Đau vùng kín ở nữ giới: Nguyên nhân thường gặp và hướng xử trí

Cảm giác đau hoặc khó chịu vùng âm hộ – âm đạo là một triệu chứng thường gặp ở phụ nữ và có thể liên quan đến nhiều nguyên nhân, từ nhiễm trùng đơn giản đến các bệnh lý phức tạp hơn như lạc nội mạc tử cung hoặc rối loạn cơ sàn chậu. Việc xác định chính xác vị trí đau (âm hộ, âm đạo, tử cung, vùng chậu hoặc bụng dưới) đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán nguyên nhân.

1. Nhiễm nấm Candida âm đạo

Nhiễm nấm men, chủ yếu do Candida albicans, thường biểu hiện bằng ngứa, nóng rát âm đạo và âm hộ, kèm theo sưng đỏ và tiết dịch âm đạo màu trắng, vón cục như bã đậu.

Điều trị:

• Thuốc kháng nấm dạng đặt hoặc bôi (clotrimazole, miconazole) hoặc thuốc uống (fluconazole).

• Trường hợp đầu tiên mắc bệnh nên được bác sĩ thăm khám để loại trừ nguyên nhân khác.

2. Viêm âm đạo do vi khuẩn (Bacterial Vaginosis)

Là tình trạng mất cân bằng hệ vi sinh vật âm đạo, thường liên quan đến sự phát triển quá mức của Gardnerella vaginalis. Triệu chứng bao gồm tiết dịch âm đạo loãng, mùi hôi tanh và ngứa nhẹ.

Điều trị:

• Kháng sinh toàn thân (metronidazole, clindamycin) dạng uống hoặc bôi tại chỗ.

3. Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs)

Các bệnh lý như herpes sinh dục, chlamydia, lậu hoặc trichomonas có thể gây viêm, đau rát, tiết dịch bất thường và loét sinh dục.

Điều trị:

• Tùy theo tác nhân: thuốc kháng virus (acyclovir), kháng sinh (azithromycin, ceftriaxone), chống ký sinh trùng (metronidazole).

• Cần xét nghiệm chẩn đoán để xác định tác nhân chính xác.

4. Khô âm đạo (Atrophic Vaginitis)

Thường gặp ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh do giảm estrogen, gây đau khi giao hợp, ngứa rát, cảm giác nóng, dễ trầy xước niêm mạc âm đạo.

Điều trị:

• Estrogen tại chỗ (kem, viên đặt âm đạo), chất bôi trơn và dưỡng ẩm âm đạo.

• Có thể cân nhắc điều chỉnh phương pháp tránh thai chứa hormone.

5. Đau do kích thước dương vật hoặc sử dụng bao cao su

Giao hợp với dương vật lớn hoặc thâm nhập sâu có thể gây đau do va chạm vùng cổ tử cung hoặc thành âm đạo. Ngoài ra, một số phụ nữ dị ứng với chất latex trong bao cao su, gây viêm và kích ứng.

Điều trị:

• Thay đổi tư thế quan hệ, sử dụng thêm chất bôi trơn.

• Dùng bao cao su không chứa latex (polyurethane hoặc polyisoprene).

6. Rối loạn chức năng cơ sàn chậu

Do co thắt không kiểm soát hoặc suy yếu cơ vùng chậu, thường hậu quả của sinh nở, phẫu thuật vùng chậu, lão hóa hoặc chấn thương. Gây đau khi giao hợp, tiểu khó, táo bón, són tiểu.

Điều trị:

• Vật lý trị liệu vùng chậu, kết hợp bài tập Kegel.

• Một số trường hợp cần dùng thuốc giãn cơ, hỗ trợ tâm lý.

7. Đau âm hộ mạn tính (Vulvodynia)

Là tình trạng đau mạn tính vùng âm hộ không rõ nguyên nhân (không viêm, không nhiễm trùng). Đau có thể tự phát hoặc khi tiếp xúc, giao hợp, mặc đồ chật.

Điều trị:

• Thuốc giảm đau thần kinh (amitriptyline, gabapentin), lidocaine bôi ngoài.

• Tư vấn tâm lý, liệu pháp hành vi – nhận thức.

8. Lạc nội mạc tử cung

Tình trạng mô nội mạc tử cung phát triển ngoài buồng tử cung (vùng chậu, ruột, phúc mạc), gây viêm mạn tính, đau vùng chậu, đau khi giao hợp, rối loạn kinh nguyệt và vô sinh.

Điều trị:

• Nội soi ổ bụng để chẩn đoán xác định.

• Thuốc nội tiết (progestin, GnRH analogs), NSAIDs hoặc phẫu thuật bóc tổn thương.

9. Bệnh viêm vùng chậu (PID)

Là tình trạng viêm nhiễm tử cung, vòi trứng và buồng trứng, thường do biến chứng của bệnh lây truyền qua đường tình dục. Gây đau vùng chậu, khí hư bất thường, sốt, đau khi giao hợp, đau khi tiểu tiện.

Điều trị:

• Kháng sinh phổ rộng (doxycycline, ceftriaxone).

• Cần can thiệp sớm để tránh biến chứng vô sinh.

Kết luận:

Đau vùng âm hộ – âm đạo là một triệu chứng có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, từ bệnh lý viêm nhiễm đơn giản đến các rối loạn chức năng cơ – thần kinh phức tạp. Việc xác định chính xác nguyên nhân và điều trị theo chỉ định y khoa là cần thiết để cải thiện chất lượng sống và ngăn ngừa biến chứng lâu dài.