Cách chăm sóc bệnh nhân mắc Alzheimer giai đoạn cuối

Trong những giai đoạn đầu tiên của bệnh nhân Alzheimer, mọi người chỉ chú ý đến việc giữ người thân thật an toàn và thoải mái. Nhưng khi bệnh tiến triển nặng hơn thì bạn sẽ phải chuẩn bị tâm lý cho những khó khăn cuối đời của người thân. Đó là thời gian bạn phải quyết định một cách vô cùng khó khăn để lựa chọn giữa việc để người thân ra đi thanh thản hay cố gắng duy trì sự sống của họ? Hay khi nào cần chăm sóc y tế để kéo dài thêm sự sống của người sắp chết?

Xin ý kiến về việc chăm sóc y tế cho người Alzheimer

Lý tưởng nhất là bạn nên thảo luận với người thân Alzheimer ngay từ lúc họ còn đủ minh mẫn. Bạn nên xin ý kiến về nguyện vọng của họ, như: họ muốn được làm gì khi bản thân đã đến giai đoạn cuối của bệnh Alzheimer? Có sử dụng sự chăm sóc y khoa đặc biệt trong những ngày cuối đời hay không?

Hãy đảm bảo là những ý kiến của họ sẽ được ghi lại, nếu cần hãy có thêm người chứng kiến để khi cần thiết đây sẽ là những hướng dẫn cho người thân và các nhân viên chăm sóc y tế khi người Alzheimer bước vào giai đoạn cuối hoặc chuyển địa điểm chăm sóc hoặc đến bệnh viện trong trường hợp khẩn cấp.

Tập trung vào sự thoải mái chứ không phải là kéo dài sự sống

Khi bệnh Alzheimer tiến triển nặng hơn, người thân của bạn không chỉ mất khả năng giao tiếp, các kỹ năng sống tối thiểu mà còn phải chịu đựng sự đau đớn. Hãy tìm các dấu hiệu của tình trạng này, chẳng hạn như các hành vi gây rối diễn ra với tần suất dày đặc hơn hoặc rối loạn giấc ngủ; các dấu hiệu thực thể bao gồm cơn đau, sưng hoặc da tái nhợt. Hãy nói với các chuyên gia y tế để họ điều chỉnh kế hoạch điều trị nhằm đảm bảo sự thoải mái nhất cho người thân của bạn.

Cuối cùng bạn cũng nên quyết định xem liệu việc kéo dài sự sống có ý nghĩa gì cho người thân của bạn hay không. Trong rất nhiều trường hợp việc lọc huyết tương, cho ăn qua xông, sử dụng kháng sinh điều trị nhiễm khuẩn thực sự không cần thiết và chỉ kéo dài thêm sự đau đớn của người bệnh. Tốt nhất hãy để họ được ra đi trong sự thoải mái và yên bình.

Hãy xem xét đến các khoa chăm sóc giảm nhẹ

Chăm sóc giảm nhẹ tập trung vào việc hạn chế sự đau đớn và chăm sóc để tạo ra sự thoải mái vào những ngày cuối đời. Chăm sóc giảm nhẹ chỉ dành cho những bệnh nhân mắc bệnh nặng không thể sống quá 6 tháng.

Mặc dù rất khó đế có thể dự đoán được giai đoạn cuối của bệnh Alzheimer trong thời gian bệnh tiến triển, nên chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân Alzheimer trong thời gian này được coi là phù hợp.

Một số dấu hiệu cuối đời của bệnh nhân Alzheimer mà bạn cần lưu ý:

Mất khả năng giao tiếp, nói chuyện, thể hiện ý muốn
Không thực hiện được hoặc thậm chí là chỉ thể hiện được ý muốn về các hoạt động vệ sinh cá nhân như đại, tiểu tiện...
Không thể đi bộ được nữa
Không thể nhấc được đầu lên
Có ít nhất một biến chứng của việc mất trí nhớ như là viêm phổi, nhiễm trùng hoặc sút cân.

Chăm sóc giảm nhẹ có thể được cung cấp ở các cơ sở y tế, cơ sở dưỡng lão. Chăm sóc giảm nhẹ nhằm mục đích cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người mắc bệnh nặng. Chăm sóc giảm nhẹ là việc kết hợp giữa các biện pháp y tế và chăm sóc tinh thần để giúp các triệu chứng bệnh được xoa dịu, giảm các cơn đau, giúp tinh thần người bệnh thoải mái, bảo vệ nhân phẩm và phẩm giá của người bệnh.

Hãy tìm hiểu sớm và cân nhắc có nên gửi người thân của bạn đến đó trong trường hợp cần thiết vì điều này nhiều khi mang lại lợi ích cho cả người Alzheimer và chính bạn nữa.

Kết nối với người bệnh qua các giác quan

Thậm chí người thân của bạn không nhận ra bạn hoặc không thể nói chuyện với bạn được thì bạn vẫn có thể trấn an hoặc thể hiện sự yêu thương qua các cử chỉ. Cố gắng kết nối với các giác quan của người bệnh để an ủi họ:

Xúc giác: nắm tay người thân và giữ lại một lúc, chải tóc hoặc nhẹ nhàng xoa bóp ở chân, tay và ngón chân của họ
Khứu giác: hương thơm của lọai nước hoa quen thuộc, một bó hoa hay một món ăn ưa thích sẽ giúp người bệnh trở lên dễ chịu hơn.
Thị giác: hãy cho người thân của bạn xem những clip có khung cảnh thiên nhiên êm đềm, những âm thanh êm dịu hoặc những khu vườn êm ả có tiếng chim hót. Hoặc đơn giản chỉ sự xuất hiện của bạn bên cạnh cũng khiến họ thoải mái hơn.
Thính giác: Đọc to một câu chuyện cho dù người thân của bạn không thể hiểu được câu chuyện đó nhưng âm điệu và giọng của bạn sẽ làm họ cảm thấy yên lòng hơn.

Ra đi trong phẩm giá

Giúp người Alzheimer có những giây phút nhẹ nhàng lúc cuối đời là một hành trình khó khăn. Khi bệnh tiến triển nặng hơn bạn sẽ có những lúc bối rối khi đưa ra những quyết định cho người thân của ban. Một trong những điều quan trọng nhất là đảm bảo sự tôn trọng, phẩm giá và sự thoải mái trong những giờ phút cuối đời của người thân.

Đây là những khó khăn lớn nhất trong quá trình chăm sóc người Alzheimer. Hãy vững vàng lên, chúng tôi tin bạn sẽ vượt qua!

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP