Hội chứng cơ thể có mùi cá

Trimethylaminuria (hay hội chứng cơ thể có mùi cá) là một tình trạng rối loạn chuyển hóa không phổ biến khiến cơ thể có mùi như cá thối. Những người mắc hội chứng này có thể bị trầm cảm và lo âu. Hiện nay không có cách chữa khỏi bệnh. Nhưng vẫn có một số bước nhất định giúp bạn có thể sống chung với bệnh dễ dàng hơn. Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau!

Hội chứng cơ thể có mùi cá là gì?

Hội chứng cơ thể có mùi cá là một rối loạn chuyển hóa khiến mồ hôi, hơi thở, nước bọt và nước tiểu của bạn có mùi như cá thối. Các rối loạn chuyển hóa ảnh hưởng đến cách cơ thể bạn xử lý chất dinh dưỡng và enzyme.

Không có cách chữa khỏi hội chứng này. Nhưng việc thay đổi loại thực phẩm bạn ăn, sử dụng một số loại xà phòng và kem dưỡng da, và kiểm soát căng thẳng có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh.

Phân loại

Hội chứng cơ thể có mùi cá có thể là nguyên phát hoặc thứ phát:

• Hội chứng cơ thể có mùi cá nguyên phát: Những người mắc hội chứng cơ thể có mùi cá nguyên phát di truyền một số đột biến gen từ cha mẹ ruột của họ.

• Hội chứng cơ thể có mùi cá thứ phát: Một số tình trạng bệnh lý và thực phẩm bổ sung có thể dẫn đến hội chứng mùi cá.

Một nghiên cứu cho thấy từ 1 trong 200.000 đến 1 trong 1 triệu người trên toàn thế giới mắc hội chứng cơ thể có mùi cá. Hội chứng này cũng thường gặp ở nữ giới hơn ở nam giới.

Một số nhà nghiên cứu tin rằng tình trạng này có thể phổ biến hơn so với dữ liệu được báo cáo. Nguyên nhân là do mọi người thường tin rằng thói quen vệ sinh cá nhân của họ khiến cơ thể họ có mùi khó chịu, do đó họ không tới gặp bác sĩ để chẩn đoán bệnh.

Triệu chứng

Những người mắc hội chứng cơ thể có mùi cá tỏa ra mùi buồn nôn khó chịu mà mọi người mô tả là có mùi giống như cá thối. Mùi này có thể là mùi cơ thể (mồ hôi), hơi thở có mùi hôi hoặc nước tiểu có mùi hôi.

Đôi khi, mọi người chỉ nhận thấy các triệu chứng của hội chứng cơ thể có mùi cá khi người mắc tình trạng này đổ mồ hôi hoặc đang bị căng thẳng. Nhưng một số người mắc hội chứng này có mùi rất nồng đến nỗi những người khác có thể nhận thấy mùi này dù chỉ ở cùng phòng, đứng đối diện hoặc ngồi cạnh.

Nguyên nhân

Hội chứng cơ thể có mùi cá xảy ra khi có rối loạn chuyển hóa ảnh hưởng đến enzyme FMO3 khiến enzyme này không hoạt động như bình thường. FMO3 là viết tắt của flavin-containing monooxygenase 3. Enzym này kiểm soát tác động của trimethylamine lên cơ thể bạn. Trimethylamine là một chất hóa học có mùi mà cơ thể bạn sản sinh ra khi bạn ăn một số loại thực phẩm như cá, đậu và trứng.

Thông thường, có một sự cân bằng giữa trimethylamine và FMO3: khi cơ thể bạn sản sinh ra trimethylamine, các enzyme FMO3 sẽ phân hủy nó. Bằng cách này, trimethylamine sẽ không gây mùi khó chịu khi nó di chuyển từ hệ tiêu hóa vào máu của bạn. Khi quá trình phân hủy đó không xảy ra, trimethylamine sẽ tích tụ trong cơ thể bạn, sau đó thấm vào hệ bài tiết khiến hơi thở, mồ hôi, nước bọt và nước tiểu của bạn có mùi như cá thối.

Những người mắc chứng cơ thể có mùi cá nguyên phát cũng phát triển tình trạng này vì họ thừa hưởng gen FMO3 bất thường từ cả cha và mẹ ruột của họ. Ở hội chứng mùi cá thứ phát, có sự rối loạn ngăn cản enzyme FMO3 phân hủy trimethylamine. Điều này có thể xảy ra nếu:

• Bạn mắc bệnh lý như suy gan hoặc viêm gan siêu vi khiến enzyme không thể phân hủy trimethylamine.

