1. Tìm hiểu chung về bệnh nhiệt miệng
1.1. Thế nào là nhiệt miệng?
Nhiệt miệng (loét miệng hoặc lở miệng) là những vết loét nông, nhỏ ở vùng niêm mạc miệng. Các vết loét ban đầu thường có màu trắng, sau đó chuyển dần sang vàng. Vùng da xung quanh vết loét này thường sưng đỏ.
Các vết loét miệng thường có kích thước nhỏ (khoảng dưới 1mm) và gây đau, khiến người bệnh không thể ăn hay nói chuyện một cách thoải mái.
Nhiệt miệng thường có hai loại:
– Vết loét đơn giản: Chúng có thể xuất hiện từ 3 – 4 lần/năm và kéo dài đến một tuần. Bất kỳ ai cũng có thể bị loét miệng nhưng tình trạng này thường xảy ra ở những người trong độ tuổi từ 10 – 20.
– Các vết loét phức tạp: Thường ít gặp hơn và xảy ra phổ biến ở những người trước đây đã từng mắc phải các vết loét nặng và phức tạp.
Nhiệt miệng gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của con người
1.2. Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết nhiệt miệng
Người bị nhiệt miệng thường gặp phải một số triệu chứng phổ biến như sau:
– Xuất hiện một hoặc nhiều vết đau, đốm đỏ hoặc vết sưng và phát triển dần thành vết lở, loét. Chúng thường ở những vị trí như: Mặt trong của má và môi; Lưỡi; Mặt trên của miệng; Đáy nướu
– Khu vực trung tâm vết loét có màu trắng hoặc vàng
– Kích thước của vết lở nhỏ (thường chỉ dưới 1cm)
– Vết loét miệng sẽ có màu xám khi bắt đầu lành
Trong một số trường hợp ít gặp, các biểu hiện của bệnh nhiệt miệng còn có thể bao gồm:
– Sốt
– Khó chịu
– Sưng hạch bạch huyết
Cơn đau do nhiệt miệng thường biến mất sau khoảng 7 – 10 ngày. Có thể mất khoảng 1 – 3 tuần để vết loét lành hoàn toàn. Với các vết loét lớn thì sẽ mất nhiều thời gian để chữa lành hơn.
Thông thường, chúng ta có thể xác định bệnh nhiệt miệng bằng mắt thường. Tuy nhiên trong một số trường hợp bệnh nhân nhiệt miệng nặng vẫn cần chỉ định thực hiện thêm một số phương pháp khác như: xét nghiệm máu, sinh thiết để kiểm tra chính xác tình trạng bệnh.
2. Hay bị nhiệt miệng có thể là dấu hiệu của bệnh gì?
Bên cạnh bệnh nhiệt miệng thông thường, bạn cũng nên chú ý đến các vết loét miệng này, bởi đôi khi tình trạng nhiệt miệng diễn ra thường xuyên nhiều lần cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo của một số căn bệnh, chẳng hạn như:
– Bệnh celiac – một loại rối loạn đường ruột nghiêm trọng do nhạy cảm với gluten
– Các bệnh viêm đường ruột như: bệnh Crohn, viêm loét đại tràng
– Bệnh Behcet, một loại rối loạn hiếm gặp gây viêm khắp cơ thể, bao gồm cả miệng
– Hệ miễn dịch tấn công các tế bào khỏe mạnh trong miệng thay vì mầm bệnh, chẳng hạn như virus và vi khuẩn
– HIV/AIDS làm ức chế hệ thống miễn dịch
– Không giống như các vết loét lạnh, vết loét do nhiệt miệng sẽ không liên quan đến nhiễm virus herpes.
Trong một số trường hợp, nhiệt miệng cũng là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý khác
3. Nguyên nhân và tác hại của bệnh nhiệt miệng nếu để kéo dài
3.1. Nguyên nhân khiến bạn bị nhiệt miệng
Các tác nhân chính có thể gây nên tình trạng nhiệt miệng của bạn bao gồm:
– Một vết thương nhỏ ở miệng do đánh răng quá mạnh, tai nạn trong thể thao hoặc vô tình cắn má
– Sử dụng kem đánh răng và nước súc miệng có chứa chất natri lauryl sulfate
– Nhạy cảm với thực phẩm, đặc biệt là sô cô la, cà phê, dâu tây, trứng, các loại hạt, phô mai, và thực phẩm cay hoặc axit
– Chế độ ăn thiếu vitamin B12, kẽm, folate (axit folic) hoặc sắt
– Bị dị ứng với một số vi khuẩn trong miệng
– Nhiễm Helicobacter pylori, cùng loại vi khuẩn gây loét dạ dày
– Thay đổi nội tiết tố trong thời kỳ kinh nguyệt
– Căng thẳng stress
3.2. Bị nhiệt miệng kéo dài có nguy hiểm không?
Nếu không điều trị nhiệt miệng trong vài tuần trở lên, bạn có thể sẽ gặp các vấn đề nghiêm trọng khác, chẳng hạn như:
– Khó chịu hoặc đau khi nói chuyện, đánh răng hoặc khi ăn uống
– Cảm thấy mệt mỏi
– Vết loét lan rộng ra ngoài miệng
– Bị sốt
– Viêm mô tế bào
Do đó, hãy gặp bác sĩ nếu vết loét khiến bạn đau không thể chịu đựng được, ảnh hưởng đến cuộc sống và những phương pháp điều trị tại nhà không hiệu quả. Tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn có thể lây lan và tạo ra các vấn đề nghiêm trọng hơn, do đó, điều quan trọng là chúng ta cần phải phát hiện và điều trị nhiệt miệng nếu bị nhiễm trùng kịp thời.
4. Cách giúp phòng ngừa nhiệt miệng hiệu quả
Để phòng ngừa bệnh nhiệt miệng, biện pháp hữu hiệu nhất là chúng ta cần hạn chế tối đa các nguy cơ mắc bệnh, trong đó có thể kể đến một số biện pháp sau:
– Nghỉ ngơi đầy đủ: duy trì chế độ nghỉ ngơi phù hợp và tránh làm việc quá sức
– Tập thể dục thể thao đều đặn nhằm cải thiện sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch
– Chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ dinh dưỡng, ít chất béo bão hòa và nhiều axit béo omega 3 có trong một số thực phẩm như dầu oliu, dầu cá…
– Hạn chế căng thẳng trong cuộc sống với các bài tập yoga, thái cực quyền, thiền hoặc hít thở sâu. Điều này cũng góp phần giúp bạn ngăn chặn nguy cơ mắc các bệnh khác bên cạnh bệnh nhiệt miệng.
Tập thể dục cũng là phương pháp giúp tăng cường sức khoẻ để phòng ngừa nhiệt miệng
Nhiệt miệng là vấn đề rất thường gặp trong cuộc sống của chúng ta. Bệnh đem lại sự khó chịu trong sinh hoạt cũng như giảm sự ngon miệng. Do đó, việc hiểu rõ về yếu tố nguy cơ gây bệnh, cảnh giác với những căn bệnh có thể mắc phải khi có dấu hiệu nhiệt miệng để kịp thời chữa trị là vô cùng quan trọng.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
