✴️ Tiền đái tháo đường có đáng lo không?

1. Tiền đái tháo đường là gì?

Tiền đái tháo đường (tiền tiểu đường) là tình trạng đường huyết cao hơn mức bình thường nhưng chưa đủ cao để chẩn đoán là đái tháo đường týp 2. Đây là giai đoạn trung gian, thể hiện rối loạn chuyển hóa glucose, thường không có triệu chứng điển hình nhưng có thể tiến triển âm thầm thành bệnh đái tháo đường thực sự nếu không được can thiệp kịp thời.

Tiền đái tháo đường là giai đoạn sớm của bệnh đái tháo đường

2. Tiền đái tháo đường có đáng lo không?

Mặc dù tiền đái tháo đường không gây triệu chứng cấp tính, nhưng:

• 50–70% người mắc sẽ tiến triển thành đái tháo đường type 2 trong vòng 5–10 năm nếu không thay đổi lối sống.

• Nguy cơ biến chứng tim mạch, tổn thương thận, thần kinh và mắt bắt đầu tăng ngay từ giai đoạn này. ✅ Tuy nhiên, tiền đái tháo đường hoàn toàn có thể đảo ngược nếu được phát hiện sớm và điều chỉnh đúng cách.

3. Dấu hiệu cảnh báo tiền đái tháo đường

Phần lớn người bệnh không có biểu hiện rõ ràng. Một số dấu hiệu gợi ý có thể bao gồm:

• Thừa cân, đặc biệt tích mỡ vùng bụng.

• Lười vận động.

• Tăng cảm giác buồn ngủ, thờ ơ, mệt mỏi.

• Xạm da vùng cổ, khủy tay, đầu gối (acanthosis nigricans).

Khi xuất hiện các triệu chứng như: khát nước nhiều, tiểu nhiều, mờ mắt, sụt cân, mệt mỏi thì có thể tình trạng đã tiến triển thành đái tháo đường týp 2.

Người bệnh tiền đái tháo đường cần được theo dõi thường xuyên tránh để bệnh tiến triển gây ảnh hưởng sức khỏe

4. Chẩn đoán tiền đái tháo đường

• HbA1c phản ánh mức đường huyết trung bình trong 2–3 tháng, không cần nhịn ăn.

• Đường huyết lúc đói cần nhịn ăn ít nhất 8 giờ.

• OGTT đặc biệt cần thiết nếu HbA1c hoặc FPG không đủ rõ ràng.

5. Hướng dẫn thay đổi lối sống để đẩy lùi tiền đái tháo đường

5.1. Chế độ ăn uống lành mạnh

• Tăng cường: rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, đậu, cá.

• Giảm: carbohydrate tinh chế (cơm trắng, bánh mì trắng, bánh ngọt), nước ngọt, thực phẩm chiên rán.

• Ưu tiên: thực phẩm hấp, luộc, nướng thay vì chiên ngập dầu.

• Uống đủ nước, tránh rượu bia, nước ngọt có gas.

• Ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, không bỏ bữa sáng.

5.2. Tăng cường vận động thể lực

• Tối thiểu 150 phút/tuần hoạt động thể chất (đi bộ nhanh, đạp xe, bơi, khiêu vũ…).

• Vận động nhẹ sau bữa ăn giúp cải thiện đường huyết sau ăn.

• Tránh ngồi lâu >30 phút liên tục.

5.3. Kiểm soát cân nặng

• Giảm ít nhất 5–10% trọng lượng cơ thể sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ tiến triển thành tiểu đường.

• Duy trì chỉ số BMI < 23 (người châu Á).

5.4. Hạn chế yếu tố nguy cơ

• Bỏ thuốc lá – yếu tố thúc đẩy kháng insulin.

• Kiểm soát huyết áp, mỡ máu – đặc biệt ở người có hội chứng chuyển hóa.

• Quản lý stress qua thiền, yoga, giấc ngủ đủ và nghỉ ngơi hợp lý.

6. Theo dõi và phòng ngừa tái phát

• Khám sức khỏe định kỳ 3–6 tháng/lần, đặc biệt nếu có yếu tố nguy cơ cao: béo phì, tiền sử gia đình, ít vận động.

• Nếu đã có chẩn đoán tiền đái tháo đường, cần được:

  • Theo dõi HbA1c định kỳ.

  • Tư vấn dinh dưỡng – vận động cá nhân hóa.

  • Cân nhắc sử dụng Metformin (trong một số trường hợp nguy cơ cao, theo chỉ định bác sĩ).

7. Kết luận

Tiền đái tháo đường không nên xem nhẹ, nhưng là giai đoạn vàng để can thiệp và đảo ngược tiến trình bệnh. Việc phát hiện sớm qua khám sức khỏe định kỳ, thay đổi lối sống tích cực là yếu tố then chốt giúp ngăn ngừa đái tháo đường týp 2 và các biến chứng nguy hiểm.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp