Các bệnh động mạch hoặc tĩnh mạch thường gặp

Động mạch và tĩnh mạch có nhiệm vụ lớn trong cơ thể. Chúng là một phần của hệ thống vận chuyển giúp máu di chuyển khắp nơi trong cơ thể. Động mạch mang máu chứa đầy oxy từ tim đến phần còn lại của cơ thể. Tĩnh mạch đưa máu trở về tim, lúc này không còn nhiều oxy. Từ đó, động mạch phổi sẽ gửi máu đến phổi của bạn để bổ sung oxy. Tĩnh mạch phổi đưa máu trở lại tim và quá trình này bắt đầu lại.

Đôi khi các động mạch hoặc tĩnh mạch của bạn bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn và máu không thể đi qua chúng dễ dàng. Bất kỳ sự chậm lại nào trong lưu lượng máu đều khiến các cơ quan của bạn không nhận được oxy và chất dinh dưỡng cần thiết để thực hiện công việc của mình. Nếu máu di chuyển quá chậm trong các mạch máu, nó có thể đọng lại và hình thành cục máu đông.

Bệnh động mạch vành

Bạn mắc phải tình trạng này khi chất béo dính gọi là mảng bám tích tụ trên thành động mạch vành - mạch cung cấp máu cho tim. Mảng bám làm hẹp động mạch, làm chậm lưu lượng máu đến tim. Khi một mảng bám vỡ ra và mắc kẹt trong động mạch, nó có thể chặn hoàn toàn dòng máu chảy và gây ra cơn đau tim.

Bệnh động mạch ngoại biên

Các động mạch ngoại biên gửi máu đến tay và chân của bạn. Trong bệnh động mạch ngoại biên, mảng bám tích tụ trong thành động mạch ngoại biên. Cũng giống như bệnh động mạch vành, mảng bám làm thu hẹp động mạch và khiến máu chảy chậm hơn. Nếu chân bạn không nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng, chúng sẽ cảm thấy đau nhức hoặc mỏi khi bạn đi bộ hoặc leo cầu thang. Mắc bệnh động mạch ngoại biên làm tăng nguy cơ bị đau tim hoặc đột quỵ.

Bệnh động mạch cảnh

Các động mạch cảnh chạy dọc hai bên cổ của bạn. Chúng cung cấp máu cho não, mặt và cổ của bạn. Nếu bạn mắc bệnh động mạch cảnh, mảng bám sẽ tích tụ và thu hẹp các động mạch này, do đó lượng máu đi qua sẽ ít hơn. Một mảnh mảng bám có thể vỡ ra và tạo thành cục máu đông. Nếu nó mắc kẹt trong mạch máu lên não và cản trở lưu lượng máu, nó có thể gây ra đột quỵ.

Bệnh mạch máu não

Não của bạn cần được cung cấp máu giàu oxy liên tục để hoạt động. Không có máu nuôi dưỡng, các tế bào não sẽ chết. Bệnh mạch máu não hạn chế việc cung cấp máu cho não của bạn. Chúng bao gồm đột quỵ, mạch máu bị thu hẹp, chứng phình động mạch (động mạch bị suy yếu) và các cụm mạch máu bất thường được gọi là dị tật mạch máu.

Suy tĩnh mạch

Nếu bạn nhìn thấy các tĩnh mạch dày, xoắn, có màu xanh hoặc màu thịt ở chân, bạn có thể bị giãn tĩnh mạch. Các van bên trong tĩnh mạch giữ cho máu chảy về tim và ngăn không cho máu chảy ngược. Khi tĩnh mạch của bạn yếu, các van có thể bị hỏng và khiến máu chảy ngược lại và tích tụ ở dưới chân. Khi đó, tĩnh mạch của bạn sưng lên và xoắn lại để tự ép mình vào cùng một không gian nhỏ. Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn thấy đau.

Tĩnh mạch mạng nhện

Chững tĩnh mạch mạng nhện giống như chứng giãn tĩnh mạch nhưng mỏng hơn. Bạn bạn mắc chứng này khi máu chảy ngược vào tĩnh mạch bị tổn thương. Chúng có thể hình thành trên chân hoặc mặt và thường có màu đỏ hoặc xanh. Bạn có nhiều khả năng bị tĩnh mạch mạng nhện sau một chấn thương hoặc tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời. Sự thay đổi nội tiết tố trong thời kỳ mãn kinh hoặc mang thai cũng có thể khiến chúng hình thành.

