1, Erythropoietin (EPO)
- Chế tiết bởi tế bào kẽ ống thận
- Chức năng kích thích sản sinh hồng cầu ở tủy xương
- Điều hòa:
+ Tăng sản xuất trong trường hợp: thiếu máu/mất máu, thiếu oxy mô
+ EPO được tạo ra nhờ vào sự phiên mã yếu tố HIF (Hypoxia-inducible factor)
- Sự giảm chế tiết EPO có thể gặp trong bệnh thận mạn —> thiếu máu mạn —> Điều trị bằng cách tiêm EPO nhân tạo
- Tác dụng phụ của tiêm EPO nhân tạo —> kích thích sản sinh quá nhiều tế bào hồng cầu nói riêng và các tế bào máu nói chung -> tăng độ nhớt của máu —> Tăng huyết áp do tiêm EPO nhân tạo
2, Calcitriol (1,25-dihydroxylcholecalciferol)
- Là dạng hoạt động của Vitamin D3 (cholecalciferol)
- Được chuyển hóa từ 25-hydroxylcholecalciferol bởi các tế bào ở ống lượn gần → 1,25-dihydroxylcholecalciferol
- Chức năng:
+ ↑ Hấp thu Calcium và Phosphate ở ruột
+ ↑ Tái hấp thu Calcium ở thận
—> Tăng tạo xương
3, Prostagladine
- Tạo ra bởi cơ chế cận tiết của tế bào nội mô tiểu động mạch đến
- Chức năng: Làm giãn tiểu động mạch đến → duy trì lượng máu đến thận
4, Dopamine
- Được chế tiết bởi tế bào ở ống lượn gần
- Ở nồng độ thấp: Dopamine giúp duy trì lượng máu đến thận và tăng thải muối nước thông qua giãn động mạch gian thùy, động mạch đến và động mạch đi nhưng không làm ảnh hưởng đến GFR
- Ở nồng độ cao: Dopamine hoạt động như một chất co mạch
5, Renin
- Là một enzyme được chế tiết bởi các tế bào cận cầu thận
- Renin được tăng tiết để đáp ứng với các trường hợp như: giảm tưới máu thận, hoạt hóa thụ thể Beta-1 adrenergic…
- Chức năng: Là enzyme xúc tác quá trình chuyển Angiotensinogen thành Angiotensin I —> hoạt hóa hệ Renin-Angiotensin-Aldosterol —> gây ra co mạch và kích thích sự chế tiết Aldosterol ở vỏ thượng thận
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
