Đa u tủy: Khái quát, triệu chứng và các biến chứng liên quan

Đa u tủy là một loại ung thư tế bào plasma, là một dạng ung thư máu hiếm gặp, thường xuất hiện ở nam giới nhiều hơn nữ giới, với tỷ lệ mắc bệnh là 1/132. Bệnh này phát triển chậm và có thể không có triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu, nhưng khi tiến triển, nó có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng nghiêm trọng. Đặc biệt, các triệu chứng có thể bao gồm:

• Đau và cảm giác yếu tê hoặc ngứa ran

• Mệt mỏi

• Đau xương, xương yếu và dễ gãy

• Sốt và nhiễm trùng

• Chảy máu cam, bầm tím và chảy máu nướu thường xuyên

Tuy nhiên, những triệu chứng này không phải lúc nào cũng chỉ ra bệnh đa u tủy và có thể gặp trong nhiều tình trạng khác không liên quan đến ung thư, điều này làm cho việc chẩn đoán bệnh trở nên khó khăn.

CRAB: Các Dấu Hiệu Đặc Trưng Khi Chẩn Đoán Đa U Tủy

Để hỗ trợ chẩn đoán, các bác sĩ thường sử dụng thuật ngữ CRAB, đại diện cho bốn triệu chứng đặc trưng của bệnh đa u tủy:

• C (Hypercalcemia - Tăng canxi huyết): Nồng độ canxi cao trong máu.

• R (Renal failure - Suy thận): Suy thận hoặc tổn thương thận.

• A (Anemia - Thiếu máu): Sự thiếu hụt tế bào hồng cầu.

• B (Bone pain - Đau xương): Các tổn thương xương như loãng xương, gãy xương, hoặc tổn thương xương hủy (lytic lesions).

Các Triệu Chứng Liên Quan Đến Từng Yếu Tố CRAB

1. Tăng Canxi Huyết (Hypercalcemia)

Tăng canxi huyết là một triệu chứng phổ biến ở bệnh nhân đa u tủy. Khi các tế bào xương bị phá vỡ, canxi từ xương sẽ đi vào máu. Tăng canxi huyết có thể gây ra các triệu chứng như:

• Khát nước và đi tiểu thường xuyên

• Mất nước và các vấn đề về thận, thậm chí là suy thận

• Táo bón nặng

• Đau bụng, ăn mất ngon, mệt mỏi, buồn ngủ và lú lẫn

2. Suy Thận (Renal Failure)

Đa u tủy có thể làm tổn thương thận do sự tích tụ của protein mô u tủy trong máu. Khi thận bị tổn thương, chúng không thể lọc và đào thải chất thải đúng cách. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Mệt mỏi và hụt hơi

• Ngứa da, sưng chân

• Thiếu máu (do giảm sản xuất tế bào hồng cầu)

3. Thiếu Máu (Anemia)

Bệnh đa u tủy gây giảm số lượng tế bào hồng cầu, dẫn đến thiếu máu. Điều này gây ra các triệu chứng như:

• Mệt mỏi, chóng mặt

• Hụt hơi và giảm khả năng vận động

Ngoài ra, sự giảm bạch cầu (giảm số lượng bạch cầu) có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, và giảm tiểu cầu có thể dẫn đến các vấn đề chảy máu, bao gồm chảy máu nướu và bầm tím.

4. Tổn Thương Xương (Bone Lesions)

Bệnh đa u tủy có thể gây tổn thương đến xương, dẫn đến chứng loãng xương, khiến xương trở nên yếu và dễ gãy. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Đau xương ở lưng, hông, xương sườn hoặc các khu vực khác

• Xương yếu và dễ gãy

• Các tổn thương hủy xương (lytic lesions)

Các Vấn Đề Về Hệ Thần Kinh

Đa u tủy có thể gây ra các vấn đề thần kinh, bao gồm:

• Chèn ép cột sống: Khi khối u phát triển trong xương cột sống, có thể gây chèn ép lên tủy sống và dây thần kinh, gây đau lưng dữ dội và tê hoặc yếu ở chân.

• Bệnh thần kinh ngoại biên: Protein u tủy có thể tác động lên các dây thần kinh ngoại biên, gây ra cảm giác như kim châm, đặc biệt ở chân và bàn chân.

Hội Chứng Máu Quá Đặc (Hyperviscosity Syndrome)

Một lượng lớn protein trong máu có thể làm cho máu trở nên đặc hơn, gây ra các vấn đề tuần hoàn và giảm lưu lượng máu đến não, dẫn đến các triệu chứng như:

• Lú lẫn, chóng mặt

• Các triệu chứng của đột quỵ như liệt mặt, méo miệng, yếu hoặc tê ở một bên cánh tay

Các Biện Pháp Điều Trị

Điều trị bệnh đa u tủy có thể bao gồm một hoặc kết hợp nhiều phương pháp sau:

• Hóa trị: Được sử dụng để làm giảm số lượng tế bào plasma ác tính trong cơ thể.

• Corticosteroids: Được sử dụng để kiểm soát viêm và giảm các triệu chứng của bệnh.

• Thuốc ức chế tế bào u tủy: Như thalidomide, lenalidomide hoặc bortezomib giúp kiểm soát sự phát triển của tế bào u tủy.

• Cấy ghép tế bào gốc: Được sử dụng để thay thế tủy xương và cải thiện sản xuất tế bào máu.

Khi Nào Cần Thăm Khám Bác Sĩ?

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào như đau xương kéo dài, mệt mỏi, chảy máu hoặc các dấu hiệu khác nghi ngờ bệnh đa u tủy, bạn nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đặc biệt nếu bạn có yếu tố nguy cơ hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất quan trọng.

Kết Luận

Đa u tủy là một bệnh lý ung thư hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, có thể gây ảnh hưởng đến xương, hệ miễn dịch và khả năng tạo máu của cơ thể. Việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời là rất quan trọng để kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.