Thớt gỗ là dụng cụ nhà bếp phổ biến, thường được sử dụng trong quá trình chế biến thực phẩm. Tuy nhiên, nếu không được vệ sinh đúng cách, bề mặt thớt có thể trở thành nơi lưu giữ và phát tán vi sinh vật gây bệnh, đặc biệt là vi khuẩn Escherichia coli (E. coli), làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Do đó, việc tuân thủ các quy trình vệ sinh và bảo quản thớt là điều cần thiết nhằm giảm thiểu nguy cơ nhiễm khuẩn chéo trong chế biến.
Khuyến nghị sử dụng thớt riêng biệt cho thực phẩm sống và thực phẩm chín. Trường hợp không có điều kiện sử dụng nhiều thớt, cần vệ sinh kỹ lưỡng thớt giữa các lần tiếp xúc với thực phẩm sống và chín để phòng ngừa nguy cơ nhiễm khuẩn chéo.
Bước 1: Làm sạch bằng nước xà phòng nóng
Theo khuyến cáo của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) và Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), tất cả các loại thớt, bao gồm thớt gỗ và thớt nhựa, cần được rửa bằng nước xà phòng nóng ngay sau mỗi lần sử dụng. Quy trình này giúp loại bỏ mảnh vụn thực phẩm và giảm lượng vi sinh vật trên bề mặt thớt.
Thực hiện:
Sử dụng nước nóng và xà phòng để chà sạch bề mặt thớt.
Rửa lại kỹ bằng nước sạch nhằm loại bỏ cặn xà phòng.
Bước 2: Làm khô hoàn toàn
Sau khi rửa, cần làm khô thớt bằng khăn giấy dùng một lần, sau đó đặt thớt nơi thoáng khí để khô hoàn toàn. Tránh đặt thớt nằm phẳng trên bề mặt cứng vì có thể gây cong vênh. Khăn lau bếp bằng vải nên được giặt thường xuyên để tránh trở thành nguồn lây nhiễm vi sinh vật.
Bước 3: Khử trùng bề mặt
Việc rửa bằng xà phòng có thể không đủ để loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn. Các dung dịch khử trùng hiệu quả bao gồm:
Dung dịch nước cốt chanh hoặc giấm trắng (acid lactic)
Dung dịch chứa hợp chất amoni bậc bốn
Nước điện phân trung tính
Dung dịch thuốc tẩy pha loãng (1 thìa canh [15 ml] thuốc tẩy không mùi pha với 4,5 lít nước hoặc 1 thìa cà phê [5 ml] pha với 950 ml nước)
Thực hiện:
Chà bề mặt thớt bằng chanh cắt đôi hoặc xịt dung dịch khử trùng.
Để dung dịch trên bề mặt trong 1–5 phút.
Rửa sạch lại bằng nước và để thớt khô hoàn toàn trước khi sử dụng lại.
Nên thực hiện bước khử trùng tối thiểu một lần mỗi tuần, đặc biệt khi sử dụng thớt cho thực phẩm sống như thịt, cá, hải sản.
Bước 4: Dưỡng ẩm bằng dầu khoáng
Gỗ là vật liệu xốp, dễ bị nứt và mục nếu mất độ ẩm. Việc thoa dầu khoáng chuyên dụng (an toàn thực phẩm) như dầu parafin hoặc dầu phong giúp duy trì độ ẩm, hạn chế nứt vỡ và kéo dài tuổi thọ của thớt.
Thực hiện:
Thoa đều dầu khoáng lên thớt đã khô hoàn toàn.
Dùng khăn sạch hoặc cọ quét để phủ đều dầu lên toàn bộ bề mặt.
Để dầu thấm vào gỗ trong vài giờ hoặc qua đêm.
Lặp lại quy trình này mỗi tháng một lần để đạt hiệu quả bảo dưỡng tốt nhất.
Không ngâm thớt trong nước, vì điều này có thể làm gỗ trương nở, cong vênh và nứt vỡ.
Không cho thớt gỗ vào máy rửa bát, trừ khi được nhà sản xuất ghi rõ là an toàn với máy rửa.
Không sử dụng dầu ăn thông thường để bảo dưỡng thớt vì chúng dễ bị ôi, tạo mùi hôi khó chịu.
Không sử dụng thớt đã có vết nứt sâu hoặc rãnh lớn, vì các khe hở này khó làm sạch triệt để, là nơi vi khuẩn cư trú lâu dài – cần thay thế bằng thớt mới.
Thớt gỗ là dụng cụ thiết yếu trong nhà bếp, tuy nhiên để đảm bảo an toàn thực phẩm và kéo dài tuổi thọ sản phẩm, người sử dụng cần tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc vệ sinh, khử trùng và bảo dưỡng thớt theo hướng dẫn từ các tổ chức y tế và an toàn thực phẩm uy tín.