Cục máu đông

Khi bạn bị đứt tay, các tế bào máu gọi là tiểu cầu sẽ bịt lỗ trên mạch máu bị tổn thương bằng một cục máu đông để cầm máu. Nhưng đôi khi, tổn thương có thể xuất hiện bên trong mạch máu và hình thành cục máu đông. Loại này có thể gây hại. Nó làm chậm lưu lượng máu qua động mạch và tĩnh mạch của bạn. Và nếu một vết thương hình thành trong tim hoặc não, bạn có thể bị đau tim hoặc đột quỵ.

Viêm tĩnh mạch huyết khối

Tình trạng này xảy ra khi sưng tấy và kích thích khiến cục máu đông hình thành ở một trong các tĩnh mạch của bạn. Bạn có thể bị đông máu sau chấn thương, phẫu thuật hoặc nếu bạn nằm trên giường trong thời gian dài. Nó có thể hình thành trong các tĩnh mạch gần bề mặt da của bạn hoặc sâu hơn bên dưới nó. Thuốc gọi là chất làm loãng máu có thể ngăn cục máu đông lớn hơn và ngăn chặn lưu lượng máu của bạn.

Huyết khối tĩnh mạch sâu

Đó là cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch sâu, thường là ở chân của bạn. Bạn có thể bị huyết khối tĩnh mạch sâu nếu bạn nằm trên giường sau khi bị bệnh hoặc phẫu thuật, hoặc bạn ngồi lâu trên máy bay hoặc ô tô. Nằm hoặc ngồi nhiều giờ sẽ làm chậm lưu lượng máu. Máu dồn lại có thể kết tụ lại với nhau và tạo thành cục máu đông. Rủi ro với huyết khối tĩnh mạch sâu là cục máu đông có thể thoát ra và di chuyển đến phổi của bạn.

Thuyên tắc phổi

Cục máu đông ở chân có thể vỡ ra và di chuyển lên phổi. Khi điều đó xảy ra, nó được gọi là thuyên tắc phổi. Cục máu đông có thể chặn dòng máu trong phổi của bạn. Không có máu, phổi không thể hoạt động tốt như bình thường. Phổi sẽ không thể giải phóng đủ oxy để cung cấp cho phần còn lại của cơ thể bạn. Thuyên tắc phổi có thể gây đau ngực và khó thở. Nó có thể đe dọa tính mạng nếu bạn không được điều trị ngay lập tức.

Suy tĩnh mạch mạn tính

Tĩnh mạch ở chân đưa máu lên tim. Các van trong các tĩnh mạch này đóng lại để giữ cho máu chảy lên trên. Khi bạn bị suy giãn tĩnh mạch mạn tính, các van không đóng hoàn toàn. Máu ngừng chảy và thay vào đó chảy trong huyết quản của bạn. Bạn có thể bị suy tĩnh mạch mạn tính nếu cục máu đông làm hỏng van ở chân. Già đi hoặc ngồi trong thời gian dài cũng có thể làm suy yếu các tĩnh mạch và van ở chân.

Chứng phình động mạch

Bệnh này xảy ra khi thành động mạch yếu đi và phình ra như một quả bóng bay. Chứng phình động mạch có thể hình thành ở nhiều mạch máu khác nhau, bao gồm cả mạch máu ở não, ngực và bụng của bạn. Nếu động mạch căng quá mức, nó có thể vỡ ra. Điều đó có thể dẫn đến chảy máu nguy hiểm bên trong cơ thể. Chấn thương hoặc bệnh động mạch có thể gây ra chứng phình động mạch.

Tổng kết, để tránh cục máu đông và các vấn đề về mạch máu khác, hãy chăm sóc tĩnh mạch và động mạch của bạn. Ăn thực phẩm ít chất béo bão hòa. Tập thể dục hầu hết các ngày trong tuần. Nếu bạn hút thuốc, hãy bỏ thuốc vì nó có thể làm hỏng động mạch. Để ngăn ngừa cục máu đông, tránh ngồi lâu. Nếu bạn đang trên một chuyến bay dài hoặc một chuyến đi bằng ô tô, hãy thỉnh thoảng đứng dậy và đi bộ để máu lưu thông.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP