Một nghiên cứu lâm sàng gần đây cho thấy việc sử dụng thường xuyên các thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) ở phụ nữ trẻ có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng sinh sản, đặc biệt là quá trình rụng trứng và nồng độ hormone progesterone. Mặc dù những ảnh hưởng này có thể hồi phục sau khi ngừng thuốc, tuy nhiên việc sử dụng NSAID kéo dài có thể là một yếu tố nguy cơ tiềm ẩn dẫn đến vô sinh tạm thời.
Nghiên cứu được tiến hành trên 39 phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đang có triệu chứng đau lưng nhẹ trong thời kỳ hành kinh. Các đối tượng nghiên cứu được phân ngẫu nhiên thành 4 nhóm, bao gồm ba nhóm sử dụng NSAID là diclofenac, etoricoxib và naproxen, cùng một nhóm sử dụng giả dược (placebo). Việc điều trị bắt đầu từ ngày thứ 10 của chu kỳ kinh nguyệt – giai đoạn nang trứng đã phát triển sẵn sàng cho quá trình phóng noãn.
Trước và sau 10 ngày điều trị, các đối tượng được đánh giá bằng siêu âm để theo dõi sự phát triển và phóng noãn của nang trứng, đồng thời được xét nghiệm định lượng nồng độ progesterone huyết thanh – hormone có vai trò quan trọng trong sự hoàn tất của quá trình rụng trứng và chuẩn bị nội mạc tử cung cho việc làm tổ.
Phân tích dữ liệu sau can thiệp cho thấy tỷ lệ rụng trứng giảm rõ rệt ở các nhóm sử dụng NSAID. Cụ thể:
Nhóm dùng diclofenac có tỷ lệ rụng trứng giảm tới 93%.
Nhóm dùng naproxen và etoricoxib ghi nhận tỷ lệ giảm khoảng 75%.
Đồng thời, nồng độ progesterone trong huyết thanh ở các nhóm dùng thuốc cũng thấp hơn so với nhóm đối chứng. Khoảng một phần ba số đối tượng xuất hiện hình ảnh u nang buồng trứng, được cho là hậu quả của nang không vỡ do ức chế rụng trứng.
Trong giai đoạn theo dõi tiếp theo, khoảng một nửa số đối tượng được mời quay lại để đánh giá chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo. Kết quả cho thấy, sau khi ngừng sử dụng NSAID, toàn bộ các đối tượng đều phục hồi quá trình rụng trứng bình thường.
Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng cho thấy việc sử dụng NSAID – ngay cả trong thời gian ngắn – có thể làm gián đoạn quá trình rụng trứng và làm giảm nồng độ hormone progesterone, qua đó ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở phụ nữ. Tuy nhiên, những tác động này có tính chất tạm thời và có thể hồi phục sau khi ngưng thuốc.
Các tác giả nhấn mạnh rằng, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt là những người có mong muốn mang thai, nên được tư vấn về nguy cơ tiềm ẩn của việc sử dụng NSAID thường xuyên. Đồng thời, phát hiện này cũng mở ra hướng nghiên cứu mới về tiềm năng ứng dụng NSAID như một biện pháp tránh thai khẩn cấp.
Cần có thêm các nghiên cứu quy mô lớn hơn để làm rõ cơ chế tác động của NSAID đến trục hạ đồi – tuyến yên – buồng trứng, cũng như ảnh hưởng dài hạn đến chức năng sinh sản. Việc tư vấn sử dụng thuốc nên được cá thể hóa, đặc biệt trong nhóm phụ nữ đang có kế hoạch mang thai.