Insulin được biết đến là chất vô cùng quan trọng trong phác đồ điều trị cho người mắc bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, vai trò của insulin đối với cơ thể con người có những tác dụng nào thì không phải ai cũng nắm được.
1. Insulin là chất gì?
Trước khi tìm hiểu về vai trò của insulin đối với cơ thể thì chúng ta cần biết được hoạt chất này là gì và có cơ chế hoạt động ra sao? Insulin là một trong số những loại hormone từ các tế bào ở tuyến tụy tiết ra có tác dụng chuyển hóa chất carbohydrate trong cơ thể. Hoạt chất này còn có tác dụng chuyển hóa các mô mỡ và gan thành năng lượng ATP để cung cấp cho hoạt động sống của cơ thể.
.png)
Tìm hiểu các thông tin về insulin là điều cần thiết đối với mỗi người
Về bản chất, insulin được tổng hợp ở trong tế bào Beta nằm ở tụy thông qua hoạt động của bộ máy tổng hợp protein trong tế bào. Đồng thời đây cũng là chất có tác nhân duy nhất bên trong cơ thể có thể làm giảm nồng độ Glucose trong máu.
2. Vai trò của insulin đối với cơ thể
Hoạt chất này có khá nhiều vai trò trong cơ thể, đặc biệt đối với những người mắc bệnh tiểu đường, cụ thể vai trò insulin đối với cơ thể gồm:
Insulin gây ức chế enzyme phosphorylase khiến cho quá trình biến đổi chất glycogen thành glucose trở nên chậm, điều tiết lại chuyển hóa ở những người mắc bệnh tiểu đường.
Insulin giúp tăng cường hỗ trợ hấp thu glucose.
Việc insulin làm tăng cường hoạt tính của enzyme để tổng hợp glycogen trong cơ thể là điều đặc biệt cần thiết.
Đây là một trong số những chất có ảnh hưởng rất lớn tới lượng đường bên trong máu và bản chất của bệnh tiểu đường có nguyên nhân từ việc lượng đường trong máu tăng cao quá mức. Insulin chính là chất làm ức chế sự chuyển hóa glycogen thành glucose đi vào trong máu. Nếu như người cơ thể con người bị thiếu hụt quá nhiều insulin thì glycogen sẽ không ngừng chuyển hóa thành glucose và đưa lượng đường thừa thãi này vào trong máu gây nên căn bệnh mạn tính mang tên tiểu đường.
.png)
Người bệnh tiểu đường thường được hỗ trợ điều trị bằng insulin
3. Mối liên hệ giữa insulin và bệnh tiểu đường
Insulin có mối quan hệ mật thiết đối với bệnh tiểu đường, cụ thể:
Đối với người bệnh tiểu đường type 1 thì các tế bào beta ở tụy bị phá hủy dẫn tới hiện tượng bị thiếu insulin hoàn toàn, sự thiếu hụt này có ảnh hưởng lớn tới sức khỏe của người bệnh. Do đó, người bệnh tiểu đường type 1 cần được điều trị bằng cách bổ sung insulin từ bên ngoài vào trong cơ thể theo phác đồ của bác sĩ.
Ở những người mắc tiểu đường type 2, mặc dù cơ thể vẫn có thể sản xuất được insulin nhưng quá trình sản xuất này không được tốt như người khỏe mạnh bình thường mà có hiện tượng kháng insulin ở tế bào đích. Do đó, trong giai đoạn đầu, cơ thể có phản ứng bằng cách tăng tiết insulin cho tới khi bệnh tiến triển dẫn tới các tế bào ở beta tụy bị suy giảm dẫn tới người mắc tiểu đường type 2 cần phải được phối hợp điều trị bằng thuốc hoặc sử dụng cả thuốc cùng với insulin theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Từ đó cho thấy insulin đối với cơ thể người mắc bệnh tiểu đường đặc biệt quan trọng bởi nó đóng vai trò quyết định trong việc điều trị bệnh tiểu đường.