• Có sự mất cân bằng trong hệ vi sinh vật đường ruột của bạn nên có nhiều trimethylamine trong cơ thể của bạn hơn các enzyme FMO3, do đó lượng FMO3 không đủ để có thể phân hủy hết lượng trimethylamine khiến cơ thể vẫn có mùi.

• Bạn đang dùng thực phẩm bổ sung choline hoặc carnitine. Các chất dinh dưỡng này đóng vai trò trong việc sản xuất trimethylamine.

Biến chứng

Hội chứng cơ thể có mùi cá có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn. Nghiên cứu cho thấy những người mắc tình trạng này thường tránh các mối quan hệ, công việc và hoạt động chung mà người khác có thể nhận thấy mùi khó chịu. Những người mắc tình trạng này có thể mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần, bao gồm:

• Lo lắng

• Trầm cảm

• Hoang tưởng

• Hiếm khi, những người mắc hội chứng cơ thể có mùi cá có hành vi tự tử

Chẩn đoán

Bác sĩ sẽ chẩn đoán hội chứng cơ thể có mùi cá cbằng cách đo lượng trimethylamine trong nước tiểu của bạn. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm di truyền để tìm hiểu xem bạn mắc hội chứng cơ thể có mùi cá nguyên phát (di truyền) hay thứ phát.

Điều trị

Bác sĩ có thể khuyến cáo bạn tránh một số loại thực phẩm khiến cơ thể bạn sản xuất ra hóa chất gây ra hội chứng cơ thể có mùi cá. Bác sĩ cũng có thể đề xuất sử dụng xà phòng và kem dưỡng da chuyên dụng để giúp loại bỏ mùi tanh trên da bạn. Nếu bạn đang gặp vấn đề về tinh thần, bác sĩ có thể kê đơn thuốc và hỗ trợ sức khỏe tâm thần cho bạn.

Bác sĩ cũng yêu cầu bạn nên tránh những loại thực phẩm sau:

• Protein và một số sản phẩm từ sữa: trứng, gan, hải sản, đậu nành, sữa bò,…

• Rau: Đậu, súp lơ, cải brussel, bắp cải, đậu phộng, đậu Hà Lan,…

• Thực phẩm bổ sung: dầu cá, choline, carnitine

Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc sau để làm giảm các triệu chứng của hội chứng:

• Thuốc kháng sinh và men vi sinh: Các loại thuốc này giúp giảm vi khuẩn trong ruột, cơ thể bạn sẽ không sản xuất nhiều trimethylamin gây mùi khó chịu.

• Than hoạt tính: Loại thuốc này liên kết với trimethylamin và đưa nó ra khỏi cơ thể của bạn.

• Thuốc chống trầm cảm và thuốc chống lo âu: Các loại thuốc này điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần do mắc bệnh.

Tiên lượng

Hội chứng cơ thể có mùi cá là một bệnh lý mãn tính. Không có cách nào để chữa khỏi bệnh và nó cũng không thể tự khỏi. Nhưng vẫn có những phương pháp điều trị và những việc bạn có thể làm để giảm các triệu chứng của bệnh và hạn chế tác động của tình trạng này đến cuộc sống của bạn. Những cách này có thể bao gồm:

• Chăm sóc cá nhân: Sử dụng xà phòng và kem dưỡng da có độ pH thấp có thể làm giảm mùi cơ thể của bạn.

• Theo dõi những gì bạn ăn: Nhiều loại thực phẩm khiến tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn. Hãy cân nhắc trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng về chế độ ăn uống và lựa chọn thực phẩm để bạn có đủ chất dinh dưỡng và giúp hạn chế mùi hôi.

• Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng có thể khiến các triệu chứng của bệnh trở nên tồi tệ hơn. Hãy hỏi bác sĩ về các kỹ thuật kiểm soát căng thẳng có thể giúp bạn giảm căng thẳng dẫn đến mùi hôi rõ rệt hơn.

Khi nào bạn nên gặp bác sĩ?

Hãy tới gặp bác sĩ nếu việc thay đổi loại thực phẩm bạn ăn hoặc kiểm soát căng thẳng không giúp làm giảm các triệu chứng của bạn. Bác sĩ sẽ giúp bạn tìm ra nguyên nhân và có các lựa chọn điều trị khác để bạn cân nhắc.