Nhồi máu cơ tim cấp là bệnh lý có tỷ lệ tử vong cao nhất. Bởi vậy, việc chạy đua với thời gian là yếu tố sống còn quyết định sinh mạng của bệnh nhân.
Nhồi máu cơ tim là tình trạng của một phần cơ tim bị hủy khi lượng máu cung cấp đến phần đó bị giảm sút. Tùy vào mức độ cơ tim bị hủy, bệnh có thể nhẹ hoặc nặng.
Trong cấp cứu nhồi máu cơ tim cấp, khẩn trương là quy tắc bất dịch bởi:
Tử vong do nhồi máu cơ tim cấp xảy ra với tỷ lệ cao nhất vào giờ đầu tiên, và ngày đầu của cơn nhồi máu cơ tim cấp.
Các biện pháp điều trị cơ bản hữu hiệu nhất đối với nhồi máu cơ tim cấp chỉ sẽ có tác dụng nếu được tiến hành sớm, nhất là biện pháp làm “tan huyết khối mạch vành” bằng các thuốc tiêu sợi huyết, đặc hiệu trong 2 giờ đầu tiên hoặc 4 giờ đầu tiên của nhồi máu cơ tim cấp, nếu để quá 6 giờ thì không có tác dụng nữa vì vùng hoại tử đã lan toàn bộ bề dày của thành tâm thất.
Chính vì, chạy đua với thời gian là nguyên tắc trong điều trị cấp cứu ngồi máu cơ tim cấp. Bằng giá nào cũng phải chuyển bệnh nhân nhồi máu cơ tim đến bệnh viện chuyên về tim mạch hoặc khu chăm sóc đặc biệt càng sớm càng tốt. Thời gian lúc này có ý nghĩa sống còn đối với người bệnh.
Nhồi máu cơ tim cấp là một tình trạng cấp cứu. Nguyên tắc điều trị chung là tái lập dòng máu chảy trong đoạn động mạch vành bị tắc cành nhanh càng tốt, nhằm cữu vãn những phần cơ tim thoi thóp do thiếu máu nuôi dưỡng nằm xen lẫn với những vùng cơ tim đã chết vì hoại tử do thiếu máu.
Dòng chảy động mạch vành chỉ được khôi phục khi loại bỏ cục máu đông bằng thuốc tiêu cục máu đông hoặc sử dụng các biện pháp can thiệp qua da như nong bằng bóng hoặc đặt giá đỡ trong lòng động mạch vành kết hợp với việc hút bỏ cục máu đông. Tuy nhiên hiệu quả của các biện pháp này phụ thuộc chủ yếu vào thời gian áp dụng điều trị, thuốc tiêu cục máu đông chỉ có tác dụng khi được dùng ngay trong vòng từ 2-4h kể từ lúc khởi phát cơn.
Can thiệp động mạch vành qua da cũng chỉ có tác dụng khi được tiến hành trong vòng 12-18h kể từ lúc khởi phát.
Một vài trường hợp tới muộn không dùng được thuốc tiêu sợi huyết, những thương tổn lúc này không phù hợp để can thiệp bằng bóng hoặc đánh giá đỡ. Điều trị lúc này cần phải mổ bắc cầu nối chủ vành cấp cứu. Như vậy, khi đã nhồi máu cơ tim cấp, bệnh nhân cần được điều trị tích cực càng sớm càng tốt, đặc biệt là việc mở thông đoạn mạch bị tắc.
Việc điều trị bằng các thuốc phối hợp như thuốc ức chế nhưng tập tiểu cầu, thuốc giảm đau, thuốc chèn bê ta giao cảm nitrate, thuốc ức chế men chuyển, thuốc chống loạn nhịp, chữa suy tim, thuốc giãn mạch, … là vô cùng cần thiết, giúp cơ tim được nghỉ ngơi, từ đó tăng cường hiệu quả của việc tái lưu thông dòng chảy trong động mạch vành, đồng thời có tác dụng ngăn ngừa sự lan rộng và hạn chế ảnh hưởng của vùng cơ tim đã chết.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh