Hút đờm qua ống nội khí quản bằng catheter

I. ĐẠI CƯƠNG

Hút dịch nội khí quản (NKQ) là loại bỏ các chất dịch xuất tiết ra từ khí, phế quản, giúp làm thông thoáng ống nội khí quản và các khí, phế quản.
Hút dịch NKQ kín là hút bằng sonde hút kín. Sonde ống thông hút kín được đựng trong một túi kín vô trùng, một đầu gắn trực tiếp với hệ thống dây máy thở và ống NKQ của người bệnh nên khi hút dịch nội khí quản ngưòi bệnh vẫn đảm bảo 100% thời gian thở máy. Nên làm giảm nguy cơ thiếu oxy máu và nguy cơ nhiễm khuẩn phổi tại bệnh viện.

II. CHỈ ĐỊNH

Không có chống chỉ định tuyệt đối

1. Người thực hiện: Điều dưỡng trang phục theo quy định

Sonde hút kín vô trùng phù hợp kích cỡ ống NKQ: 01 bộ đường kính ngoài của ống hút không vượt quá ½ đường kính trong của ống nội khí quản).

+ Ông NKQ số 3 – 4 tương đương sonde hút số 6 Fr

+ Ông NKQ số 4.5 – 5 tương đương sonde hút số 8Fr

+ Ông NKQ số ≥ 6 tương đương sonde hút số10 – 12 Fr

Đạt trẻ nằm ngửa, đầu cao 30 độ
Kiểm tra lại vị trí ống NKQ, cố định lại nếu cần
Nếu bệnh nhi có ứ đọng nhiều đờm, dịch có thể thay đổi tư thế kết hợp vỗ dung trước khi hút.

Hồ sơ bệnh án, giấy theo dõi bệnh nhi thở máy đầy đủ theo quy định.

1. Kiểm tra hồ sơ

2. Kiểm tra bệnh án

3. Thực hiện kỹ thuật : Thực hiện bởi 1 điều dưỡng

Rửa tay thường quy
Trước khi hút tăng FiO₂ lên10-20% so với chỉ số FiO₂ cài đặt ban đầu, tối thiểu 30 giây – 1 phút. Trường hợp đặc biệt có thể tăng lên 100%.
Sát trùng và nối sonde hút với máy hút, kiểm tra cài đặt áp lực máy hút
Sát trùng tay, đi găng chăm sóc
Xoay van hút ở cuối sonde hút 180 độ để mở
Một tay giữ đầu chữ y, một tay đưa sonde vào ống NKQ qua bao nilon chiều dài sonde đưa vào bằng chiều dài ống NKQ .
Ấn van hút để hút dịch, vừa ấn hút liên tục vừa kéo từ từ sonde hút ra ngoài kéo sonde hút thẳng ra, không làm xoắn sonde .
Nếu trường hợp dịch đặc có thể bơm 0,25- 0,5ml nước muối 0,9% vào ống nhựa ở đầu ống sonde và hút lặp lại đến khi hết dịch
Sau khi hút hết dịch, rút ống sonde ra hết chiều dài bao nilon
Làm sạch sonde hút 1 tay bơm nước muối 0,9% qua ống nhựa ở đầu ống sonde đồng thời 1 tay ấn van hút ở cuối sonde để hút đến khi sạch ống sonde)
Tháo sonde ra khỏi máy hút
Xoay van hút 180 độ để khóa.
Hút dịch miệng mũi nếu có hoặc vệ sinh khoang miệng cho BN
Thu dọn dụng cụ, rửa tay, ghi hồ sơ.

Sau khi hút xong kiểm tra lại vị trí ống nội khí quản, nghe thông khí phổi hai bên để đánh giá hiệu quả hút đờm.
Đặt người bệnh ở tư thế thích hợp.
Đánh giá tình trạng người bệnh trong và sau khi hút về màu sắc da, nhịp thở, nhịp tim, độ bão hòa oxy.
Giảm dần chỉ số FiO₂ trên máy thở về chỉ số cài đặt ban đầu khi người bệnh đã ổn định, SpO₂ đã cải thiện tốt hơn.
Đánh giá số lượng, màu sắc, tính chất dịch xuất tiết, nếu thấy bất thường báo bác sĩ
Vệ sinh catheter hút kín sạch sẽ sau mỗi lần hút, thay đổi catheter 3 ngày/lần.

Trong khi hút nếu thấy người bệnh tím tái và SpO₂ giảm thì phải ngừng hút, bóp bóng và kiểm tra ống NKQcó bị tuột không bằng cách nghe thông khí phổi hai bên.
Nếu tuột ống NKQ thì phải bóp bóng qua mask và báo bác sỹ
Nếu đang hút mà bệnh nhi có nôn trớ thì ngừng hút, đặt nằm nghiêng một bên và hút mũi miệng cho bệnh nhi.

Tuột ống nội khí quản → Đặt lại ống
Tổn thương niêm mạc khí, phế quản.
Loạn nhịp
Co thắt phế quản.
Tăng, hạ huyết áp.
Tăng áp lực nội sọ.
Nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới.
Sang chấn tâm lý.
Phòng tránh
Thực hiện đúng các bước trong quy trình, đảm bảo nguyên tắc vô khuẩn, theo dõi sát tình trạng của người bệnh.