.png)
Sử dụng insulin cần tuân thủ phác đồ của bác sĩ
4. Có những loại insulin nào và những lưu ý khi sử dụng
Theo thông tin từ Bộ y tế, đối với người mắc bệnh tiểu đường thì insulin đối với cơ thể là một trong số những liều thuốc đặc biệt quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị căn bệnh mạn tính này. Hiện nay có 4 loại insulin gồm insulin có tác dụng nhanh, insulin có tác dụng trung bình, insulin có tác dụng chậm kéo dài và insulin hỗn hợp.
Đối với insulin có tác dụng nhanh thường được tiêm trực tiếp dưới da của người bệnh tiểu đường, sau quá trình tiêm thuốc sẽ có tác dụng nhanh chóng thành các monomer và được hấp thu trong cơ thể và thông thường thuốc sẽ được đạt đỉnh hấp thu sau khoảng 1 giờ. Nhưng do tác dụng nhanh của insulin nên người bệnh tiểu đường cần được lưu ý về lượng carbohydrate trong bữa ăn hàng ngày.
Insulin tác dụng trung bình thì thuốc sẽ có tác dụng kéo dài hơn và sau khi được tiêm dưới da 2 - 4 giờ, đạt đỉnh tác dụng sau 6 - 7 giờ và có thể kéo dài khoảng 10 - 20 giờ và loại thuốc này cần được tiêm 2 lần mỗi ngày để đảm bảo hiệu quả cho người bệnh.
Đối với insulin có tác dụng chậm và kéo dài thì thường được bác sĩ khuyến cáo người bệnh sử dụng vào buổi tối. Loại thuốc này cũng có nhiều sản phẩm khác nhau và tùy thuộc vào từng đối tượng bệnh nhân cùng với phác đồ điều trị mà bác sĩ sẽ kê insulin phù hợp.
Insulin hỗn hợp chính là loại insulin được trộn sẵn từ 2 loại insulin tác dụng nhanh và tác dụng chậm trong cùng một mũi tiêm để tạo nên nồng độ insulin nền bên trong cơ thể.
Lưu ý khi sử dụng insulin:
Dù là loại thuốc đặc biệt quan trọng trong quá trình hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường thì người bệnh nên chú ý một trong những điều bên dưới đây:
Người bệnh tuyệt đối không nên tự ý tiêm insulin khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Insulin là một trong số những loại thuốc có khả năng làm hạ đường huyết mạnh nhất.
Cho tới ngày nay vẫn chưa có giới hạn về số liều insulin.
Insulin chỉ được tiêm ở một số vùng như bụng, cánh tay và đùi, chỉ được tiêm loại chất này bên dưới da.
Để tăng hiệu quả điều trị bệnh tiểu đường thì insulin thường được sử dụng phối hợp với các loại thuốc viên khác theo phác đồ điều trị của bác sĩ.
Insulin được sử dụng để truyền tĩnh mạch trong các trường hợp cấp cứu hôn mê ở người do nhiễm ceton acid, trong khi phẫu thuật hay bị tăng áp lực thẩm thấu máu.
Đối với loại insulin trộn có thể tiêm 2 lần mỗi ngày vào thời điểm trước bữa sáng, bữa chiều.
Tùy từng thể trạng bệnh nhân mà bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị và liều dùng insulin phù hợp, bởi thế người mắc bệnh tiểu đường không nên tự ý mua thuốc về điều trị hoặc mượn đơn thuốc của người bệnh khác.
5. Insulin được chỉ định trong điều trị bệnh tiểu đường khi nào?
Insulin đối với cơ thể được biết đến là hoạt chất đặc biệt quan trọng, tuy nhiên bạn đọc cũng cần nắm được loại chất này cần được chỉ định trong điều trị bệnh khi nào, dưới đây sẽ là một số thông tin cụ thể:
Người bệnh tiểu đường type 1 cần bắt buộc điều trị bằng insulin.
Người cấp cứu tiền hôn mê hoặc hôn mê do mắc bệnh tiểu đường.
Người bệnh tiểu đường type 2 đã sử dụng phối hợp với các loại thuốc nhưng chưa đem lại hiệu quả thì cần được tiêm insulin.
Bệnh tiểu đường đã có biến chứng ảnh hưởng tổn thương tới một số cơ quan khác như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận,... do bệnh tiểu đường.
Người bệnh tiểu đường bị gầy sút, suy dinh dưỡng.
Tiểu đường ở phụ nữ đang mang thai.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
