Khi cục máu đông hình thành ở tĩnh mạch sâu, chúng có thể gây đau và rất nguy hiểm. Loại máu đông này gọi là huyết khối tĩnh mạch sâu. Huyết khối tĩnh mạch sâu (HKTMS) giống những viên đá chặn cao tốc di chuyển của máu – gây ra tắc nghẽn trong hệ tuần hoàn và ngăn cản máu chảy.
Sự việc có thể còn nghiêm trọng hơn nếu huyết khối di chuyển từ điểm ban đầu và đi đến phổi. Chúng gây ra chứng thuyên tắc phổi, một loại máu đông ngăn cản cơ quan thiết yếu này nhận đủ lượng oxy và máu cần dùng- có thể phá hủy phổi và các cơ quan khác và thậm chí dẫn đến tử vong.
Một số người có nguy cơ bị bệnh này nhiều hơn những người khác. Bạn nên nhận biết những dấu hiệu cảnh báo ngay từ khi có thể để có cách ứng phó kịp thời. Điều quan trọng là nhận biết triệu chứng vì chúng thường nhẹ hoặc không được quan tâm, và chữa trị kịp thời.
Tay hoặc chân sưng phù là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của HKTMS. Cục máu đông có thể chặn dòng chảy khỏe mạnh của máu ở chân, máu bị chặn gây ra sưng phù. Điều bình thường nếu như sưng phù chân trong những trường hợp: chân sưng to hoặc tê cứng khi đi máy bay, hoặc trong thời kì không vận động nhiều. Nhưng nên nghi ngờ nếu chi bỗng nhiên bị sưng, đặc biệt còn có thể bị đau.
Thông thường, đau do HKTMS thường đi kèm với các triệu chứng khác như sưng hoặc đỏ, nhưng đôi khi nó có thể đến một mình. Không may, đau do máu đông có thể bị nhầm lẫn với chuột rút cơ hoặc căng cơ, đó là lý do tại sao vấn đề này thường bị bỏ sót khi chẩn đoán và đặc biệt nguy hiểm. Đau do HKTMS thường xảy đến khi bạn đang đi bộ hoặc khi nâng mũi bàn chân lên. Nếu bạn bị chuột rút – đặc biệt vùng ra gần đó ấm hoặc đổi màu – hãy đến khám bác sĩ.
Trong khi bầm tím là minh chứng của một dạng đông máu, chúng lại không đáng lo. Nhưng bạn lại không thể thấy cục máu ở tĩnh mạch sâu. Bạn có thể thấy những vết đổi màu giống như bầm tím, nhưng có xu hướng màu đỏ. HKTMS gây ra vết đỏ ở chi bị ảnh hưởng, khiến tay hoặc chân bạn ấm hơn khi chạm vào.
Đau ngực khiến bạn nghĩ mình bị đau tim, nhưng đó có thể do thuyên tắc phổi. Cả thuyên tắc phổi và đau tim đều có triệu chứng tương tự. Tuy nhiên, đau do thuyên tắc phổi có xu hướng nhói và sắc, cảm giác sẽ tồi tệ hơn khi bạn hít sâu. Đau tim thường lan tuoar từ vùng trên cơ thể như vai, cằm hoặc cổ. Yếu tố phân biệt rõ nhất là khi thở - đau do thuyên tắc phổi sẽ tồi tệ hơn mỗi khi bạn thở. Đằng nào thì bạn cũng nên đi cấp cứu ngay.
Cục máu đông trong phổi làm chậm thông khí oxy. Khi đó, nhịp tim sẽ tăng lên để bù đắp lượng thiếu hụt. Cảm thấy tim đập nhanh và gặp rắc rối khi thở sâu có thể do cơ thể đang gửi đi tín hiệu thuyên tắc phổi. Bạn cũng có thể thấy đau hoặc ngất xỉu. Nhờ đến sự trợ giúp ngay lập tức đặc biệt nếu có bất kì triệu chứng nào xảy ra đột ngột.
Bạn có ho không ngừng không? Nếu triệu chứng này đi kèm với hơi thở gập, nhịp tim nhanh hoặc đau ngực, đó có thể là dấu hiệu của thuyên tắc phổi. Bạn có thể ho khan, nhưng đôi khi ho kèm với mủ và/hoặc máu. Khi còn nghi ngờ, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc đi cấp cứu.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh