Bạn biết gì về lưỡi?

Chiều dài trung bình của lưỡi là khoảng 8cm

Chiều dài của lưỡi được đo từ tiểu thiệt (một vạt sụn trong miệng, nằm ở sau cùng của lưỡi) đến đầu lưỡi. Một nam giới trưởng thành có chiều dài lưỡi trung bình khoảng 8.5cm, trong khi nữ giới trưởng thành có chiều dài lưỡi trung bình vào khoảng 7.9cm. Theo Tổ chứ Kỷ lục Thế giới, kỷ lục về chiếc lưỡi dài nhất thế giới hiện này thuộc về một nam giới người Mỹ tên là  Nick Stoeberl, với chiều dài lưỡi của anh này là 10.1cm!

Lưỡi có khoảng 2000-4000 nụ vị giác

Một người trưởng thành trung bình có tổng cộng khoảng 2000 – 4000 nụ vị giác. Các tế bào cảm giác ở các nụ vị giác sẽ chịu trách nhiệm cho việc cảm nhận mùi vị ở lưỡi và những tế bào này sẽ được thay thế hàng tuần. Khoảng ¼ số người trên thế giới được coi là lưỡi rất nhạy cảm bởi họ rất nhạy cảm với hương vị, đặc biệt là với vị đắng. Và khoảng ¼ số người trên thế giới được coi là những người có lưỡi “vô cảm” bởi lưỡi của họ rất kém nhạy cảm và không thể phát hiện ra vị đắng trong thực phẩm.

Bạn không thể nhìn thấy các nụ vị giác

Bằng mắt thường, không thê nhìn thấy các nụ vị giác. Những nhú nhỏ màu hồng mà bạn nhìn thấy trên lưỡi thực ra là các nhú lưỡi (gai lưỡi), có cấu trúc giống như các sợi tóc, và nụ vị giác nằm ở trên đỉnh của các gai lưỡi này. Mỗi gai lưỡi có trung bình khoảng 6 nụ vị giác trên bề mặt mô.

Có 3 loại gai lưỡi: gai hình nấm, gai dạng vòng và gai dạng lá. Gai lưỡi dạng hình nấm là dạng phổ biến nhất, chủ yếu nằm ở phần đầu lưỡi và 2 bên cạnh lưỡi. Gai hình nấm là loại gai lưỡi không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Hai loại gai lưỡi còn lại ít phổ biến hơn, nhưng có thể nhìn thấy được bằng mắt thường. Gai dạng vòng thường rộng và nằm theo hình chữ V ở gốc lưỡi, gần họng. Chỉ có khoảng 7-12 gai lưỡi dạng vòng. Chúng ta có khoảng 20 gai lưỡi dạng lá nằm ở cạnh phía sau của lưỡi, và cũng có thể nhìn thấy được bằng mắt thường.

Các nụ vị giác có thể xuất hiện cả ở những vị trí khác, ngoài lưỡi

Đúng là đa số các nụ vị giác sẽ nằm trên lưỡi, nhưng cũng có một vài tế bào cảm nhận vị giác ở phía sau họng, ở tiểu thiệt, ở mũi, trong các xoang và nằm rải rác từ họng cho đến phần trên của thực quản. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thậm chí còn có nhiều tế bào cảm nhận vị giác ở lớp màng lót bên trong môi và má. Tất cả những tế bào này sẽ nhận và gửi tín hiệu đến não, và não sẽ chuyển những tín hiệu đó thành vị giác của chúng ta.

Không phải mỗi vị sẽ được cảm nhận ở một vùng khác nhau trên lưỡi

Rất nhiều người cho rằng, trên lưỡi có 4 vùng để cảm nhận 4 hương vị khác nhau là vị ngọt, vị chua, vị mặn và vị đắng, nhưng điều này không đúng. Tất cả 4 vị này, cùng với vị thứ 5 (vị umami) có thể được cảm nhận trên toàn bộ lưỡi. Phần cạnh lưỡi là phần lưỡi nhạy cảm nhất, nhạy cảm hơn phần giữa lưỡi, và phần cuối của lưỡi thì sẽ nhạy cảm hơn với vị đắng.

