Hướng dẫn sử dụng thuốc không kê đơn (OTC) an toàn cho trẻ em

1. Khái niệm thuốc không kê đơn (OTC)

Thuốc không kê đơn (OTC) là các loại thuốc có thể mua mà không cần đơn bác sĩ. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc OTC không đúng cách vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho cả người lớn và trẻ em. Đặc biệt, trước khi cho trẻ dùng bất kỳ loại thuốc OTC nào, nhất là lần đầu tiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn.

2. Thông tin trên nhãn thuốc

Tất cả thuốc OTC đều bắt buộc phải đi kèm nhãn thuốc chứa các thông tin quan trọng về thành phần, công dụng, cách dùng, liều dùng, cũng như các lưu ý khi sử dụng. Cha mẹ cần đọc kỹ nhãn thuốc, đặc biệt chú ý đến liều dùng được khuyến cáo, thường được tính theo cân nặng hoặc độ tuổi của trẻ.

3. Lưu ý khi sử dụng thuốc cho trẻ nhỏ

• Kiểm tra kỹ nhãn thuốc để đảm bảo thuốc phù hợp và an toàn với trẻ, đặc biệt trẻ dưới 6 tuổi.

• Nếu có thắc mắc hoặc không chắc chắn, nên hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng.

• Cung cấp đầy đủ thông tin về tình trạng sức khỏe, tiền sử bệnh và các thuốc đang dùng của trẻ cho người tư vấn.

4. Các câu hỏi cần trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng thuốc

• Thuốc có tác dụng gì?

• Cách sử dụng và liều lượng phù hợp cho trẻ?

• Thời gian sử dụng thuốc?

• Các tác dụng phụ có thể gặp?

• Dạng bào chế phù hợp (viên nhai, siro, dung dịch...)

• Xử lý khi trẻ không hợp tác hoặc bị nôn khi uống thuốc?

• Tương tác thuốc cần lưu ý?

• Cách bảo quản thuốc trước và sau khi mở nắp?

5. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Trẻ nên được đưa đến cơ sở y tế nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường sau khi dùng thuốc như: nôn nhiều, phát ban, dấu hiệu dị ứng hoặc phản ứng nghiêm trọng.

6. Lưu ý đối với một số nhóm thuốc phổ biến

• Acetaminophen và Ibuprofen:

  • Có tác dụng hạ sốt, giảm đau.

  • Không dùng ibuprofen cho trẻ dưới 6 tháng tuổi.

  • Trẻ mắc bệnh thận, hen suyễn, loét hoặc các bệnh mãn tính cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

  • Tránh dùng đồng thời với các thuốc chứa cùng thành phần nếu chưa được chỉ định.

• Aspirin:

  • Tuyệt đối không dùng cho trẻ dưới 16 tuổi trừ khi có chỉ định đặc biệt từ bác sĩ do nguy cơ hội chứng Reye.

• Thuốc ho và cảm lạnh:

  • Không khuyến cáo sử dụng cho trẻ dưới 6 tuổi.

  • Thận trọng khi dùng các sản phẩm chứa hỗn hợp nhiều thành phần để tránh quá liều thuốc giảm đau hoặc hạ sốt.

7. Khuyến cáo an toàn khi sử dụng thuốc không kê đơn cho trẻ

• Sử dụng dụng cụ định lượng đi kèm để đảm bảo liều dùng chính xác.

• Bảo quản thuốc xa tầm với của trẻ.

• Theo dõi và ghi chép thời gian, liều lượng thuốc đã dùng, đặc biệt khi nhiều người chăm sóc trẻ.

• Kiểm tra kỹ hạn sử dụng của thuốc trước khi sử dụng; thuốc hết hạn có thể giảm tác dụng và gây hại cho sức khỏe.

8. Dấu hiệu ngộ độc thuốc cần cấp cứu

Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu sau sau khi dùng thuốc, cần đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất hoặc gọi cấp cứu:

• Hôn mê, bất tỉnh.

• Khó thở.

• Co giật.

• Hành vi bất thường, mất kiểm soát.

Kết luận

Việc sử dụng thuốc không kê đơn cho trẻ em cần được thực hiện một cách thận trọng, có sự tư vấn của chuyên gia y tế khi cần thiết, nhằm đảm bảo hiệu quả điều trị và an toàn sức khỏe cho trẻ.