng xuất hiện với số lượng nhỏ trên cơ thể đàn ông. Hormone này giúp điều chỉnh hoạt động của các tế bào và 1 số cơ quan cụ thể. Có rất nhiều hormone, nhiều trong số đó phối hợp với nhau để giải phóng các hormone khác giúp điều hoà cơ thể.
Estrogen được coi là hormone giới tính vì nó điều hoà sự phát triển tình dục ở nữ giới. Ngoài ra còn có các hormon tổng hợp (do con người tạo ra) được sử dụng để bổ sung cho những phụ nữ có nồng độ hormon thấp-ví dụ như nồng độ estrogen thấp.
Chức năng của Estrogen
Estrogen là hormone chịu trách nhiệm chính cho sự phát triển tình dục ở bé gái khi đến tuổi dậy thì. Các chức năng khác của estrogen bao gồm:
- Bắt đầu thay đổi mô vú trong thời niên thiếu và mang thai
- Giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt
- Điều chỉnh trọng lượng cơ thể bằng cách giúp kiểm soát sự trao đổi chất liên quan đến phát triển và tăng trưởng của mô xương khỏe mạnh (ngăn ngừa mất xương bằng cách thúc đẩy sự hấp thụ và duy trì mức canxi)
- Có thể đóng một vai trò trong việc thúc đẩy hoạt động tim mạch khỏe mạnh, theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ
Các nguyên nhân gây giảm nồng độ Estrogen
Có một số lý do khiến nồng độ estrogen của phụ nữ thấp, bao gồm:
- Bất kỳ tình trạng nào ảnh hưởng đến buồng trứng (như cắt tử cung và phần phụ hoàn toàn)
- Tập thể dục quá mức
- Bệnh lý tuyến giáp
- Rối loạn chức năng tuyến yên
- Chán ăn hoặc chứng cuồng ăn (hoặc rối loạn ăn uống khác)
- Suy dinh dưỡng (khiến phụ nữ bị thiếu cân trầm trọng)
- Hội chứng Turner.
- Khiếm khuyết di truyền (gây ra các điều kiện như suy buồng trứng sớm)
- Rối loạn tự miễn
- Bệnh thận mạn
- Tiền mãn kinh (ở phụ nữ trên 40 tuổi sắp mãn kinh)
- Tác dụng phụ của thuốc hoá trị
Triệu chứng
Có một số dấu hiệu và triệu chứng của estrogen thấp; nhiều trong số các triệu chứng này giống những người mãn kinh và có thể bao gồm:
- Nóng bừng mặt (hot flashes)
- Đổ mồ hôi về đêm
- Mất ngủ
- Vô kinh (mất kinh thường xuyên)
- Vú mềm
- Nhức đầu
- Tình trạng đau nửa đầu trở nên tồi tệ hơn (đối với những người mắc chứng đau nửa đầu trước đó)
- Trầm cảm (do mức độ serotonin thấp hơn, estrogen được cho là làm tăng serotonin)
- Khó tập trung
- Mệt mỏi
- Tăng cân
- Khô âm đạo.
- Đau khi quan hệ tình dục (do giảm bôi trơn âm đạo).
- Loãng xương (suy yếu xương do nồng độ estrogen thấp, estrogen giữ cho xương khỏe mạnh)
- Ảnh hưởng xấu đến sự phát triển tình dục và chức năng tình dục.
Chẩn đoán
Khi một phụ nữ có các dấu hiệu tắt kinh, trễ kinh, bác sĩ có thể nghi ngờ bệnh nhân về mức estrogen thấp. Chẩn đoán có thể liên quan đến:
- Tiền sử gia đình để đánh giá các nguyên nhân di truyền có thể của estrogen thấp
- Khám tổng quát và tiền sử bệnh
- Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ hormone
- Đánh giá các nguyên nhân cơ bản (như bệnh tuyến giáp hoặc rối loạn tuyến yên)
- Chụp hình cắt lớp não hoặc xét nghiệm DNA (để đánh giá các bất thường của hệ thống nội tiết)
Điều trị
Một phương pháp điều trị phổ biến cho phụ nữ có nồng độ estrogen thấp là bổ sung hormone tổng hợp, được gọi là liệu pháp thay thế hormone (HRT). Điều trị estrogen thấp có thể bao gồm:
Phương pháp tự nhiên:
- Duy trì cân nặng
- Giảm tập thể dục
- Thực phẩm bổ sung như đậu nành.
Tốt nhất là nói chuyện tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung bất kỳ món gì vào chế độ ăn uống của bạn.
Liệu pháp hormon thay thế (HRT)
Có một số cách mà các bác sĩ có thể chọn cho HRT, bao gồm:
- Uống
- Miếng dán hoặc kem bôi.
- Tiêm
- Đặt dưới da
- Âm đạo
Loại trị liệu HRT, cách dùng và liều lượng phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm nguyên nhân cơ bản, mức độ nghiêm trọng và các triệu chứng của nồng độ estrogen thấp. Các yếu tố cơ bản bao gồm:
- Không phải tất cả phụ nữ đều có thể điều trị bằng liệu pháp hormon estrogen (chống chỉ định ở những phụ nữ có các tình trạng như huyết áp cao, đau tim hoặc đột quỵ).
- Có nhiều loại HRT có sẵn, một số kết hợp estrogen với progesterone.
- Estrogen đơn thuần thường được chỉ định cho những phụ nữ đã cắt bỏ tử cung + phần phụ, trong khi kết hợp estrogen và progesterone thường được sử dụng cho những phụ nữ trải qua các triệu chứng của mãn kinh.
- Có thể dùng liều cao estrogen cho phụ nữ (chưa mãn kinh), những người có nồng độ estrogen rất thấp, ví dụ như những người bị cắt tử cung, phần phụ, để ngăn ngừa mất cân bằng nội tiết tố, gãy xương và bệnh tim mạch.
- Bác sĩ thường kê toa liều thấp nhất của estrogen, hoặc kết hợp estrogen / progesterone, để làm giảm các triệu chứng.
- Có nhiều tác dụng phụ của HRT bao gồm chảy máu âm đạo, chuột rút, đau đầu, buồn nôn, đau vú...
- Rủi ro nghiêm trọng của HRT có thể liên quan đến các tình trạng như huyết khối hoặc tăng nguy cơ ung thư.
Ghi nhớ
Nồng độ estrogen thấp có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và tổng trạng của người phụ nữ, bao gồm cả thể chất, cảm xúc và tình dục. Chúng cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng của phụ nữ, bao gồm bệnh tim, loãng xương và béo phì.
Kết quả điều trị cho “phụ nữ có nồng độ estrogen thấp” thì khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và các yếu tố liên quan khác như tuổi. Điều trị cho mức estrogen thấp đã được cải thiện trong thời gian gần đây và liệu pháp thay thế hormon (HRT) tổng thể có thể rất hiệu quả. Mặc dù liệu pháp thay thế hormone là phương pháp điều trị chính cho estrogen thấp, không phải tất cả phụ nữ đều được chỉ định cho phương pháp này.
Xem thêm: Mất cân bằng nội tiết tố
Tìm hiểu về: Phytoestrogen là gì? Lợi ích và thực phẩm có chứa Phytoestrogen
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
facebook.com/BVNTP
youtube.com/bvntp