Cơ lưỡi là cơ khỏe nhất trong cơ thể

Lưỡi được cấu tạo hoàn toàn từ cơ, nhưng không phải là 1 cơ, mà là từ 8 cơ khác nhau, và những cơ này xen kẽ vào nhau, tạo thành một ma trận đàn hồi. Và cơ ở lưỡi là cơ duy nhất trên cơ thể hoạt động độc lập, không cần sự hỗ trợ của xương. Cơ lưỡi là cơ có khả năng chịu đựng rất tốt và thường xuyên làm việc cả ngày mà không biết mệt mỏi.

Các nụ vị giác giúp chúng ta sống sót

Các nụ vị giác là bộ phận giúp chúng ta phát triển được thành con người như ngày nay. Vào những buổi đầu phát triển, cảm nhận về hương vị giúp chúng ta nếm được những loại thức ăn mà ta ăn: vị đắng và vị chua có thể cho thấy rằng đó là loại cây có độc hoặc là rễ của cây. Phần sau của lưỡi rất nhạy cảm với vị đắng do vậy chúng ta có thể sẽ nôn ra thực phẩm có độc trước khi nuốt chúng. Vị ngọt và vị mặn cho chúng ta thấy loại thực phẩm đó rất giàu dinh dưỡng.

Lưỡi của bạn cũng có thể … béo lên

Nếu bạn béo lên, thì lưỡi của bạn cũng có thể béo lên. Lưỡi của con người có hàm lượng chất béo rất lớn, và có một mối liên quan giữa lượng chất béo trong lưỡi và tình trạng béo phì. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Sleep chỉ ra rằng, có một chiếc lưỡi lớn cùng với lượng chất béo trong lưỡi cao có thể là một yếu tố nguy cơ cho hội chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ ở những người béo phì.

Lưỡi của bạn là duy nhất, cũng giống như vân tay vậy

Lưỡi của mỗi người đều khác nhau, và giống như vân tay, vân lưỡi cũng có thể được sử dụng để nhận dạng. Lưỡi được bảo vệ trong khoang miêng và rất khó để làm giả được lưỡi. Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu để biến lưỡi trở thành một công cụ nhận dạng con người về mặt sinh học.

Lưỡi có thể tiết lộ rất nhiều điều về sức khỏe của bạn.

Lưỡi của bạn có thể là một dấu hiệu cho thấy rất nhiều vấn đề về sức khỏe.

• Lưỡi màu đỏ tươi có thể là dấu hiệu của thiếu axit folic hoặc thiếu vitamin B12, sốt tinh hồng nhiệt hoặc bệnh Kawasaki (một bệnh rất nguy hiểm ở trẻ nhỏ)
• Lưỡi có đốm trắng hoặc có một lớp trắng phủ trên lưỡi có thể là dấu hiệu cho thấy tình trạng tưa miệng (một loại nhiễm nấm), hoặc là dấu hiệu của bệnh bạch sản – leukoplakia (một tình trạng tiền ung thư).
• Lưỡi đen, có lông có thể là dấu hiệu cho thấy vi khuẩn phát triển quá mức và có thể xảy ra ở những người bị bệnh tiểu đường hoặc những người đang sử dụng kháng sinh hoặc đang điều trị hóa trị.
• Nốt phồng rộp, đau đớn trên lưỡi có thể là dấu hiệu của tình trạng viêm loét miệng hoặc ung thư miệng.

Nếu bạn xuất hiện bất cứ triệu chứng nào trên đây hoặc bạn cảm thấy lưỡi của mình có vẻ ngoài bất thường, hãy đến gặp bác sỹ.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp