Phụ nữ mang thai thường dễ mắc bệnh trĩ, đặc biệt trong giai đoạn sắp chuyển dạ. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến bệnh lý khó chịu này? Bệnh trĩ khi mang thai có gây nguy hiểm cho mẹ bầu và thai nhi hay không? Điều trị trĩ cho bà bầu như thế nào để vừa hiệu quả, vừa đảm bảo an toàn?
1. Nguyên nhân phụ nữ dễ mắc bệnh trĩ trong thai kỳ
Bệnh trĩ là tình trạng các tĩnh mạch ở vùng hậu môn bị căng giãn quá mức, dẫn đến viêm, sưng và chảy máu hậu môn. Hai dạng chính của bệnh trĩ là trĩ nội và trĩ ngoại. Bệnh gây nhiều khó chịu cho người bệnh, đặc biệt có nguy cơ dẫn đến thiếu máu nếu người bệnh bị chảy máu liên tục và không được điều trị kịp thời.
Phụ nữ mang thai là nhóm đối tượng dễ mắc bệnh trĩ, bắt nguồn từ các nguyên nhân dưới đây:
– Tử cung lớn do thai nhi phát triển nhanh, chèn ép lên các tĩnh mạch khu vực chậu và vùng hậu môn – trực tràng. Tình trạng này kéo dài có thể khiến bà bầu bị trĩ.
– Tăng nội tiết tố progesterone quá mức khiến thành tĩnh mạch bị giãn và dễ sưng lên. Nội tiết tố này đồng thời cũng làm suy yếu nhu động ruột, tăng tình trạng táo bón ở phụ nữ mang thai.
– Chế độ ăn uống không khoa học: Ăn nhiều đạm, ít rau củ dẫn đến tình trạng táo bón.
– Các yếu tố tác động lên hậu môn làm gia tăng nguy cơ bệnh trĩ: tăng cân quá nhiều khi mang thai, thường xuyên rặn khi đi vệ sinh, ngồi hoặc đứng trong thời gian dài,…
Số liệu thống kê cho thấy có đến gần 50% phụ nữ mắc bệnh trĩ trong quá trình mang thai.
2. Bà bầu bị trĩ có triệu chứng gì?
Bà bầu mắc bệnh trĩ sẽ có các dấu hiệu như sau:
– Chảy máu khi đi đại tiện.
– Nhu động ruột bị rối loạn.
– Xuất hiện vùng da nổi lên gần hậu môn.
– Vùng hậu môn bị ngứa hoặc kích thích, có thể bị đau và sưng vùng quanh hậu môn.
Thông thường, các triệu chứng trên sẽ xuất hiện ở bệnh trĩ ngoại. Trong khi đó, trĩ nội thường không đau ngay cả khi chảy máu. Bà bầu sẽ thấy máu trên thành bồn cầu hoặc giấy lau sau khi đi vệ sinh.
3. Mắc bệnh trĩ khi mang thai có nguy hiểm không?
Bệnh trĩ nhìn chung không quá nguy hiểm tới sức khỏe người bệnh, tuy nhiên phụ nữ mang thai cần được quan tâm đặc biệt hơn khi mắc bệnh. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến trĩ khi mang thai là do bị táo bón thường xuyên. Nếu không được điều trị kịp thời, phân có thể bị tồn đọng trong trực tràng, một số chất độc có thể thông qua thành trực tràng thâm nhập vào các cơ quan khác. Điều này có ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của cả mẹ và em bé.
Cơ thể các bà bầu sẽ trữ một lượng nước lớn trong quá trình mang thai, khiến sức đề kháng và miễn dịch suy giảm. Thêm vào đó, phụ nữ mang thai thường phải rặn mạnh khi sinh nở, tác động mạnh đến các tĩnh mạch vùng tử cung và hậu môn. Đây chính là những lý do vì sao bệnh trĩ ở bà bầu có xu hướng trở nặng sau khi sinh.
Chính vì vậy, phụ nữ mang thai bị trĩ cần được điều trị sớm và triệt để. Ngoài ra, các bác sĩ khuyến cáo bà bầu bị trĩ không nên đẻ thường mà nên đẻ mổ, nhằm tránh khiến bệnh trĩ chuyển biến nặng sau sinh.
4. Giải pháp điều trị bệnh trĩ cho bà bầu an toàn
4.1. Nguyên tắc chung khi điều trị trĩ cho bà bầu
Phụ nữ mang thai thường phải hạn chế sử dụng nhiều loại thuốc nhằm ngăn ngừa nguy cơ biến chứng cho thai nhi. Do đó, khi có dấu hiệu bệnh trĩ, các bà bầu tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng các loại thuốc điều trị trên thị trường. Thay vào đó, bà bầu cần thăm khám với các bác sĩ có chuyên môn sản khoa và tiêu hóa để được tư vấn, hỗ trợ.
Đồng thời, các bà bầu nên đến cơ sở y tế để kiểm tra càng sớm càng tốt ngay khi có các dấu hiệu cảnh báo bệnh trĩ. Không nên giữ tâm lý e ngại hay trì hoãn việc thăm khám, bởi điều này có thể làm chậm trễ việc điều trị, bỏ lỡ thời cơ điều trị hiệu quả từ giai đoạn sớm của bệnh.
Phụ nữ mang thai cần trao đổi với bác sĩ ngay khi phát hiện các dấu hiệu bệnh trĩ để được kiểm tra và hỗ trợ kịp thời.
4.2. Các phương pháp cụ thể điều trị trĩ cho bà bầu
Ở giai đoạn đầu của bệnh trĩ, phương pháp điều trị chủ yếu là thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt cho người bệnh. Với trường hợp trĩ nặng, phụ nữ mang thai có thể được xem xét thực hiện các biện pháp can thiệp. Các mẹ bầu lưu ý tuân theo đúng chỉ định điều trị của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
Bà bầu được khuyến cáo thực hiện các biện pháp sau đây để cải thiện tình trạng bệnh trĩ:
– Bổ sung chất xơ từ các loại rau củ quả nhằm giảm thiểu tình trạng táo bón.
– Tránh ăn quá nhiều thịt đỏ, thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ.
– Uống nhiều nước (nước lọc, nước ép trái cây, nước rau diếp cá, nghệ tươi,…). Đồng thời tránh sử dụng các loại nước dễ gây kích ứng ruột như cà phê, nước ngọt, rượu, bia,…
– Ngâm và vệ sinh vùng hậu môn bằng nước muối ấm hàng ngày, giữ hậu môn sạch sẽ, khô thoáng. Sau khi đi vệ sinh nên dùng nước để rửa, không dùng giấy vệ sinh quá cứng để tránh làm xước hậu môn.
– Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào để giảm triệu chứng bệnh trĩ, không tự ý mua thuốc về dùng. Phụ nữ mang thai lưu ý không sử dụng thuốc nhuận tràng để trị táo bón, vì loại thuốc này có thể gây mất nước và kích thích co bóp tử cung.
Các mẹ bầu cần chú ý xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng, khoa học trong thai kỳ để phòng ngừa bệnh trĩ.
5. Phòng tránh bệnh trĩ trong thai kỳ như thế nào?
Chìa khóa để ngăn ngừa bệnh trĩ khi mang thai là phòng tránh táo bón. Dưới đây là một số giải pháp mà các mẹ bầu có thể tham khảo:
– Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ như các loại rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu,…
– Uống nhiều nước mỗi ngày (khuyến cáo khoảng 3 lít nước/ ngày).
– Chú ý kiểm soát chế độ dinh dưỡng để không tăng cân quá nhiều, quá nhanh, từ đó tránh gây áp lực lên trực tràng.
– Vận động nhẹ nhàng, hạn chế ngồi hoặc trong thời gian dài.
– Không nhịn đại tiện, không ngồi xổm quá lâu khi đi vệ sinh.
Bài viết đã cung cấp thông tin về nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng tránh và điều trị trĩ cho bà bầu. Phụ nữ mang thai cần chú ý chế độ dinh dưỡng cân bằng, sinh hoạt và nghỉ ngơi khoa học để phòng ngừa bệnh trĩ cũng như đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
